Raad van State kritisch op 'onnodig complexe' spreidingswet asielzoekers

Het wetsvoorstel dat gemeenten kan dwingen asielzoekers op te vangen is "onnodig complex" en roept "indringende vragen" op over de uitvoerbaarheid. Dat oordeelt de Raad van State over de zogenoemde spreidingswet die het kabinet wil invoeren.

In de nieuwe wet staat dat gemeenten een richtcijfer krijgen voor het aantal asielzoekers dat ze moeten opvangen. Ze kunnen dan zelf met een opvangplan komen.

Als ze dat voor 1 mei presenteren en gedurende vijf jaar meer dan 100 opvangplekken bieden, kunnen ze een bonus krijgen. Als gemeenten op 1 mei nog geen plan hebben en er te weinig plek is in die provincie, kan het kabinet gemeenten dwingen.

Onduidelijkheid over taakstelling

Volgens de Raad van State zit de complexiteit erin dat gemeenten eerst plekken kunnen aanbieden en dat later binnen de provincie moet worden afgesproken wie de overige plekken gaat realiseren. "Dat leidt tot onduidelijkheid over de precieze taakstelling."

Daarbij dragen de verdelingsprocedure en de bonus bij aan competitie tussen de gemeenten, stelt de raad. Terwijl de regering juist mikt op solidariteit tussen de verschillende gemeenten.

Eenvoudiger systematiek

De Raad van State, die wetgeving beoordeelt op kwaliteit en uitvoerbaarheid, vindt verder dat veel uit het wetsvoorstel nog onduidelijk is. Zo is de termijn waarbinnen gemeenten opvang moeten bieden niet vastgelegd en is niet uitgewerkt hoe de verdeling over provincies en gemeenten precies tot stand komt.

"De verdeling raakt echter de kern van het wetsvoorstel en kan niet zonder meer op een later moment (...) worden geregeld", schrijft het adviesorgaan. De Raad van State adviseert de wet aan te passen en te kiezen voor een "eenvoudiger systematiek".

Staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid) zegt het advies te gaan bestuderen. "Onze inzet is om het wetsvoorstel zo spoedig mogelijk naar de Kamer te sturen."

De spreidingswet kwam met veel moeite tot stand, vooral de VVD worstelde ermee. Eerder hadden ook al het Centraal Orgaan opvang asielzoekers en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten stevige kritiek op het voorstel.