Blijdschap, berusting en kritiek na vrijlating van klokkenluider Assange
Stella Assange, de vrouw van klokkenluider Julian Assange, kan het nog niet helemaal geloven. Haar man komt na jaren van onzekerheid en opsluiting vrij. Gisteren werd Julian Assange vrijgelaten uit zijn cel in het Verenigd Koninkrijk om vervolgens op het vliegtuig te stappen en een deal te sluiten met de Verenigde Staten.
"Het is ongelofelijk. We wisten in de laatste 24 uur niet zeker of het echt gebeurde", zei Stella Assange vanochtend tegen de BBC. "Hij wordt weer een vrij man zodra de rechter de deal heeft getekend en dat gaat ergens morgen gebeuren."
Verwacht wordt dat Assange aankomende nacht om 01.00 uur (Nederlandse tijd) voor een rechter op Amerikaans grondgebied in de Stille Oceaan verschijnt. Als de deal doorgaat en Assange schuldig pleit voor één van de achttien aanklachten die tegen hem lopen, wordt hij vanwege zijn eerder uitgezeten gevangenisstraf op vrije voeten gesteld en kan hij doorvliegen naar zijn thuisland Australië.
"Los van de meningen die mensen hebben over de activiteiten van de heer Assange heeft de zaak te lang aangesleept", zegt premier Albanese van Australië. Hij kaartte de zaak van Assange de afgelopen tijd persoonlijk aan bij de Amerikaanse president Biden. "Er is niets te winnen bij zijn voortdurende opsluiting en we willen dat hij naar huis wordt gebracht in Australië."
WikiLeaks publiceerde vanmorgen deze foto van Assange op weg naar Bangkok:
Ook uit de Verenigde Staten klinken positieve geluiden over de deal. "Het zal als een verrassing komen, maar ik denk dat dit goed uitpakt", zegt James Clapper, die van 2010 tot 2017 directeur van de inlichtingendiensten was, tegen CNN. "Belangrijk hierbij is dat hij schuldig pleit voor spionage. Zonder dat zouden de inlichtingendienst en Justitie hier nooit akkoord mee zijn gegaan."
Volgens Clapper heeft Assange zijn straf gehad. "Hij heeft zeven jaar in de ambassade gezeten, 62 maanden in de Britse cel. Hij heeft min of meer zijn tol betaald. Maar we moeten niet vergeten dat er grote zorgen zijn over de onthullingen die hij heeft gedaan. In die tijd kon het mensen of inlichtingenbronnen in gevaar brengen."
Maar er klinkt ook kritiek op de deal. Organisaties die zich hardmaken voor persvrijheid zeggen blij te zijn met de vrijlating, maar zijn ontevreden over de mogelijke veroordeling na zijn schuldbekentenis. Het zou soortgelijke onthullingen door journalisten in de toekomst moeilijker maken.
"De Verenigde Staten hebben voor het eerst in de honderdjarige geschiedenis van de spionagewet de wet gebruikt voor een veroordeling voor journalistieke basishandelingen", zegt directeur David Green van EFF, een internationale non-profitorganisatie die zich bezighoudt met online burgerrechten, tegen The New York Times.
Ook het Amerikaanse Comité voor Bescherming van Journalisten is kritisch. "Hoewel we het einde van zijn gevangenschap verwelkomen, heeft de vervolging van Assange door de VS een schadelijk precedent geschapen door de weg te vrij te maken voor het veroordelen van journalisten onder de spionagewetgeving als zij vertrouwelijke informatie krijgen van klokkenluiders. Dit had nooit mogen gebeuren", zegt Jodie Ginsberg van het comité tegen persbureau Reuters.
Gratieverzoek
Assanges vrouw Stella, die deel uitmaakt van zijn juridische team, sluit zich daarbij aan. Hoewel ze niet kan wachten hem weer in haar armen te sluiten, zegt ze tegen Reuters dat ze een gratieverzoek zal indienen in de hoop dat de veroordeling wordt teruggedraaid. "Een schuldbetekenis onder de spionagewet voor het verkrijgen en openbaar maken van informatie over de nationale veiligheid, is duidelijk zeer zorgelijk voor journalisten."
President Biden heeft nog niet gereageerd op de deal. Ook van oud-presidenten Trump en Obama is nog geen reactie gekomen.
