De Haan beschouwt oud-pupil Van Nistelrooij: 'Hij leeft op een soort Vesuvius'

• Aaron Golub

  volgt PSV namens NOS Sport

In zijn eerste jaar als hoofdtrainer lijkt de 46-jarige Ruud van Nistelrooij met PSV af te stevenen op een tevredenstellend einde van het seizoen. De Eindhovenaren veroverden vorige week al de beker en liggen op poleposition voor die belangrijke tweede plek in de competitie, die de weg naar de voorronde van de Champions League opent.

Het vroegtijdige vertrek van technisch directeur John de Jong en later een aantal sterkhouders op het veld maakten het voor de geboren Ossenaar geen gemakkelijk moment om de stap van voorheen jeugd- en assistent-trainer naar hoofdtrainer te maken.

Nu volgen er nog vier 'examens' in de vorm van onder meer Sparta Rotterdam, AZ en sc Heerenveen. Foppe de Haan, die ooit bij Heerenveen van de jonge aanvallende middenvelder een volop scorende spits maakte, zag een moeilijke start voor Van Nistelrooij.

"Momenteel leeft hij op een soort Vesuvius, waarbij hij moet zorgen dat die vulkaan niet barst. Dat is ongekend spannend en dat kan je ook wel aan hem zien."

Nu of nooit

De Haan had Van Nistelrooij in het seizoen 1997/98 onder zijn hoede, voordat de gretige voetballer de stap naar PSV en later Manchester United zou maken. "Ik had Ruud nooit ingeschat als trainer, al had ik wel gedacht dat hij in de voetballerij zou blijven. Hij was wel altijd de eerste die zijn hand in eigen boezem stak."

De doelpuntenmachine focuste zich destijds enkel en alleen op het maken van goals. Diezelfde gedrevenheid ziet De Haan bij hem terug langs de kant. "Hij heeft altijd enorm genoten van voetballen en dat wil hij ook overbrengen op zijn spelers. Ontwikkelen en presteren is belangrijk, maar plezier beleven is misschien nog wel het belangrijkste. Dat heeft hij zelf altijd enorm gehad."

Ervaringsvak

Na verschillende jeugdelftallen bij PSV te hebben getraind, met ook nog twee termijnen als assistent bij het Nederlands elftal, kreeg Van Nistelrooij de kans om hoofdtrainer te worden. "Hij is destijds een keer bij mij in Heerenveen geweest", vertelt De Haan. "Toen vroeg hij me naar wat het betekent om trainer te zijn, hoe het met de verantwoordelijkheid zit en hoe ik daarnaar keek."

"Hij was in die zin ook wel een beetje aan het twijfelen, of het niet te vroeg was. Ik denk dat hij heeft gedacht: als ik het nu niet doe, dan moet ik nog langer wachten. Ik heb hem toen gezegd dat het een ervaringsvak is. Riemer van der Velde zei altijd tegen mij dat ik beter was toen ik zestig was dan toen ik veertig was", lacht het boegbeeld van sc Heerenveen.

De rust bewaren, de lange termijn goed in de gaten houden en heel gericht werken, daar gaat het in het trainersgilde om, volgens de 79-jarige Fries. "Dat moet je echt leren. Als het je niet bevalt, heb je al snel de neiging om heel erg van de hak op de tak te springen."

Spanning

Nog even terug naar die Vesuvius. Het is een seizoen waarin Van Nistelrooij moet omgaan met torenhoge druk. En dat zorgt voor spanning. "Dat zie ik aan hoe hij zich soms gedraagt langs de kant. Hij is heel druk, loopt mee, zit bijna nooit. Hij probeert zijn spelers te beïnvloeden vanaf de zijlijn en dat is niet zo makkelijk. Daar kan hij nog rustiger in worden", vindt De Haan.

"Ruud is wat extraverter dan bijvoorbeeld Philip Cocu. Mark van Bommel deed het weer anders. Maar neem Arne Slot. Die staat ook veel, maar hij straalt bevestiging uit. Dat het gaat zoals het moet gaan."

Ook is de PSV-trainer - hoewel de competitie zijn einde nadert - vaak nog zoekende naar zijn ideale basisopstelling. Zo was hij Ajax dit seizoen al vier keer de baas, maar straalt er nog geen duidelijke manier van voetballen af. Die Van Nistelrooij-stempel heeft hij nog niet op zijn team kunnen drukken.

"Uiteindelijk vraagt een speler zich dan af wat de coach eigenlijk wil. Wat zijn dan mijn taken, wat is mijn positie? Dus komt er twijfel in. Joey Veerman ken ik bijvoorbeeld. Ik weet zeker dat hij getwijfeld heeft, tot het moment dat hij vastigheid kreeg. En toen ging hij pas écht goed voetballen."

Altijd aan het leren

Na de bekerwinst sprong Van Nistelrooij in de armen bij keeper Joël Drommel en gooide hij zijn heupen op ritmische wijze los in de kleedkamer. Ook die emotie is typisch Ruud, constateert De Haan. "Als hij blij is, is hij écht blij. En als hij verdrietig is, is hij écht verdrietig. Hij laat zijn emoties altijd wel zien."

Daar ziet hij de humor ook van in. "Ik vond hem na afloop van Ajax-PSV nog niet enorm realistisch. Ze speelden niet zo goed, maar hij was vooral blij met de winst."

De Haan heeft vertrouwen in zijn oude pupil, maar verwijst daarbij ook naar het belang van de rol van een ervaren assistent - nu Fred Rutten - om Van Nistelrooij heen. "Hij heeft, denk ik, iemand nodig die dingen bespreekbaar maakt en waar hij vertrouwen in heeft. Ruud wil graag zijn mening delen en is tegelijkertijd geïnteresseerd in de kennis van een ander. Hij is altijd aan het leren en dat is altijd zijn houding geweest."

"Een plan maken en doelen stellen, dat heeft hij van mij als voetballer geleerd", blikt hij nog maar eens terug. "Je droom iedere dag waarmaken. Op de korte, maar ook voor de lange termijn. En daar elke dag consequent aan werken."

Of zijn carrière als trainer net zo imposant zal zijn als zijn spelersloopbaan, zal de tijd moeten leren. Aan zijn populariteit in bijvoorbeeld Engeland en Spanje zal het niet liggen.

"Laat eerst maar eens over een periode van vijf of zes jaar zien of het echt bij je past en of je de toon kunt zetten. En als dat lukt, wordt het misschien uitnodigend om de volgende stap te zetten. Maar daar is hij voorlopig nog niet aan toe", besluit De Haan.