De Oost-Oekraïense regio Loegansk lijkt volledig in Russische handen gevallen. Na het verlies van Lysytsjansk hebben Oekraïense troepen zich teruggetrokken achter de provinciegrens van Loegansk. De brede verwachting is dat de Russische inspanning vooral naar de verovering van de gehele provincie Donetsk gaat. Hoe gaat de strijd vervolgd worden?
Zo ziet het slagveld er nu uit:
Op de grotendeels verwoeste havenstad Marioepol in het zuiden en de stad Lyman in het noorden na heeft het Russische leger nog relatief weinig terreinwinst geboekt in de regio Donetsk. Een gebied ter grootte van tweederde van Nederland is nog in Oekraïense handen.
De eerstvolgende linie ligt rond de plaatsten Bachmoet en Soledar, zegt Oost-Europadeskundige Bob Deen van het Instituut Clingendael. "Die plaatsen liggen in een dal, terwijl de Russen op een heuvel aan de oostkant staan. Zolang de Oekraïners in het dal zitten, zijn zij kwetsbaar, maar zodra de Russen die plaatsen binnentrekken, zijn juist zij kwetsbaar."
Hier zal de strijd zich op concentreren:
Die strijd zal gepaard gaan met grove verwoesting, verwacht Deen. "Omdat de Russen, net als de Oekraïners, geen luchtoverwicht hebben, zullen ze het meter voor meter moeten veroveren."
Daarna wacht de belangrijkste slag rond de steden Slovjansk en Kramatorsk, waar belangrijke spoor- en wegknooppunten zijn en voor de invasie respectievelijk 107.000 en 150.000 mensen woonden. De meesten van hen zijn inmiddels vertrokken.
De artilleriebeschietingen op Slovjansk zijn de afgelopen dagen toegenomen:
Donetsk zal Rusland veel mensen en middelen kosten, verwacht defensiespecialist Peter Wijninga van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. "Poetin zal koste wat het kost de hele Donbas in handen willen krijgen, anders kan hij geen overwinning verkopen aan de achterban. De kans is groot dat dat uiteindelijk ook wel lukt."
Oekraïne zal vanuit goed verdedigbare posities in Kramatorsk en Slovjansk er alles aan doen om de Russen te verzwakken, denkt Wijninga. "Zodat zij zo verzwakt zijn dat ze na de Donbas niet verder gaan."
Hoe ver wil Rusland gaan?
De voorzitter van de Russische Veiligheidsraad, Nikolaj Patroesjev, herhaalde deze week nogmaals welke doelen moeten worden behaald voordat de militaire operatie in Oekraïne is voltooid: het "denazificeren" en demilitariseren van Oekraïne en bewerkstelligen dat het land een neutrale positie tussen de NAVO en Rusland inneemt.
Volgens de Amerikaanse denktank ISW tonen de woorden van Poetinvertrouweling Patroesjev dat de territoriale aspiraties verder gaan dan alleen de Donbas-regio. Zo zou Rusland nog altijd uit zijn op regime change in Kiev: het uitschakelen van Zelensky en het installeren van een Moskougezinde regering.
Het verlies van Loegansk betekent niet per se dat Oekraïne aan de verliezende hand is. Met name rond Cherson is de kans op terreinherovering groot. Deen: "Het vlakke steppegebied is daar in het voordeel van de Oekraïners. Een herovering tot de Dnepr-rivier is haalbaar, denk ik."
Dat zal een belangrijke overwinning zijn, zegt Wijninga. "Dan is de westoever van de Dnepr volledig in Oekraïense handen. Ook kan de graanexport weer op gang komen, doordat er druk van Odessa wordt afgehaald en ook de haven van Cherson kan worden ingezet." Mede daarom zal Rusland er veel aan gelegen zijn deze regio te behouden.
Daarnaast zal Rusland de regio willen behouden vanwege het belangrijke Noord-Krimkanaal, dat drinkwater naar het geannexeerde schiereiland brengt.
Het lukt Oekraïne volgens Deen steeds beter tactische tegenaanvallen uit te voeren, bijvoorbeeld op Russische munitiedepots. Daarnaast worden de westerse wapenleveranties, zoals pantserhouwitsers en geavanceerde Himars-raketsystemen, langzaam zichtbaar op het slagveld. "Maar Oekraïne moet zuinig zijn met de inzet ervan, want ze zullen een geliefd doelwit van de Russen zijn."
Het is vooralsnog onvoldoende voor een krachtig tegenoffensief, denkt Wijninga. "Een eventueel staakt-het-vuren zal Oekraïne kunnen gebruiken om voldoende westerse wapens binnen te halen." Deen: "Zonder voldoende wapens dreigt er een patstelling, en dat is ook in ons nadeel, want de economische schade is nu al enorm."
