VN: Belarus dwong vliegtuig met journalist Protasevitsj met hoax tot landen
De Verenigde Naties hebben Belarus aangewezen als het brein achter een nep-bommelding, waarmee vorig jaar een vliegtuig met daarin een Belarussische journalist tot een noodlanding werd gedwongen. Na de landing van het Ryanair-toestel in de Belarussische hoofdstad Minsk werd de gezochte journalist Roman Protasevitsj opgepakt. De zaak leidde wereldwijd tot verontwaardiging.
Al meteen werd vermoed dat de actie een vooropgezet plan van Belarus was. De VN-luchtvaartorganisatie ICAO zei eerder niet te weten wie achter de bommelding zat, maar wijst nu dus hoge Belarussische functionarissen aan. Het land zei eerder zelf dat het volgens veiligheidsprotocollen heeft gehandeld. Op de nieuwe aantijging heeft Minsk nog niet gereageerd.
De ICAO zegt in een rapport over de zaak dat de "opzettelijk valse bommelding" in opdracht van regeringsfunctionarissen moest worden gemeld aan de bemanning van het vliegtuig. De organisatie baseert dat naar eigen zeggen op nieuwe informatie, waaronder opgenomen gesprekken van de luchtverkeersleider die toen aan het werk was.
Rol bij protesten
Roman Protasevitsj was in mei 2021 met zijn vriendin op weg van Griekenland naar Litouwen toen hun vliegtuig boven Belarus werd gedwongen om te landen. In Minsk werd hij uit het toestel gehaald en gevangengezet. Inmiddels zit hij in huisarrest. Zijn vriendin is vorige maand veroordeeld tot zes jaar cel.
Hoe kon Wit-Rusland een vliegtuig met daarin een journalist en activist kapen? En wat zijn de regels in het luchtruim? NOS op 3 legt het uit in deze video die vorig jaar werd gemaakt:
Protasevitsj is een bekend gezicht van de oppositie in Belarus. Hij leidde onder meer het Telegramkanaal Nexta, dat in 2020 een grote rol had bij grote demonstraties tegen het regime van president Loekasjenko.
Rusland verzet zich
Rusland, een bondgenoot van Belarus, staat overigens niet achter de bevindingen van de ICAO. De Russische ICAO-gezant "wijst ten zeerste af" dat Belarus als afzender van de valse bommelding wordt aangewezen.
