Kamer geeft kabinet 6 weken voor aanpak acute problemen jeugdbescherming
Partijen in de Tweede Kamer missen urgentie bij het kabinet om de grote problemen in de jeugdbescherming aan te pakken. In het debat vandaag toonden partijen van links tot rechts zich bezorgd en kritisch. Ze eisen dat er binnen zes weken betere maatregelen op tafel liggen. Tegelijkertijd erkennen ze dat de ingewikkelde problemen niet zomaar zijn opgelost.
De jeugdbescherming helpt kinderen die wegens een onveilige thuissituatie onder toezicht worden gesteld of uit huis worden geplaatst. Die hulp staat zwaar onder druk door wachtlijsten, een tekort aan hulpverleners en een te hoge werkdruk.
De Kamer wil dat de zorg voor onder toezicht geplaatste kinderen snel verbetert. Daarbij moet het kabinet alles doen om uithuisplaatsingen zoveel mogelijk te voorkomen, zegt een Kamermeerderheid op voorstel van de ChristenUnie. Minister Weerwind zegde toe zich hiervoor in te spannen.
Regio krijgt rol in jeugdbescherming
Het kabinet kwam al met een plan om de zorg in de jeugdbescherming op termijn weer anders te organiseren. De hulp werd in 2015 van het Rijk naar de gemeenten overgeheveld met het idee dat die dichter op de problemen en instellingen zitten. Maar dat heeft voor kinderen met ernstige problemen niet goed uitgepakt, erkent staatssecretaris Van Ooijen. Het idee is om de zorg voor hen weer meer regionaal te gaan regelen.
Ook wil Van Ooijen de marktwerking terugdringen, winsten aanpakken en de groei van het aantal jeugdzorgaanbieders beteugelen, schreven Van Oijen en minister Weerwind voor Rechtsbescherming gisteren in een brief.
Maar dat lost de problemen op korte termijn niet op, zien de bewindslieden ook, en daarom stelden ze gisteren eenmalig een extra bedrag van 40 miljoen euro voor vier jaar beschikbaar. Ze gaan ervan uit dat de gemeenten eenzelfde bedrag uittrekken voor jeugdzorg. Maar met die 80 miljoen zijn de personeelstekorten en de hoge werkdruk niet zomaar opgelost, zeggen partijen in de Kamer.
Geen toverstaf
Vooral het snel vinden van meer personeel is een probleem. Zo zegt CDA-Kamerlid Peters te beseffen dat niet alle problemen vanuit Den Haag "vanuit een spreadsheet tot achter de komma geregeld kunnen worden". Ook erkende hij geen toverstaf te hebben. Toverstaf of niet, met "eenmalige bedragen los je structurele problemen zeker niet op" zei GroenLinks-Kamerlid Westerveld.
Ook de SP valt over het bedrag van 40 miljoen en noemt het een verkeerde politieke keuze om dit bedrag uit te trekken. "We kunnen in één weekend banken nationaliseren. En in de coronacrisis miljarden naar bedrijven brengen. Maar als kwetsbare jongeren in de problemen zitten, heeft de coalitie ineens geen toverstafje", zei Kamerlid Maarten Hijink. Meer en structureler geld dus, is het pleidooi van deze partijen.
Dinsdag trokken de Inspectie van Justitie en Veiligheid en de Inspectie van Gezondheidszorg en Jeugd ook al aan de bel met een verzoek aan het kabinet om onmiddellijk een crisisaanpak te starten omdat teveel kinderen niet op tijd hulp krijgen.
De inspecties vinden dat ze hun handhavende werk bij instellingen niet meer kunnen doen omdat de problemen de instellingen boven het hoofd groeien. Ze spraken gemeenten en jeugdbeschermingsregio's aan en hielden scherper toezicht in regio's waar jongeren te lang op hulp wachten, maar vinden nu dat ze de grenzen van toezicht al hebben opgezocht.
Acute problemen snel oplossen
Hoewel de plannen van het kabinet voor de lange termijn wel op steun van de Kamer kunnen rekenen, vinden partijen net als de inspecties dat de acute problemen nu snel moeten worden opgelost. Ook regeringspartijen eisen dat de minister de komende weken kijkt of er per direct meer gedaan kan worden voor de kwetsbare kinderen. Zes weken de tijd krijgt het kabinet.
Partijen stellen daarbij voor dat uithuisplaatsingen zoveel mogelijk vermeden moeten worden. De ChristenUnie wil dat het kabinet erop aanstuurt dat partijen eerst zoveel mogelijk alternatieven bekijken voor een kind uit huis geplaatst wordt. Dat kan gaan om opvang in kerken, bij familie of andere lokale netwerken.
