Rutte op bezoek bij boer: 'Morgen goede vertegenwoordiging boeren aan tafel'
Dat een groot aantal boerenorganisaties morgen niet aanschuift bij het overleg met het kabinet is jammer, maar maakt het gesprek niet zinloos, vindt premier Rutte. "Ik denk dat er morgen een goede vertegenwoordiging van de agrarische sector aan tafel zit", zegt hij.
Volgens de premier zijn de activistische boeren van organisaties als Agractie en Farmer Defence Force (FDF) via brancheorganisatie LTO Nederland toch aanwezig. "Dat LTO ook namens die andere organisaties spreekt is van belang."
Rutte zei dat na afloop van een werkbezoek aan Koudum in Friesland, waar hij een melkveehouderij bezocht. Het bezoek was van tevoren niet aangekondigd. De premier liet zich vooral informeren over de innovatieve manier waarop het bedrijf opereert. Hij ging niet met de eigenaren in discussie over het stikstofbeleid, waar veel boeren tegen te hoop lopen. Rutte bezocht de afgelopen tijd twee keer eerder boerenbedrijven.
Geen taboes
LTO Nederland besloot alsnog aan te schuiven bij het stikstofoverleg onder leiding van Johan Remkes, na een telefoontje van Rutte met voorzitter Van der Tak. Gisteravond besloten de andere organisaties en actiegroepen bij hun weigering te blijven. Wel zal LTO Nederland namens hen een boodschap overbrengen aan het kabinet. Daardoor is er volgens Rutte morgen toch sprake van een volwaardig gesprek.
Op dat gesprek wil Rutte niet vooruitlopen, om de onderhandelingen niet te dwarsbomen. Hij denkt dat er met de vuist op tafel zal worden geslagen omdat er veel boosheid is, maar hoopt ook aan de inhoud toe te komen. Hij bevestigde dat er wat het kabinet betreft geen taboes zijn, maar wat dat precies betekent wilde hij niet uitleggen.
Bronnen in Den Haag zeggen dat de stikstofdoelen overeind staan, maar dat het gesprek wel zou kunnen gaan over hoe die doelen bereikt kunnen worden en op welke termijn. In het regeerakkoord is afgesproken dat 2030 de deadline is. Als die grens opgerekt wordt, moeten de coalitiepartijen het daar eerst over eens worden. Maar dat is tot nu toe niet gebeurd.
Voorloper in duurzaamheid
De melkveehouderij van de familie Stokman waar Rutte vanmiddag op bezoek was noemt zichzelf "een voorloper op het gebied van duurzaamheid". Om de uitstoot van ammoniak te verminderen worden mest en urine gescheiden en in een vergister omgezet in biogas.
Volgens de site van het bedrijf wordt ieder kwartier de vrijgave van methaan uit de koeienmaag gemeten. De koeien kunnen tot op zekere hoogte zelf kiezen wanneer ze gemolken worden en ze hebben de beschikking over een buitenbad, een zogeheten JaKoeZie.
Toch leven er ook op dit voorbeeldbedrijf veel zorgen over de stikstofplannen, die in veel delen van Nederland tot een sterke reductie van het aantal boerenbedrijven moeten gaan leiden. Rutte zei dat hij die zorgen niet heeft kunnen wegnemen. "Die zorgen zijn zo groot, die gaan niet weg na een gesprek."
Morgenochtend overlegt een delegatie van het kabinet dus met een aantal boerenorganisaties, onder leiding van Johan Remkes. De meest activistische boeren hebben geen vertrouwen in de gesprekken en in de gespreksleider.
Wel hebben ze gisteravond afgesproken dat ze zich laten vertegenwoordigen door LTO Nederland, die hun boodschap zal overbrengen aan Rutte en de ministers Van der Wal (Stikstof), Staghouwer (Landbouw) en Harbers (Waterkwaliteit).
