Supermarktprijzen in Nederland hoger door belemmering van fabrikanten
Winkels en consumenten zijn onnodig duurder uit omdat winkels hun voorraden niet mogen inkopen in andere landen uit de Europese Unie. Op 1 op de 25 goederen kan de inkoopprijs daardoor gemiddeld 10 procent hoger uitpakken, zo blijkt uit onderzoek dat demissionair minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat liet uitvoeren na klachten van winkels.
Meer dan de helft van de 44 ondervraagde grote inkopers verklaarde aan de onderzoekers dat zij concreet te maken hebben met zogenoemde 'territoriale leveringsbeperkingen' door Europese fabrikanten en leveranciers. Grootste belemmering om in een goedkoper ander EU-land in te kopen is "een dwingende doorverwijzing naar de Nederlandse vestiging van de leverancier". Dit wordt gevolgd door "een algehele weigering om producten te leveren".
Ook ruim 300 ondervraagde bedrijven zeiden tegen dezelfde problemen aan te lopen, zo staat in het eindrapport van onderzoeksbureau Ecorys. Alle zeven grote supermarkten, waaronder marktleiders Jumbo en Albert Heijn, melden vooral geen A-merken in andere Europese landen te kunnen inkopen.
Ook doe-het-zelfzaken en online platforms ondervinden hier hinder van. "Dit kan in Nederland leiden tot een hogere consumentenprijs, een lagere winstmarge voor ondernemers en een beperkter productaanbod", stelt het ministerie.
'Dit wringt'
Tegen het NOS Radio 1 Journaal zei minister Adriaansens dat ook drogisterijen en kledingwinkels duurder uit zijn door de inkoopbeperkingen, maar dat de supermarkten eruit springen. "Bij cola kan het om 50 cent gaan. En ik zag bijvoorbeeld appelmoes waar het bijna tegen de euro aan zat. Dus dat is echt erg onwenselijk, zeker in tijden waarin de prijzen toch al heel hoog zijn", aldus de minister.
Adriaansens wil daarom in Brussel een Europees verbod regelen op het "discrimineren naar vestigingsplaats" in het handelsverkeer tussen bedrijven. Zij zegt hierover al overleg te voeren met andere EU-landen: "Tsjechië en Oostenrijk hebben hier ook last van. Het goede nieuws is dat de Benelux-landen hier al mee aan de slag willen."
Met Europese regels zouden supers hun producten ook goedkoper kunnen inkopen in bijvoorbeeld Duitsland. Ook speelt mee dat dat vanwege Europese regels officieel niet mag, omdat het etiket in een andere taal is, waardoor consumenten bijvoorbeeld niet zouden kunnen lezen welke ingrediënten er in een product zitten.
Onlinesupermarkt Picnic omzeilde dit begin dit jaar door A-merken uit het buurland te halen, en ze vervolgens van een Nederlands etiket te voorzien. Het onderzoek stelt dat dit "duur en logistiek omslachtig" is.
Digitale etiketten
Adriaansens belooft in een brief aan de Tweede Kamer om te kijken of het mogelijk is om ook digitale etiketten aan te bieden bij de aankoop van producten, bijvoorbeeld via een QR-code. "Aankopen vinden immers steeds meer online plaats. Nadeel hiervan is dat nog niet iedereen digitaal vaardig genoeg is of een smartphone heeft."
Wel benadrukken de onderzoekers dat het oplossen van de inkoopbeperkingen niet direct zal leiden tot lagere prijzen voor consumenten. Wel zouden lagere prijzen aan de kassa 'op langere termijn' mogelijk zijn, als er meer concurrentie in de winkels ontstaat.
