Rishi Sunak: migrantenzoon, rijkste premier ooit en jongste in 200 jaar
Op de dag dat hindoes hun belangrijkste feestdag Divali vieren, kreeg het Verenigd Koninkrijk voor het eerst een hindoeïstische premier. Rishi Sunak, inmiddels officieel benoemd door koning Charles, was na de late terugtrekking van Penny Mordaunt de enig overgebleven kandidaat voor het leiderschap van de Conservatieve Partij - en dus van het land.
Zijn politieke carrière verliep stormachtig en is er nu al één voor de recordboeken. Hij is met zijn 42 jaar de jongste premier in ruim 200 jaar tijd. Met een geschat familievermogen van 850 miljoen euro wordt hij de rijkste premier die de Britten ooit gehad hebben. De voormalige minister van Financiën wordt ook de eerste Britse premier van Indiase komaf. Hij is gelovig en ontstak in zijn vorige baan als minister van Financiën Divali-lichtjes voor zijn ambtswoning op Downing Street 11.
Indiërs zijn blij met het nieuws:
Zijn grootouders zijn afkomstig uit de Punjab en emigreerden vorige eeuw van India naar de Britse koloniën in Afrika. Zijn vader Yashvir Sunak werd geboren in Kenia en zijn moeder Usha Sunak in Tanganyika, wat later onderdeel zou worden van het huidige Tanzania. In de jaren 60 van de vorige eeuw verhuisden ze naar het Verenigd Koninkrijk, waar Rishi Sunak op 12 mei 1980 in Southampton werd geboren.
Zijn vader was huisarts en zijn moeder begon een succesvolle apotheek, wat hen in staat stelde om hun zoon naar de prestigieuze kostschool Winchester College te sturen. Sunak studeerde filosofie, politiek en economie aan de universiteit van Oxford.
Na een tweede studie aan Stanford University verdiende hij zijn eerste miljoenen in de financiële sector. Eerst als analist voor Goldman Sachs en later voor verschillende hedgefondsen. Zijn enorme vermogen dankt hij mede aan zijn huwelijk met Akshata Murthy. Zij is telg uit een miljardairsfamilie uit India.
Behoudende ecomomische koers
Zijn politieke carrière is opmerkelijk kort voor iemand die nu al premier is. Pas in 2015 werd hij gekozen tot lid van het Lagerhuis, waar hij het kiesdistrict Richmond uit het noordelijke graafschap Yorkshire vertegenwoordigt. Vier jaar later benoemde Boris Johnson hem tot minister van Financiën, wat na het premierschap de machtigste post is in de Britse regering.
Johnson en Sunak zouden geregeld overhoop liggen over het financiële beleid. Johnson wilde vaker de portemonnee trekken dan Sunak lief was en de ruzies speelden een rol bij het aftreden van Sunak afgelopen zomer. Zijn ontslag luidde de val in van Boris Johnson.
Onder Sunak zal de Britse regering een behoudende economische koers varen. Zijn prioriteiten zijn het terugdringen van de inflatie en het op orde brengen van de staatsfinanciën. Anders dan zijn voorganger Truss wil hij alleen de belastingen verlagen als de begroting en de economische situatie dat toelaten.
Reactie markten eerste test
Die behoudende aanpak kostte hem in september nog het premierschap. In de leiderschapsverkiezingen waren de Conservatieve partijleden niet bepaald enthousiast over zijn economische plannen. Zij lieten zich liever verleiden door de belofte van Liz Truss om de belastingen te verlagen, iets wat Sunak als roekeloos bestempelde. De razendsnelle implosie van de regering-Truss heeft de geloofwaardigheid van Sunak verstevigd.
Toch staat hij voor een herculestaak. Hij erft een diep verdeelde partij en een land dat afstevent op een fikse recessie. Is hij in staat zijn partij te herenigen en de economie naar rustiger vaarwater loodsen? Het zal niet makkelijk zijn.
De energiecrisis heeft miljoenen Britse huishoudens in grote problemen gebracht. Het radicale belastingplan van zijn voorganger Truss creëerde een crisis boven op een bestaande crisis. De eerste test zal de reactie van de markten zijn op Sunaks benoeming.
Geen wittebroodsweken
Een deel van zijn partijgenoten en de conservatieve achterban ziet hem nog steeds als een verrader die hun geliefde Boris Johnson liet struikelen. In de peilingen staan de Conservatieven mijlenver achter op oppositiepartij Labour, die al weken vraagt om nieuwe parlementsverkiezingen.
Bovendien is Sunak niet onomstreden. Zijn vrouw kwam vorig jaar in opspraak toen bleek dat ze geen belastingen betaalt in het Verenigd Koninkrijk over haar miljoenenvermogen. Bovendien bleek Sunak tot eind vorig jaar een verblijfsvergunning te hebben voor de Verenigde Staten. Het riep vragen hoe trouw hij was aan zijn land.
Hoe dan ook, wittebroodsweken zijn hem niet gegund als premier.
