Inflatie naar recordhoogte, hoe komt dit? Wat doe je eraan? En meer vragen
De inflatie in Nederland is in augustus naar 12 procent gestegen, zo bleek vanochtend. Dat is de hoogste inflatie sinds de Tweede Wereldoorlog. Het betekent dat ten opzichte van augustus 2021 het leven 12 procent duurder is geworden.
Vijf vragen over deze recordinflatie:
Wat is de grootste oorzaak?
Dat is met afstand de gestegen prijs van energie. Dan heb je het over gas, elektriciteit en stadsverwarming. Energie was in augustus maar liefst 151 procent duurder dan in dezelfde maand een jaar eerder. In juli was de stijging van de energieprijzen minder: 108 procent.
De gestegen energieprijs is goed voor bijna de helft van de 12 procent inflatie: 5,8 procentpunt. Let wel: het Centraal Bureau voor de Statistiek berekent deze prijsstijging op basis van nieuwe contracten, dus wat je in augustus betaalt als nieuwe klant bij een energiemaatschappij ten opzichte van augustus 2021.
Mensen met een vast energiecontract dat al een jaar of langer loopt, hebben dus geen last van deze energie-inflatie. Want die profiteren van een vaste energieprijs. Volgens CBS-hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen is de inflatie voor huishoudens met zo'n vast contract dus zo'n 6,2 procent. Nog altijd veel, maar wel bijna de helft minder.
Verder betalen mensen met een variabel contract die al langer bij dezelfde maatschappij zitten, minder dan mensen met een nieuw contract. Voor hen is de inflatie dus ook wat minder dan die 12 procent, maar hoeveel minder kan het CBS niet zeggen.
Naast de energieprijzen droegen ook de gestegen kosten van voedsel en vervoer flink bij aan de hoge inflatie. Die twee kostenposten waren goed voor ruim een kwart van de inflatie van 12 procent.
Wie voelen de hoge inflatie het meest?
Dat zijn logischerwijs vooral de lagere inkomens. Want mensen met een lager inkomen geven het grootste deel van hun geld uit aan noodzakelijke dingen als gas, elektra en boodschappen. En dat zijn nu juist de dingen die het meest in prijs zijn gestegen. De voedselbanken merken dat door de hoge inflatie meer mensen gebruikmaken van hun diensten.
Omdat minima het kwetsbaarst zijn, krijgen zij dit jaar extra steun in de vorm van 1300 euro compensatie voor de hoge energierekening.
Maar niet alleen consumenten hebben last van de inflatie: ook bedrijven en andere organisaties die veel energie verbruiken hebben het moeilijk.
Hoe hoog is de inflatie in omringende landen?
Bijna net zo hoog als hier. Binnen de EU wordt de inflatie iets anders berekend dan de Nederlandse cijfers van het CBS. Volgens die EU-methode was de Nederlandse inflatie in augustus 13,6 procent. In de eurolanden was die gemiddeld 9,1 procent, iets lager dus.
In Duitsland was de inflatie 8,8 procent, in België 10,5 procent en in Frankrijk 6,5 procent. Maar er zijn ook landen waar de inflatie nog veel hoger is dan hier. Estland, Letland en Litouwen hebben alle drie een inflatie van boven de 20 procent.
Hoe gaat dit de komende maanden verder?
Dat is heel moeilijk te voorspellen en zal vooral afhangen van wat er met de energieprijzen gebeurt. Blijft de Nord Stream 1-pijpleiding vanuit Rusland dicht? Komt er een EU-plan om de energieprijzen te beteugelen? Wordt het een koude of zachte winter? Komt er voldoende vloeibaar gemaakt gas via schepen naar Europa? Het zal allemaal invloed hebben op de energieprijzen en dus de inflatie.
En dan is er nog de Europese Centrale Bank. Die is begonnen met het verhogen van de rente om de inflatie af te remmen. En de verwachting is dat de ECB aankomende donderdag de rente verder verhoogt. Geld en geld lenen worden duurder, dat drukt de vraag en daarmee dalen de prijzen, is het idee. Maar dat heeft niet meteen effect, dat kan maanden duren.
Kan er toch nog iets gedaan worden aan de koopkracht voor dit jaar?
De hoge inflatie leidt dit jaar tot een historische koopkrachtdaling van 6,8 procent voor een doorsnee huishouden. Vorige week lekte uit dat het kabinet volgend jaar allerlei maatregelen laat ingaan om die koopkrachtdreun te verzachten. Zo gaat het minimumloon 10 procent omhoog, gaat de inkomstenbelasting omlaag en gaan de huur- en zorgtoeslag flink omhoog. Van die laatste maatregelen profiteren vooral de lagere inkomens.
Invoering van extra maatregelen nog dit jaar is te ingewikkeld, was het verhaal toen. Het kabinet concludeerde vorige week dat het definitief niet mogelijk is om nog voor dit jaar extra ondersteuningsmaatregelen te nemen.
Je voelt de inflatie duidelijk in je portemonnee, maar hoe moet je precies kijken naar de inflatiecijfers? Een korte uitleg:
