Belarussische activist die uit vliegtuig werd gehaald veroordeeld tot acht jaar cel
Activist en journalist Roman Protasevitsj is in Belarus veroordeeld tot acht jaar cel. Hij werd in 2021 samen met zijn vriendin uit een vliegtuig gehaald, dat door Belarus met een smoes gedwongen werd om te landen. Protasevitsj (27) leidde sinds 2011 verschillende protestbewegingen en is een van de bekendste gezichten van de oppositie.
Hij werd veroordeeld voor onder meer het organiseren van "massarellen", het aanzetten tot terreurdaden en het belasteren van president Loekasjenko. Protasevitsj vluchtte in 2019 naar Polen en Litouwen. Vanuit deze landen was hij beheerder van het Telegram-kanaal Nexta, waarop informatie werd gegeven over protesten in Belarus.
Op dat kanaal werden onder meer tips gegeven over hoe en waar gedemonstreerd kon worden. Ook deelde het kanaal video's van politiegeweld tegen Belarussen tijdens demonstraties. De oprichter van het kanaal en een andere medewerker kregen straffen van 20 en 19 jaar cel. Zij verblijven in het buitenland en woonden de rechtszaak niet bij, waardoor zij hun straf voorlopig ontlopen.
De ex-vriendin van Protasevitsj, de Russische Sofia Sapega, werd vorig jaar al veroordeeld tot een celstraf van zes jaar voor haatzaaien. Zij heeft volgens de rechtbank meegewerkt aan een kritische publicatie.
Bommelding
Protasevitsj was onderweg van Griekenland naar Litouwen toen het toestel waarin hij zat vanwege een bommelding gedwongen werd om te landen in Minsk. Volgens onder meer de VN was er sprake van een vooropgezet plan om de dissident op te kunnen pakken.
Een dag later bekende hij in een door Belarussische overheidskanalen gedeelde video dat hij inderdaad schuldig is aan het organiseren van "massarellen". Aangenomen wordt dat hij gedwongen werd om deze bekentenis af te leggen.
De vader van Protasevitsj merkte op het er in de video op lijkt dat zijn zoon is mishandeld. Zo was een van zijn wangen gezwollen en was zijn neus mogelijk gebroken. Ook waren vlekken in zijn gezicht te zien.
'Geen vooropgezet plan'
Later verscheen Protasevitsj nog meerdere malen op de Belarussische televisie om te zeggen dat hij president Loekasjenko respecteert en dat het landen van het vliegtuig in Belarus geen vooropgezet plan was van de regering. Ook van deze uitspraken wordt aangenomen dat hij ertoe gedwongen is.
Oppositie voeren is in Belarus zeer gevaarlijk. Tienduizenden mensen werden in 2020 opgepakt bij demonstraties tegen de frauduleus verlopen presidentsverkiezingen. Na die verkiezingen vluchtten duizenden Belarussen naar het buitenland.
