Vondst topgeheime documenten bij Trump in januari leidde tot huiszoeking

Het Amerikaanse ministerie van Justitie heeft een gedeeltelijk zwartgelakte versie van het document vrijgegeven dat de basis vormde van de huiszoeking in de villa van oud-president Trump in Florida, eerder deze maand. Daaruit blijkt onder meer dat de FBI verwachtte bewijs aan te treffen dat Trump een overheidsonderzoek probeerde te dwarsbomen.

In het gecensureerde stuk is te lezen dat Trump in januari op verzoek van het Nationaal Archief van de VS vijftien dozen met documenten heeft overgedragen. In veertien daarvan zaten in totaal 184 vertrouwelijke stukken. 92 daarvan waren geheim en 25 zelfs staatsgeheim. De overgedragen dozen met geheime informatie waren aanleiding voor het onderzoek naar Trump, dat deze maand leidde tot de huiszoeking door de FBI.

Een deel van de informatie die al in januari werd ingenomen, is volgens de verklaring gemarkeerd als "HCS", wat betekent dat het gaat om informatie van of over geheime menselijke bronnen die informatie verstrekken aan de Amerikaanse overheid. Dat zijn dus bronnen die voor de VS spioneren en dus persoonlijk in gevaar komen wanneer bekend wordt wie het zijn.

Staatsgeheimen tussen de oude kranten

De meeste documenten die destijds bij Trump zijn aangetroffen zijn zo geheim dat slechts een select gezelschap, bijvoorbeeld leden van de legertop of de top van de inlichtingendiensten, toestemming kan krijgen om ze in te zien. Dat moet op speciaal daarvoor aangewezen plekken gebeuren, om de veiligheid te waarborgen. Trumps villa in Mar-a-Lago is daar niet voor aangewezen.

Uit de verklaring blijkt dat topgeheime stukken bij Trump thuis tussen oude kranten, tijdschriften en persoonlijke brieven lagen.

Eerder bleek al dat er bij de huiszoeking in augustus bij Trump vertrouwelijke en staatsgeheime overheidsdocumenten in beslag zijn genomen die Trump nog had uit de tijd dat hij president was. Uit het vrijgegeven huiszoekingbevel bleek eerder al dat de oud-president onder andere wordt onderzocht vanwege een mogelijke overtreding van de Amerikaanse Spionagewet. De publicatie van de beëdigde verklaring volgt op die huiszoeking van deze maand.

Het nu vrijgegeven document is een - omwille van de veiligheid en het onderzoek gecensureerde - verklaring waarmee de FBI het huiszoekingsbevel heeft verkregen. FBI-agenten hebben onder ede bij de rechter verklaard waarom ze de inval wilden doen en wat voor bewijsmateriaal ze in de villa verwachtten aan te treffen. Op basis daarvan hebben ze het huiszoekingsbevel verkregen van een rechter.

Doorgaans blijven dit soort beëdigde verklaringen geheim zolang het onderzoek loopt, maar rechter Bruce Reinhart - sinds zijn goedkeuring voor de huiszoeking het mikpunt van woedende Republikeinen - heeft besloten het stuk nu toch vrij te geven. De reden om dat nu alsnog te doen is volgens hem het grote publieke belang van de zaak.

Geen details over getuigen, vanwege veiligheid

Aangezien een ongecensureerde versie van de verklaring details bevat die de nationale veiligheid kunnen schaden en informatie zou prijsgeven over de koers van het onderzoek en bijvoorbeeld de identiteit van getuigen, verwachtten deskundigen vooraf al niet veel duidelijkheid van de publicatie.

De huiszoeking bij Trump houdt de gemoederen in de VS al bijna de hele maand bezig. Trump vindt zelf dat er sprake is van een politiek proces en sommige van zijn aanhangers pleiten ervoor om de FBI te ontmantelen vanwege het onderzoek. In de dagen na de huiszoeking riep het militante deel van Trumps volgers zelfs op tot een burgeroorlog.

Volgens de rechter heeft het ministerie van Justitie aan hem kunnen verantwoorden waarom zwartgelakte delen gecensureerd moesten worden. In de uitleg van het ministerie valt onder meer te lezen dat de veiligheid van getuigen een belangrijke overweging was voor het zwartlakken. Er wordt onder meer gewezen op de dreigementen aan het adres van FBI-agenten na de huiszoeking.