Biden wil dat agenten te vertrouwen zijn, maar Ryan durft niet meer naar buiten

• Thijs-Jan van Aalst

  Bureau Washington

Het was het meest emotionele moment van de State of the Union, de jaarlijkse speech van president Biden voor het Amerikaanse Congres. De ouders van de vorige maand overleden Tyre Nichols waren te gast en werden persoonlijk door Biden toegesproken: "Tyre's moeder deelde met mij dat ze gelooft dat van zijn dood iets goeds zal komen. Wat met Tyre in Memphis gebeurde, gebeurt te vaak. We moeten het beter doen."

Nichols werd begin januari in elkaar geslagen door vijf zwarte politieagenten van de speciale politie-eenheid Scorpion, en overleed aan zijn verwondingen. Deze speciale eenheden zijn actief in de meeste Amerikaanse steden, en zijn bedoeld om zware criminaliteit in probleemwijken aan te pakken. Biden stelde in de speech dat alle Amerikanen hetzelfde willen: "We willen onze buurten vrij van geweld, we willen politie die het vertrouwen van de samenleving heeft, en we willen dat onze kinderen veilig thuiskomen."

Naar de toespraak werd ook aandachtig geluisterd in het zuiden van de stad Washington, op een steenworp afstand van het Capitool waar Biden zijn speech gaf. In deze wijken worden zwarte Amerikanen dagelijks zonder goede reden gestopt en gefouilleerd door agenten in burger. Bij deze Stop & Frisk-acties worden bewoners vaak geïntimideerd en vernederd.

De angst is inmiddels zo groot, dat Ryan Morgan (31) niet meer naar buiten durft. Morgan woont al zijn hele leven in de buurt en weet niet anders dan dat agenten uit onherkenbare auto's springen en mensen beginnen te fouilleren: "Bij mij is het de afgelopen drie jaar al minstens honderd keer gebeurd." Een reden wordt bijna nooit gegeven. "Ze houden me aan omdat mijn autoruiten te donker zouden zijn. En het volgende moment moet ik uit de auto stappen omdat er een vuurwapen in zou liggen. Hoe kom je daar ineens bij?"

Sinds een aantal jaren filmt Morgan de beelden en zet hij ze op YouTube. Een politiehond in zijn auto, zijn neef die op vernederende wijze wordt gefouilleerd, een agent die probeert een vuurwapen te planten bij een omstander. Allemaal in de naam van criminaliteitsbestrijding. "De criminaliteit die er is, vindt niet eens in deze wijk plaats", vertelt Morgan, nadat hij eerder heeft uitgelegd dat we niet kunnen filmen bij de lokale supermarkt omdat daar de vorige nacht nog een schietpartij heeft plaatsgevonden.

In de video hieronder is te zien hoe Cottingham werd gefouilleerd bij een willekeurige Stop & Frisk-actie.

De frustratie in deze arme zwarte wijken is groot. Dat zien ook journalisten Toluse Olorunnipa en Robert Samuels. Zij schreven het boek His Name Is George Floyd. Floyds dood bij een arrestatie in 2020, was de vonk voor Black Lives Matter-protesten over de hele wereld. Olorunnipa: "We herleven nu veel van de emoties van toen. We zullen dit soort video's blijven krijgen."

Olorunnipa ziet dat voor veel agenten, met name die in speciale eenheden, het menselijke aspect uit het werk is verdwenen: "De agenten worden eropuit gestuurd om criminelen te stoppen, om agressief en meedogenloos te zijn." Klachten worden nauwelijks opgepakt, zegt Samuels: "De agent die George Floyd vermoordde had 39 klachten tegen hem lopen, en dat zijn alleen nog maar de incidenten die terug te vinden zijn. Slechts twee procent van zulke klachten leidt tot gevolgen voor de agent."

Biden gebruikte in de State of the Union de dood van Nichols om te benadrukken dat "we de politie de training moeten geven die ze nodig hebben." Daarmee verwees hij naar de George Floyd Justice in Policing Act. Volgens burgerrechtenadvocate Patrice Sulton zou de nadruk ergens anders op moeten liggen: "We moeten voorbij trainingen kijken om echt iets betekenisvols te kunnen doen."

Sulton maakt zich hard voor lokale maatregelen: "We hebben in dit land 18.000 verschillende politiekorpsen, die kan je niet zomaar met elkaar vergelijken." Daarom werkt ze al jaren aan oplossingen op maat, maar daar wordt niks mee gedaan door de regionale overheden: "Alleen al in Washington liggen er vanuit de politiehervormingscommissie negentig voorstellen klaar, waar wachten we nog op?"

Sinds de Nichols-video staat Morgan in overlevingsstand: "Sinds de beelden uitkwamen ben ik thuis gebleven, want ik weet niet meer welke agenten ik kan vertrouwen. Ik heb de video niet eens helemaal gezien, het deed me te veel denken aan mijn eigen aanhoudingen."

Hij is pessimistisch over de toekomst. "Het gebeurde toen mijn vader hier opgroeide, het gebeurde toen ik zestien was en het gebeurt nog steeds." Aan cultuuromslagen en lokale wetgeving heeft Morgan geen boodschap: "Er gaat niks veranderen totdat je deze politie-eenheden weghaalt."