160 kilometer lopen is voor militairen niet genoeg: 'We gaan voor het vaantje'

• Noor de Kort

  redacteur Online

"Controleer je buddy", instrueert commandant Arno. "Zitten alle knoopjes goed?" Het is rond 05.30 uur en net als veel andere militairen maakt het detachement van Arno (26) zich klaar op Kamp Heumensoord. Ze gaan zo vertrekken voor de eerste dag van de Nijmeegse Vierdaagse.

Dit onderdeel van het Korps Nationale Reserve heeft als taak om het Nederlandse grondgebied te bewaken en beveiligen. Deze militairen hebben naast hun functie als militair een gewone baan of studie, en worden ingezet bij bijvoorbeeld duinbranden en grensbewakingscontroles.

En ze doen dus mee aan de Nijmeegse Vierdaagse. Maar niet alleen om de eindstreep te halen. Dit jaar wil het detachement van Arno het zogenoemde 'vaantje' winnen, een prijs voor het detachement dat het meest gedisciplineerd is en de vaardigheid van marcheren het best beheerst.

Opgeruimde legering

Om voor die prijs in aanmerking te komen, moeten alle militairen netjes in de pas lopen en hun armen strak opzwaaien. Een ander criterium is dat de rugzakken van de mannen minstens 10 kilo 'dood' gewicht bevatten, naast voedsel, drank en andere benodigdheden. En de legering - de plek waar de militairen slapen - moet helemaal zijn opgeruimd.

Controleurs, herkenbaar aan gele armbanden, staan langs de route om punten te geven voor de verschillende criteria. Dennis (42), die vandaag als verzorger meegaat met het detachement, ziet het positief in. "Onze grootste concurrent doet dit jaar niet mee: een uitgelezen kans."

Bedden opmaken

Dit jaar doen aan de Nijmeegse Vierdaagse meer dan 6000 militairen uit 31 landen mee, die allemaal logeren op Kamp Heumensoord. Zondag kwamen de meeste internationale militairen hier aan, maandag de Nederlandse. Iedere dag wordt het volledige kampement om 03.30 uur gewekt met luide muziek over een speaker.

Het detachement van Arno mocht vandaag blijven liggen tot 04.00 uur, maar een lekkere nacht was het niet, vindt Manon (25). Naast haar functie als reservist studeert ze scheikunde aan de Hogeschool Utrecht. "Het was meer een soort ruststand."

Na het opstaan was het tijd om aan te kleden, spullen te pakken en naar de ontbijtzaal te gaan. Voor uitgebreid ontbijten was er geen tijd: een paar boterhammen naar binnen proppen, een lunchpakketje maken en gaan.

Weer terug naar de legering, waar de vloer werd geveegd en de bedden netjes werden opgemaakt. Over elk bed trokken de militairen een grijze deken, zodat de controleurs geen rommel zien.

Veel oefenen

En nu, om 05.30 uur, zijn ze dan eindelijk onderweg om op te stellen. Na een paar laatste checks marcheert het detachement, begeleid door muziek van een Zweeds militair orkest, om 06.00 uur het kamp uit.

Voor Timothy (30) is het zijn eerste Vierdaagse, maar zenuwachtig is hij niet. "We hebben veel kilometers gemaakt, zijn al sinds februari aan het trainen." Dat moest naast zijn baan als bedrijfsvoerder in de culturele sector.

Maar veel oefenen was echt nodig, zegt Timothy. "Je moet gedurende zo'n acht uur in een bepaald ritme lopen. Als je dat niet kan, kom je jezelf tegen."

Op de route zijn meerdere rustpunten waar de militairen even kunnen plassen, eten en eventuele blaren laten verzorgen. Het eerste rustpunt is vandaag op 16 kilometer, bij Slijk-Ewijk. Hier staat een controleur, laat verzorger Dennis weten, die al vooruit is gefietst. Een mooie kans om punten te scoren, dus.

Een fotograaf volgde het detachement op de eerste dag van de Vierdaagse:

Rond 09.15 uur marcheert het detachement - al zingend en met de armen strak langs het lichaam - het terrein van het rustpunt op. Ze passeren de controleur, die zijn telefoon erbij pakt en een video maakt.

"Het gaat goed", zegt Arno als de militairen eenmaal zitten. "Iedereen loopt netjes. En als ik in de verte iemand met een gele armband zie, kijk ik nog eens extra of alles strak is."

Niet de volle punten

Later op de route gaat er wel iets mis bij een plek waar de militairen een groet moeten brengen aan hoogwaardigheidsbekleders. "Het is een gewoonte dat we hen dan aankijken", zegt Manon bij het tweede rustpunt, in Elst. "Maar er stonden twee tenten, we gokten dat ze in de tweede zaten, maar die was zo goed als leeg."

"We krijgen niet de volle punten", beaamt commandant Arno. "Maar misschien zijn ze coulant, ik weet het niet."

Eenmaal terug op Kamp Heumensoord is Arno tevreden. "We hebben tot het einde toe, luid zingend, strak doorgelopen." Hij hoopt dat het genoeg is voor het vaantje. Dat wordt vrijdag uitgereikt, op de laatste dag. "Het zou een extra bekroning zijn van het werk dat de afgelopen tijd is geleverd."