Niet meer arm in arm, wel een buddy: Engeland pakt penalty's anders aan
Niet meer arm in arm staan rond de middencirkel en een buddy om de nemer van de zojuist genomen strafschop op te wachten. Engeland, morgen tegenstander van Oranje in de halve finales van het EK, doet het net even anders bij strafschoppenseries.
De Noorse sportwetenschapper Geir Jordet doet al jarenlang onderzoek naar het nemen van strafschoppen. Hij schreef het boek 'Hoogspanning, Lessen uit de psychologie van de strafschop' en hielp Engeland in aanloop naar het WK 2018. Ook werkte hij in 2007 bij Jong Oranje. Hij behandelde twee scenario's: één voor een gescoorde strafschop, en een voor een gemiste poging.
"Als iemand mist, moet die zo snel mogelijk weer bij de groep horen", zegt hij in gesprek met de NOS.
Penaltytrauma
De finale van het vorige EK ging voor Engeland op penalty's verloren tegen Italië op Wembley. Drie spelers (Marcus Rashford, Jadon Sancho en Bukayo Saka) misten. Ook op zes eerdere eindtoernooien kon Engeland inrukken na een mislukte strafschoppenreeks.
Dit EK pakt bondscoach Gareth Southgate, samen met assistent en voormalig Oranje-spits Jimmy Floyd Hasselbaink, het anders aan. Voorafgaand aan de penaltyreeks in de kwartfinale tegen Zwitserland, hield Southgate zijn teambespreking met een stuk minder mensen. Reservespelers luisterden niet mee, net als een deel van de staf.
Buddy
Ook werd iedere nemer na zijn genomen penalty ontvangen door een andere speler, terwijl hij terugliep naar de middencirkel. Even kort contact met een buddy, in plaats van alleen terug richting je teamgenoten.
Volgens Jordet is het onmogelijk vast te stellen hoe groot het effect is. "Het snel ontvangen van degene die geschoten heeft, heeft geen effect op de strafschop, dat is al gebeurd. Het is indirecte steun, zodat andere nemers zien dat teamgenoten er altijd voor hun zijn. Dat kan een beetje drukverlagend zijn. Verder wordt de hele groep geactiveerd. Dat is beter dan passief in de middencirkel staan."
Verder viel op dat de spelers niet de armen over elkaars schouders legden. Iedereen stond - weliswaar naast elkaar - op zichzelf, in plaats van arm in arm, wat eigenlijk altijd gebeurt. Jordet zegt dat dit gebeurt om elkaar betere morele steun te geven in plaats van doen overkomen dat je elkaar steunt.
"Toen ik in 2004 voor dit onderwerp begon te studeren, werkte ik bij de universiteit van Groningen. We deden interviews met het Nederlandse team, dat toen op het EK na strafschoppen won van Zweden. De Nederlandse spelers hielden elkaar vast, de Zweden lagen verspreid over het veld, maar gingen de Nederlanders nadoen."
"Toen Olof Mellberg miste, gebeurde hetzelfde als met Rashford in 2021. Hij liep helemaal alleen terug. Zelfs toen hij drie meter van de groep stond, hield de rest elkaar nog steeds vast. Het zag er verschrikkelijk uit. Het gaf een gevoel dat het 'wij tegen jou' was, terwijl deze speler zijn teamgenoten het meest nodig had voor steun."
Jordet denkt dat Engeland de favoriet is tegen Nederland, mocht het tot strafschoppen komen. "Steven Bergwijn ziet er sterk uit en heeft goede statistieken, maar Wout Weghorst scoort er maar 60 procent. Dat verbaasde me. Engeland is de favoriet als je naar ervaring en kwaliteit per speler kijkt. Als ik Nederlander was, zou ik alles doen om de balans te veranderen."
Voordeel Nederland
Maar hoe kan Nederland het tij keren? "Het beste zou zijn om een jaar geleden te beginnen en elk detail voor te bereiden, individueel en als team. Mensen zeggen dat je de druk van penalty's niet kunt simuleren. Dat klopt, maar ook compleet fout om te concluderen dat we het niet moeten proberen te oefenen. Dat is een absurd idee. Zeg dat tegen iemand die militair is. Er is bijna nooit oorlog, maar toch moet er geoefend worden."
Toch heeft Nederland een voordeel: "Ze weten wat Engeland gedaan heeft. Engeland brengt vertrouwen mee als er weer penalty's zijn, maar Nederland heeft kennis en kan daar voordeel uit halen."
