Biograaf over dood wielrenner Westra (40): 'Alles trok hij in het extreme'

"Hij had een zelfdestructief karakter", zegt schrijver Thomas Sijtsma over de dood van Lieuwe Westra. De 40-jarige oud-wielrenner was ziek en leed aan een depressie. Hij overleed gisteren.

Over de doodsoorzaak is niets bekendgemaakt, maar Sijtsma zegt dat er voor zover bekend geen sprake is van zelfdoding.

Sijtsma raakte bevriend met Westra tijdens het schrijven van zijn biografie Het beest, het wielerleven van Westra. "De bijnaam 'het beest' typeerde hem, omdat hij niets normaal of rustig kon. Alles wat hij deed, trok hij in het extreme", zegt de biograaf in het NPO Radio 1-programma Langs de Lijn.

Het zoeken naar die extremen begon al in zijn jeugd, toen hij zich als tiener verloor aan de verdovende middelen. "Hij is alle hardstylefeesten afgegaan, en gebruikte daar van alles."

Maar ook als profwielrenner zocht hij de uitersten op. Zo verraste hij in 2012 de wielertop met een weergaloze ritzege in de koninginnenrit van Parijs-Nice.

Uitgehongerd voor de winst

"Er kwam van alles samen in dat moment", zegt Sijtsma. "Lieuwe was de man van het vlakke stuk, zwaar gebouwd, hij hield van stenen en wind. Het mocht hard regenen, want dan kwam hij bovendrijven." Voor de rit in Parijs ging Westra echter vele malen verder dan trainen alleen.

"Hij had zichzelf totaal uitgehongerd, had wekenlang geleefd op shakes en was enorm afgevallen door het gebrek aan vast voedsel. Het hoort niet dat iemand met zijn bouw een bergrit kan winnen."

In het boek 'Het Beest' gaf Westra bovendien toe dat hij tijdens zijn carrière cortisonen heeft gebruikt. Cortisonen kunnen ontstekingen remmen, maar het middel wordt ook door wielrenners gebruikt om de pijngrens te verhogen.

Lieuwe Westra ging tot het uiterste in zijn wielercarrière, tot een depressie hem dwong te stoppen:

"Ik spoot het in mijn eigen lijf om harder te fietsen, om prijzen te pakken, om complimenten in ontvangst nemen. Ik kon daarvan genieten: aandacht na een sterk optreden. Daarom gebruikte ik", aldus Westra in zijn boek. "In mijn eerste profjaar werd het mij duidelijk dat er met alleen hard trainen geen overwinningen werden behaald."

Hij vond die ontstekingsremmers overigens zelf geen doping.

Einde carrière na depressie

Westra schreef de Ronde van Denemarken op zijn naam en werd twee keer Nederlands kampioen tijdrijden. Ook stond hij vijf keer aan de start van de Tour de France. In 2014 reed hij de Tour voor Astana in dienst van winnaar Vincenzo Nibali.

Begin 2017 zette Westra abrupt een punt achter zijn carrière vanwege een depressie. Door die ziekte kon hij het niet meer opbrengen op de fiets te stappen.

"Ik leefde maanden in een soort tunnel, alleen maar slapen en moe, gewoon depressief", zei hij daarover in een interview. Als aanleiding noemde hij een aantal zaken: het alleen wonen in Monaco, veel valpartijen, een gestrande relatie, wat zakelijke conflicten. "Het was een opeenstapeling van kleine dingen."

In een uitzending van De Avondetappe vertelde Westra openhartig over zijn depressie:

Wielrennen met een depressie was een vreselijk gevecht. "Ik strijd tegen een ongrijpbaar beest. Het beest dat in mijn hoofd is gekropen. Ik kan niet meer", zei hij daarover in zijn biografie.

Sijtsma ziet het als een vicieuze cirkel waar 'het beest' niet meer uitkwam. "Hij probeerde terug te komen op niveau, gebruikte antidepressiva, maar hij vond dat hij daardoor dikker werd, dus dan stopte hij er weer mee. Hij kon niet mét, maar ook niet zonder. Daarna is het alleen maar bergafwaarts gegaan."

Laatste bezoek in september

De laatste keer dat zijn vriend en biograaf hem zag was vorig jaar. "We hebben altijd contact gehouden. Eerst ging hij naar Spanje om daar met zijn vrouw een fietshotel te beginnen. Maar zijn huwelijk liep afgelopen voorjaar op de klippen. Er kwamen berichten dat het minder met hem ging."

In september 2022 zocht Sijtsma hem op. "Zijn familie en vrienden zeiden dat er geen beginnen aan was met hem. Dat is ook gebleken."