Keert op Britse financiële markten de turbulentie terug na stoppen 'kunstmatige beademing'?
Met een uniek noodplan werden de Britse financiële markten de afgelopen twee weken in toom gehouden. Maar vandaag stopt de centrale bank met het opkopen van staatsobligaties. Nu de 'kunstmatige beademing' eraf gaat, is het de vraag of de turbulentie op de Britse financiële markten weer terugkeert.
De markten reageerden eerder fel afwijzend op de begroting van de regering van Truss en het pond bereikte een historisch dieptepunt. Die begroting - inmiddels het "kamikaze budget" genoemd - bevatte zo'n 50 miljard euro aan ongedekte belastingverlagingen.
Omdat het vooralsnog onduidelijk is waar de regering dat geld vandaan haalt, stijgen de kosten om te lenen. De rente op Britse staatsobligaties liep zo rap op dat pensioenfondsen in de problemen kwamen met hun rente-derivaten. Daarom besloot de centrale bank om in te grijpen. Dat werkte kalmerend, maar inmiddels zijn de kosten om te lenen weer net zo hoog als voor de noodgreep.
Weer een u-turn?
Westminster is nu in crisismodus. Het budget terugtrekken zou een politieke vernedering zijn en het is de vraag of de regering Truss, die een maand geleden aantrad, zo'n stap overleeft.
Het budget doorzetten lijkt evenmin een goede keuze omdat daardoor de financiële onrust verder aanwakkert en de kosten van overheidsleningen en hypotheken verder kunnen oplopen.
Truss lijkt dus klem te zitten. Intussen zwelt de kritiek aan en zagen partijgenoten van Truss aan haar stoelpoten. Het blad The Economist vergeleek de houdbaarheid van haar premierschap met die van een krop sla. In peilingen staat Truss inmiddels lager dan ex-premier Boris Johnson ten tijde van het Partygate schandaal.
Worsteling met inflatie
"Verleng de pijn niet langer en zorg dat je acties samenhang hebben", was de boodschap van het hoofd van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) aan Londen. Toch is het niet alleen de Britse regering waar het IMF zich zorgen over maakt. "Fiscaal beleid van regeringen zou niet het monetaire beleid van centrale banken moeten ondermijnen", waarschuwde het fonds.
Deze uitspraak slaat op ontwikkelingen wereldwijd: oplopende inflatie en renteverhogingen. Diverse overheden lenen extra om steun te bieden aan huishoudens en bedrijven die zuchten onder de energiecrisis. Eerder was er forse overheidssteun tijdens de pandemie. Maar dat kan de inflatie ook verder opdrijven.
En dat terwijl centrale banken met hun monetaire beleid juist proberen de economie af te koelen, en de inflatie naar beneden te brengen. Niet alleen in het Verenigd Koninkrijk is het financiële klimaat op dit moment onrustig en kwetsbaar. Het geldt ook voor andere economieën.
