Compensatie spaarders start op 1 juli, kan 12 miljard euro kosten

De Belastingdienst start op 1 juli met het compenseren van gedupeerde spaarders die een te hoge aanslag kregen op hun vermogen. Staatssecretaris Van Rij wil dit "rechtsherstel" voor de massaal ingediende bezwaarschriften begin augustus hebben afgerond, schrijft hij aan de Tweede Kamer.

Het is nog niet duidelijk wie precies een compensatie krijgt en hoe hoog dat bedrag wordt. De staatssecretaris van Fiscaliteit en Belastingdienst wil eerst met de Tweede Kamer besluiten welke optie hiervoor het beste is. Twee opties zijn concreter uitgewerkt.

Geen ideale oplossing

De kosten tussen verschillende opties lopen nogal uiteen, van 2,4 miljard tot 11,7 miljard euro. "Natuurlijk gaan we het verleden rechtzetten, al is daar geen ideale oplossing voor", zegt Van Rij. "Alle opties die zijn onderzocht, hebben naast voordelen ook nadelen." Vanwege de grote budgettaire gevolgen wil hij eerst met de Tweede Kamer in gesprek. "Het is heel ingewikkeld."

Van Rij zegt dat er de komende tijd lastige keuzes gemaakt moeten worden. Hij zoekt al enige tijd naar oplossingen voor een grote weeffout in de belastingwet. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat een grote groep spaarders te veel belasting heeft betaald in de periode tussen 2017 en 2021.

Het gaat om de vermogensrendementsheffing, ook wel spaartaks genoemd. Daarin staat dat de Belastingdienst een aanslag mag baseren op een fictief rendement en niet op het werkelijk behaalde rendement. Maar omdat sparen de afgelopen jaren door de lage rente amper iets opleverde, zijn er spaarders die te veel belasting hebben betaald.

Rente

Van Rij benadrukt dat niet iedereen wordt gecompenseerd. "Het zijn vooral spaarders. Het gaat niet om beleggers die soms zelfs te weinig belasting hebben betaald."

Ongeveer 60.000 mensen hebben officieel bezwaar gemaakt tegen deze heffing in box 3 over de belastingjaren 2017 tot en met 2020. Het kabinet moet nog besluiten of deze groep wordt uitgebreid. Van Rij wil dat in nauw overleg doen met de Tweede Kamer. Hoe groter de groep, hoe duurder de hersteloperatie wordt.

De omstreden vermogensrendementsheffing verdwijnt, maar dat gebeurt niet op korte termijn. Dat komt doordat de computersystemen van de Belastingdienst dat niet aankunnen.

Noodwet

Van Rij mikt nu op 2025. Vanaf dan wordt belasting geheven over het werkelijke rendement dat iemand over zijn vermogen heeft behaald. In de overbruggingstijd komt er een noodwet, om verdere problemen te voorkomen.

De kans is heel klein dat er een tijdelijke vermogensbelasting komt, zoals sommige partijen willen. Van Rij noemt dat geen logische keuze als er over drie jaar een nieuw systeem komt.