Tegenwind bij flitsbezorgers: minder bestellingen, investeerders voorzichtig
Na de razendsnelle opkomst van flitsbezorgers hebben Gorillas, Getir, Zapp en Flink sinds begin dit jaar last van tegenwind. Het aantal bestellingen per dag is sinds januari gestagneerd, blijkt uit transactiedata van ABN Amro. Bovendien worden geldschieters voorzichtiger nu de rente stijgt.
In coronatijd explodeerde het aantal bestellingen bij de Nederlandse flitsbezorgers. "Ze profiteerden van de lockdowns", zegt sectoreconoom Gerarda Westerhuis van de bank. "Tijdens de verplichte horecasluiting werden relatief veel snacks en alcoholische dranken besteld bij flitsbezorgers."
Opening van de horeca
De heropening van de horeca heeft waarschijnlijk bijgedragen aan de stagnatie die in januari intrad. Inmiddels is het aantal transacties lager dan begin dit jaar. En ook het bedrag dat per bestelling wordt uitgegeven lijkt niet verder te stijgen. Het is volgens ABN Amro nu gemiddeld 16,88 euro per consument.
Flitsbezorger Gorillas zegt in een reactie dat het gemiddelde bestelbedrag bij het bedrijf tussen de 25 en 30 euro ligt. "Onze dienst wordt in toenemende mate gebruikt voor grotere boodschappen. Toen wij net in Nederland actief waren, zagen we vooral kleinere transacties en gebruik van kortingscodes." Ook Flink en Getir zeggen zich niet te herkennen in het gemiddelde bedrag dat ABN Amro noemt.
In de eerste helft van dit jaar hadden de bezorgbedrijven bovendien problemen met gemeenten. Na klachten over overlast besloot Rotterdam dat flitsbezorgers geen nieuwe vestigingen meer mochten openen. Amsterdam sloot zelfs enkele locaties. Die zitten veelal in woonwijken omdat de bedrijven beloven binnen 10 minuten voor de deur te staan.
Miljarden zonder winst
"Investeerders worden nu kritischer", zegt Westerhuis. In hun poging om monopolist te worden op deze groeimarkt staken durfinvesteerders er miljarden in. Het Turkse Getir haalde 1,8 miljard dollar op, het Duitse Gorillas en Flink vulden hun kassen met respectievelijk 1,3 miljard en 1 miljard en het Britse Zapp ontving 300 miljoen aan groeigeld.
Tegenover die investeringen stonden geen winsten. De omzet steeg, maar de kosten waren nog hoger. Om zo snel mogelijk een groot marktaandeel te veroveren, spenderen de bedrijven hun geld aan grote marketingcampagnes, geven ze veel kortingscodes weg en laten ze koeriers voor bestellingen van een paar euro rijden, terwijl alleen al de koerier meer kost.
"Door de lage rentes waren de kosten geen probleem voor geldschieters", zegt Westerhuis. Zo werd de sector een van de duidelijkste voorbeelden van de verwoede zoektocht naar rendement in een tijd waarin sparen geld kostte. "Maar nu trekken er donkere wolken over de economie. Door de stijgende rentes en verslechterende economische vooruitzichten zijn investeerders voorzichtiger geworden."
Flitsbezorger Getir laat in een reactie weten dat de stijgende inflatie en verslechterende macro-economische vooruitzichten alle ondernemingen, vooral in de technologiesector, dwingt zich aan te passen aan het klimaat. De ambities van het bedrijf blijven ongewijzigd, en het groeipotentieel is volgens het bedrijf nog steeds groot.
Eerste valpartijen
Met als gevolg: de eerste valpartijen in het flitsbezorgpeloton. Om de kosten omlaag te brengen, kondigde Gorillas in mei een ontslagronde aan en liet het bedrijf weten zich terug te trekken uit onder meer België. Zapp overweegt uit Nederland te vertrekken en gaat ook mensen ontslaan.
Toch ziet ABN Amro de flitsbezorgers niet helemaal verdwijnen. Zeker onder stedelijke twintigers lijkten ze in een behoefte te voorzien. Bovendien sluit de sector aan bij de bredere populariteit van maaltijdbezorgers, maaltijdboxen en boodschappenbezorgers. Volgens het FoodService Instituut Nederland boekten die samen een omzet van 3,9 miljard euro in 2021.
"Er blijven waarschijnlijk een of twee aanbieders over", denkt Westerhuis. "Gorillas heeft een slimme zet gedaan door een samenwerking aan te gaan met Jumbo. En het zou ook nog kunnen dat Albert Heijn uiteindelijk een belangrijke partij wordt nu die supermarktketen met een proef voor een eigen flitsbezorgdienst is begonnen."
