Na twee jaar wordt weer gewandeld rond Nijmegen: 'WK van gewone mensen'

Het is druk, vaak warm, je houdt er zere gewrichten en heel veel blaren aan over. Toch doen iedere keer tienduizenden mensen met veel plezier en overgave mee aan de Nijmeegse Vierdaagse. Komende woensdag start de 104e editie; een dag later dan gepland vanwege de verwachte hitte. Wat maakt wandelen in groepsverband voor deelnemers nou zo bijzonder?

Journalist Fons de Poel noemt de Vierdaagse "het wereldkampioenschap van gewone mensen". Hij maakte in 2016 een documentaire over de wandeltocht en presenteert er dit jaar opnieuw een tv-programma over. "De deelnemers zijn geen atleten, maar ze leveren wel een topprestatie", zegt De Poel. "Want ze moeten echt afzien en daarmee creëren ze voor zichzelf een soort eeuwige roem. Bovendien ontvang je meer applaus en waardering dan wanneer je in je eentje door een bos wandelt."

Aan de Vierdaagse doen vaak ook oudere deelnemers mee, in tegenstelling tot andere sporten. Dit jaar is de 90-jarige Hub Mooren uit Bergen op Zoom de oudste deelnemer:

Samen de prestatie leveren. Volgens het in 2016 gepubliceerde onderzoek De Kracht van de Vierdaagse van de Radboud Universiteit en het Mulier Instituut is dat een van belangrijkste drijfveren van de Vierdaagse-wandelaars. "Het schept verbondenheid met elkaar. Je ontmoet mensen met dezelfde passie en het gezamenlijke doel om de tocht uit te lopen", zegt Paul Hover van het Mulier Instituut.

Vierdaagse-marsleider Henny Sackers vindt die saamhorigheid en tegelijkertijd diversiteit de kracht van de Vierdaagse. "Het is een doorsnee van de samenleving. Van jong tot oud, burger tot militair, mensen met een beperking tot valide mensen en van een crimineel tot een professor. Iedereen voelt zich verbonden met elkaar."

Uniek karakter

Volgens Hover is de Vierdaagse eigenlijk twee evenementen in één. "Naast het wandelevenement heb je de Vierdaagsefeesten. Die versterken elkaar ontzettend. De Vierdaagse is groots, heeft meer dan honderd jaar historie en wordt omarmd door de stad en regio. Dat maakt het tot iets bijzonders."

Sackers: "Ze hebben in Japan en China, niet de minste landen, geprobeerd de Vierdaagse na te bootsen. Maar het is niet te vergelijken. De Nijmeegse Vierdaagse is echt uniek in de wereld."

Dat beaamt Fons de Poel. "Er doet een leger aan vrijwilligers mee, deelnemers worden overal in de regio ondergebracht, het leeft echt. Je merkt aan alles dat het al meer dan honderd jaar zich daar afspeelt. Dat kun je morgen niet in Deventer proberen."

Naast het sociale aspect heeft de Vierdaagse ook een andere maatschappelijke functie. Paul Hover: "Je ziet bij dit soort evenementen, maar ook bij marathons of fietswedstrijden, dat deelnemers er speciaal voor gaan trainen. Het zijn voor hen belangrijke aanjagers om meer te sporten en bewegen in Nederland."

Toch is dit jaar de Vierdaagse voor het eerst sinds lange tijd niet uitverkocht. Een gevolg van corona, denkt Hover: "Mensen zijn voorzichtiger geworden. Ook bij andere sportevenementen worden de deelnemersaantallen niet gehaald. Men is toch bang voor besmettingen."

Wandelen weer hot

Corona heeft er wel voor gezorgd dat mensen meer zijn gaan wandelen. Hover: "Waar andere sportbonden juist kleiner worden is de Koninklijke Wandelbond Nederland flink gegroeid. Mensen lopen vaker in verenigingsverband." De ANWB laat weten dat de populariteit van groepswandelvakanties sinds 2020 toeneemt en dat ook steeds meer dertigers en gezinnen het wandelen omarmen. Bij de ANWB zijn Griekenland, Portugal en Spanje de landen die het vaakst geboekt worden voor een wandelvakantie in het buitenland.

Er is dus hoop voor de Vierdaagse, zegt ook marsleider Sackers. "De Nijmeegse Vierdaagse heeft zo'n magische aantrekkingskracht, die verdwijnt niet zomaar."

Een terugblik op het wandelevenement dat voor het eerst in 1909 werd gehouden: