'De nieuwe Merckx' kan belofte inlossen, op de berg waar het voor Dumoulin misging

• Stefan van der Weijde

April 2017. In een bus richting een Europese wedstrijd van voetbalclub Anderlecht zitten de boezemvrienden Eddy Merckx en Paul van Himst, grootheden in de Belgische sportwereld, wat te keuvelen over wielrennen. "Er zit me nu toch een wielertalent aan te komen..."

Getuigen herinneren zich dat gesprek als het moment waarop Eddy Merckx, de beste wielrenner aller tijden, zijn opvolger aankondigde. Merckx suggereerde zelfs, hoewel hij het niet hardop uitsprak, dat dit talent misschien wel beter zou kunnen worden dan hijzelf ooit geweest is.

Nu, ruim vijf jaar later, staat dat talent op het punt om de belofte in te gaan lossen. De 22-jarige Remco Evenepoel moet in de Vuelta a España nog twee etappes overleven om de eerste Belg te worden in 44 jaar tijd die een grote ronde op zijn naam schrijft.

Het wielergekke België, waar de afgelopen decennia al menig talent tevergeefs het stempel 'de nieuwe Merckx' meekreeg, probeert ondertussen kalm te blijven. "Want het kan nog misgaan", huivert ervaren wielerjournalist Hugo Coorevits bij de gedachte.

De berg waar het voor Dumoulin misging

"Evenepoel moet zaterdag de berg over waar Tom Dumoulin in 2015 de rode trui verloor", kent Coorevits zijn klassiekers.

Op de Puerto de Morcuera - Coorevits lepelt de naam van de berg moeiteloos op - moest Dumoulin zeven jaar geleden de concurrentie laten gaan, in de voorlaatste etappe voor Madrid.

Maar woensdag verdween in België de grootste angst voor dat scenario met het uitvallen van Primoz Roglic, de enige overgebleven echte concurrent van Evenepoel. Enric Mas is sindsdien de nieuwe nummer twee. De Spanjaard staat op meer dan twee minuten.

Toen het nieuws over Roglic bekend werd, riep de thuisgemeente van Evenepoel prompt zijn burgers op om werkelijk alles rood te kleuren. Of het nou "huis, klas, winkel of straat" is.

En de media bereiden sindsdien massaal speciale reportages voor, mocht Evenepoel inderdaad de eindzege opeisen. Dezelfde media die de laatste jaren weleens werd verweten de gekte rondom Evenepoel tot ongezonde hoogte op te kloppen.

Michiel Ameloot, die als hoofdredacteur verantwoordelijk is voor de sportredactie van zowel de tv-zender VTM als de krant Het Laatste Nieuws, weet nog goed hoe dat ontstond.

'A new star was born'

"Hij werd in 2018 wereldkampioen bij de junioren in Oostenrijk en de manier waarop hij dat deed, was Merckxiaans te noemen. Hij lag op achterstand, kwam terug en reed iedereen op minúten. A new star was born. Nou, zijn wij een commerciële zender. We proberen alles breed te brengen, ook voor de vrouw in de sofa. En we hebben die jongen toen meteen live bij ons in de studio gezet. Hij en zijn vriendin. Sindsdien zijn we niet gestopt hem te volgen."

Er kwam in 2020 - hij was net twintig lentes jong - een documentaire over hem genaamd 'Ik ben Remco'. "We volgden hem dat jaar achter de schermen. En we waren er ook bij op die bewuste dag dat hij in de Ronde van Lombardije het ravijn indook. Een moment waarop heel het land zijn adem inhield."

Populariteit

"We hebben uiteindelijk twee jaar lang video's en documentaires uitgezonden. Dat scoorde ontzettend goed. Het zit achter een betaalmuur - ik ga de exacte cijfers niet geven - maar mede daardoor weten we dat de populariteit van Remco en ook Wout stilaan vergelijkbaar is met die van de Rode Duivels", verwijst hij naar de voetballers van de nationale ploeg.

"Dus we hebben een geschiedenis met hem. En nu, eindelijk, is hij op het niveau waar hij volgens velen al eerder had kunnen acteren."

Maar waarom moest een wielernatie als België 44 jaar wachten? Die vraag leggen we voor aan Serge Pauwels, assistent-bondscoach van de nationale wielerploeg. Hij wijt het vooral aan de passie voor kasseiklassiekers.

"Ik heb altijd het gevoel gehad dat alleen daar de focus op lag. Want we zijn in Vlaanderen nou eenmaal trots op onze Oude Kwaremont en Paterberg. Dat worden de iconische wedstrijden genoemd hier. En dat wordt er bij de jeugd al ingepompt."

Klimtraject

Klimkoersen? Meerdaagse etappewedstrijden? Ze werden nauwelijks georganiseerd, dus klimtalent kon zich maar moeilijk onderscheiden. Niet dat het er niet was - Jurgen Vandenbroeck en Johan Bruyneel kwamen ook bovendrijven - maar het werd ze niet makkelijk gemaakt. Pauwels: "Zo'n zeven jaar geleden wilden we daar iets aan doen. Belgian Cycling is toen gaan investeren in een klimtraject."

Onder aanvoering van trainingscoördinator Erwin Koninckx mag jong talent zich sindsdien testen op heuvels in de Ardennen. "De besten nodigen we uit om langere beklimmingen te komen doen. Remco is een van de renners die op die manier op onze radar is gekomen."

Acht kilo te zwaar

Evenepoel mocht zich melden en kwam, zo weet Pauwels, "op een aftandse fiets aanzetten. Die jongen, die toen acht kilo te zwaar was, had potentieel om heel lang bergop te fietsen. We moeten niet alle eer opstrijken, maar met dat traject is een mentaliteitsverandering in België begonnen."

Jaarlijks worden nu circa honderd jongens en meisjes van tussen de 16 en 18 jaar getest of ze kwaliteiten herbergen voor het rondewerk. "Ze doen een test van één minuut en een test van zes minuten en zo kunnen wij een goede inschatting maken wat ze kunnen op langere beklimmingen. Ik kan zeggen: twee renners hebben het al beter gedaan dan Evenepoel destijds."

"En er zijn ook al junioren die daar niet ver vandaan zitten." En dan heeft België sinds kort ook nog de winnaar van de prestigieuze talentenkoers Ronde van de Toekomst in de gelederen. Hij is al prof: Cian Uijtdebroeks.

Kortom: na de ophanden zijnde zege van Evenepoel zal België niet nog eens 44 jaar hoeven te wachten, is de verwachting.

Of 'de nieuwe Merckx' ondertussen net zo geliefd zal zijn als de oude, is de vraag. Evenepoel heeft voor de doorsnee Vlaming iets minder de gunfactor dan bijvoorbeeld een Wout van Aert, weet Ameloot.

"Remco komt uit het voetbal; hij is in de jeugd kapitein geweest bij PSV en Anderlecht. Hij was al vroeg een zelfbewust mannetje met heel veel ambities." Maar toen hij die niet waar kon maken - hij belandde op de bank bij Anderlecht en raakte zijn aanvoerdersband kwijt - ondernam hij actie. "Hij heeft daarop tegen de directie van Anderlecht gezegd: ik vertrek."

Wout vs Remco

Hij probeerde het nog bij KV Mechelen, maar ook dat was geen blijvend succes. "Daarop is hij begonnen met wielrennen en de rest is bekend. Maar met die achtergrond en die maniertjes van hem ook, zoals wijzen met zijn vingertje na een zege of vooraf zeggen dat hij daar en daar gaat winnen, daar zijn Vlamingen niet zo van. Remco is iets Hollandser dan de normale Vlaming."

"Neem een Wout van Aert. Die komt uit het veldrijden, een sport van het volk. Komt uit de Kempen bovendien. En heeft een vriendin die altijd meegaat naar de koers. Remco's vriendin studeert nog en is van Marokkaanse origine. Om maar te zeggen: het zijn twee uitersten van elkaar. De twee worden door velen gezien als concurrenten. Ook als generatiegenoten, hoewel ze dat eigenlijk niet zijn. En bij de helft van het Vlaamse publiek is het van: ik heb toch liever Wout."

Al is er een kentering gaande, constateert Ameloot. Evenepoel is veranderd sinds zijn val in de Ronde van Lombardije, die hem lange tijd uit roulatie hield. "Ook in zijn gedragingen naar de pers toe. En sinds hij gewonnen heeft in Luik, is er een grote last van zijn schouders afgevallen."

En die Evenepoel, die lijkt klaar om het karwei te klaren. Ook al is de kans op een inzinking nog aanwezig; het is tenslotte pas de eerste grote ronde die hij zal voltooien.

Coorevits durfde het donderdag toch aan om alvast een reportage te maken met de laatste drie Belgische rondewinnaars. "Dat waren Lucien van Impe in de Tour, Freddy Maertens in de Vuelta en Johan de Muynck, als laatste in 1978, in de Giro."

"Zij wonnen in een tijd waarin het eenvoudiger was om een grote ronde te winnen. Nu is het wielrennen gemondialiseerd. Maar Evenepoel is een kind van zijn generatie. Wat je ziet is wat je krijgt. Geliefd bij iedereen? Misschien nog niet, maar hij heeft veel aan populariteit gewonnen het voorbije jaar. Pas op, hij heeft ook al veel fanclubs. Net als Van Aert die heeft."

"We mogen van geluk spreken in België, met twee van die elementen. Het is een uitzonderlijk jaar. En dan komt er nog een WK aan."

WK

Voor die wereldkampioenschappen in Australië moet Evenepoel maandag direct op het vliegtuig stappen. Pauwels: "Hij rijdt zondag over een week al de tijdrit. Maar we hopen dat hij op een rode wolk zit en van alle inspanningen en de jetlag geen last zal hebben."

En daarna? Pauwels voorspelt dat de huizen en straten in Schepdaal en omgeving volgend jaar wel eens geel zouden kunnen kleuren. "De Tour lijkt de logische volgende stap voor hem. Hoewel manager Patrick Lefevere het over de Giro had laatst, maar dat is een sportieve beslissing. Ik kan me perfect voorstellen dat hij nu ook naar de Tour wil."