Airco in, airco uit: hoeveel invloed hebben de wisselende temperaturen op Oranje?
Van het koele hotel naar het warme trainingsveld en later weer door naar de spelersbus of persconferentie waar de airconditioning volop draait. De WK-spelers worden in het warme Qatar continu blootgesteld aan wisselende temperaturen. Dat hoeft geen probleem te zijn, mits de voetballers erop voorbereid zijn.
Het verzoek van bondscoach Louis van Gaal was woensdag voorafgaand aan de persconferentie duidelijk. Hij vroeg bij binnenkomst van de perszaal direct of de airconditioning minder krachtig kon worden gezet. De overgang van de warme buitenlucht naar de gekoelde ruimte was te groot voor de bondscoach.
Geen prestatiebevorderende combinatie?
Hoe moeten de voetballers hiermee omgaan? Qatar is immers een warm land. Airco in, airco uit. Het klinkt op voorhand niet als een prestatiebevorderende combinatie.
Volgens Leo Echteld hoeft dit geen probleem te zijn. Hij heeft een rijk verleden als fysiotherapeut op eindtoernooien van Oranje, bij onder meer het WK 1998 en EK 2000. De spierspecialist is in de voorbereidingen op het WK in Qatar betrokken bij het nationale team van Wales, net als tijdens het EK van 2021.
Het gevaar ligt volgens Echteld vooral op de loer zodra de spelers met een bezweet lichaam direct een gekoelde ruimte opzoeken. "Korte temperatuursveranderingen van een paar uur zijn in principe geen probleem, zolang de sporter er goed op is gekleed. Iedereen weet dat je met een bezweet lichaam niet te snel moet afkoelen, ander kun je een verkoudheid oplopen."
Alsnog 34 graden
De warmte in Qatar is de belangrijkste reden waarom het WK in november en december wordt gespeeld, maar alsnog worden er gedurende de dag temperaturen van 34 graden gemeten. De weergoden voorspellen volgende week overigens wel iets koelere temperaturen.
Volgens Echteld zijn de omstandigheden goed genoeg om te kunnen presteren. Mede omdat er scherp gelet wordt op inname van voldoende vocht en voedingsstoffen.
"Vergeet ook niet dat een deel van de Oranjespelers, zoals Frenkie de Jong en Memphis Depay, in een warmer klimaat voetbalt (bij FC Barcelona, red.). Zij zullen waarschijnlijk minder aanpassingsproblemen hebben dan bijvoorbeeld iemand die in Engeland voetbalt."
Dan naar de theorie. De continue temperatuurschommelingen hoeven dus geen probleem te zijn, maar het is geen toeval dat Oranje deze week onder meer vier trainingen op het doorgaans warmste moment van de dag heeft gepland.
'Grote effecten'
Thermofysioloog Koen Levels vertelt namelijk dat een sporter snel aan warmte kan wennen, zolang er bij herhaling onder deze omstandigheden wordt getraind. "Hier kun je als sporter heel snel grote effecten van ondervinden, waardoor het een stuk makkelijker wordt om met de warmte om te gaan."
Levels weet alles van de effecten van temperatuur op het menselijk lichaam. Hij is momenteel thermofysioloog bij het ministerie van Defensie en laat militairen onder diverse weersomstandigheden presteren en was daarvoor drie jaar werkzaam voor sportkoepel NOC*NSF. Levels begeleidde onder anderen de Nederlandse roeiploeg richting de Olympische Spelen van Tokio.
"Als het lichaam zich niet op tijd aanpast, loop je het risico dat je hetzelfde krijgt zoals we vorig jaar bij het EK voetbal hebben gezien, toen veel spelers in Boedapest, waar het heel warm was, een lome indruk maakten", aldus Levels.
Onder die omstandigheden lijkt Oranje op voorhand niet te hoeven spelen, gezien de lokale aanvangstijden (19.00 uur tegen Senegal en Ecuador en 18.00 uur tegen Qatar) en de vriendelijkere temperaturen die in Qatar op komst zijn (rond de 28 graden).
Maar toch zijn er genoeg WK-teams die in het eerste gedeelte van de groepsfase om 13.00 en 16.00 uur hun wedstrijden spelen.
"Als je ervoor zorgt dat je volledig acclimatiseert, wat meestal zo'n tien dagen duurt, kun je tot wel twintig procent beter presteren. Vooral bij duursporters geldt dat. Dus dat is echt heel veel", vertelt Levels.
Voordeel
Een voordeel van Qatar is dat er veelal een droge woestijnwarmte hangt. "Hoe droger de lucht, hoe makkelijker je via zweet de warmte kunt kwijtraken. Dat zal in Qatar vrij goed gaan. Het is heel belangrijk om dat goed te trainen, zodat je je lichaamstemperatuur onder controle kunt houden."
Het WK wordt afgewerkt in stadions met airconditioning, al moet nog uitwijzen in hoeverre de spelers dit - met name overdag - op het veld gaan merken. "Daar komt bij dat alle spelers midden in het voetbalseizoen zitten, dus ze zijn allemaal behoorlijk fit", aldus Levels. "Dus alles bij elkaar: ik verwacht dat het met de kramp wel gaat meevallen."
