Voorlopig geen verkiezingen in Noord-Ierland ondanks verlopen deadline
Er komen voorlopig geen parlementsverkiezingen in Noord-Ierland. De Noord-Ieren leken af te stevenen op een nieuwe stembusgang rond 15 december, maar de Britse regering heeft vandaag besloten die voor onbepaalde tijd uit te stellen.
In mei gingen de Noord-Ieren al naar de stembus voor een nieuw parlement. Sindsdien verkeert Noord-Ierland in een politieke en bestuurlijke impasse. De DUP, de grootste pro-Britse unionistische partij, blokkeert al zes maanden de vorming van een regering.
Als er binnen zes maanden sinds de laatste verkiezingen geen regering is gevormd, schrijft de wet voor dat er nieuwe verkiezingen moeten worden uitgeschreven. Die deadline verliep vorige week vrijdag.
Chris Heaton-Harris, de minister voor Noord-Ierland in de Britse regering, had wekenlang stellig geroepen dat er vlak voor Kerst nieuwe verkiezingen zouden komen als de partijen niet een akkoord bereikten voor de deadline. Hij hoopte zo alsnog een coalitie te forceren, omdat hij wist dat er onder de partijen weinig animo was voor nieuwe verkiezingen.
Dit drukmiddel had echter een averechts effect: de DUP zette de hakken in het zand en bleef de vorming van een coalitie tegenhouden
Sinn Féin voor het eerst de grootste
Bij de parlementsverkiezingen van afgelopen mei werd de republikeinse Sinn Féin, de partij die naar Ierse hereniging streeft, de grootste partij in het Noord-Ierse parlement. Het was een historische overwinning.
Sinn Féin-leider Michelle O'Neill mocht het premierschap claimen, waarmee Noord-Ierland na een eeuw van protestants-unionistische dominantie voor het eerst een katholiek-republikeinse premier zou krijgen.
In de Goede Vrijdagakkoorden, het vredesverdrag dat in 1998 een einde maakte aan de Noord-Ierse burgeroorlog, is vastgelegd dat de regering gebaseerd is op power sharing. De grootste partijen uit het pro-Ierse republikeinse kamp en het pro-Britse unionistische kamp moeten altijd vertegenwoordigd zijn in een coalitieregering.
De DUP ligt al maanden dwars, omdat het zich verzet tegen de Brexit-afspraken die Londen en Brussel hebben gemaakt in het zogeheten Noord-Ierland Protocol. Om een harde grens tussen Noord-Ierland en de republiek Ierland te voorkomen heeft Noord-Ierland een status aparte gekregen. Het blijft nog steeds onderdeel van het Verenigd Koninkrijk, maar staat ook nog met één been in de Europese Unie.
Daardoor is er een douanegrens komen te liggen over de Ierse Zee. Goederenverkeer tussen Groot-Brittannië en Noord-Ierland is nu aan controles onderhevig.
Nachtmerriescenario voor DUP
De DUP eist dat de douanegrens verdwijnt. De unionisten, die koste wat het kost bij het Verenigd Koninkrijk willen blijven horen, vrezen dat Noord-Ierland door de Brexit-afspraken steeds verder afdrijft van Groot-Brittannië en dat hun nachtmerriescenario - een herenigd Ierland - weer een stap dichterbij is gekomen.
Aan die impasse lijkt voorlopig geen einde te komen. De gok van de minister van Noord-Ierland door met nieuwe verkiezingen te dreigen, pakte verkeert uit. Geen van de partijen leek zin te hebben in een nieuwe stembusgang. Dat besef leek deze week ook in te dalen bij de Britse regering. "Ik heb geluisterd naar de oprechte zorgen over de impact en de kosten van verkiezingen rond deze tijd van het jaar", zei minister Heaton-Harris vanochtend in een verklaring.
Het is onduidelijk wanneer ze nu wel worden gehouden. Nieuwe verkiezingen lijken zinloos zolang de Britse regering en de Europese Commissie geen akkoord hebben over aanpassing van het Noord-Ierland Protocol. Onderhandelingen daarover zijn nog steeds gaande, maar die leveren naar verwachting pas op zijn vroegst volgend jaar resultaat op.
DUP-leider Jeffrey Donaldson suggereerde vandaag om pas verkiezingen te houden als er een deal op tafel ligt die acceptabel is voor alle partijen.
Dat schreef hij in de volgende tweet:
