Tunesische president wil gerechtelijke waakhond opdoeken

President Kais Saied van Tunesië wil af van een rechterlijke organisatie die toezicht houdt op de onafhankelijkheid van de rechtspraak in het Noord-Afrikaanse land. Hij beschuldigt de rechters en magistraten die in de raad zitten onder meer van corruptie en vriendjespolitiek. Ook zouden ze politiek gevoelige onderzoeken bewust vertragen.

Volgens de president hebben de rechters bijvoorbeeld het dossier over de moord op de linkse oppositieleider Chokri Belaid in de la laten liggen, in ruil voor steekpenningen. Belaid werd precies negen jaar geleden doodgeschoten toen hij zijn woning verliet in de hoofdstad Tunis. President Saied zei vandaag dat de hoogste raad voor de rechtspraak van Tunesië de zaak verkeerd heeft behandeld en daarmee de inwoners van het land "het recht ontzegt om de waarheid te kennen".

Critici zien het besluit van de president als de zoveelste poging om de macht naar zich toe te trekken. In juli ontsloeg Saied de premier en zette hij het parlement tijdelijk buitenspel. Naar eigen zeggen was dat om de rust te herstellen in Tunesië, dat toen te maken had met massale protesten tegen de economische crisis en het falende coronabeleid. Sinds oktober is er weer een nieuwe regering, maar het parlement is nog altijd geschorst.

President Saied ligt al maanden overhoop met de hoogste raad voor de rechtspraak. Vorige maand maakte hij een einde aan de financiële privileges van de leden van de raad, die in 2016 werd opgericht om de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te waarborgen.

Vandaag verklaarde hij het instituut tot "iets van het verleden". In een toespraak op het ministerie van Binnenlandse Zaken zei hij: "In deze raad worden functies en benoemingen verkocht op basis van loyaliteit. Hun plaats is niet de plek waar ze nu zitten, maar de plek waar de beschuldigden staan."

Na het aftreden van president Ben Ali in 2011 werd Tunesië een democratie. Maar die staat volgens tegenstanders van de president nu op het spel. Bekijk in deze video van oktober vorig jaar hoe de jonge Tunesische democratie in deze chaos terecht is gekomen:

Raadsvoorzitter Youssef Bouzakher zegt in een reactie dat het opheffen van het instituut in strijd is met de wet. Volgens hem probeert de president de rechters in de raad onder zijn directe gezag te plaatsen. "Maar de rechters zullen niet zwijgen", zei hij.

President Saied had zijn aanhangers opgeroepen om vandaag te demonstreren tegen de rechterlijke waakhond, maar slechts een paar honderd mensen kwamen opdagen. Sommigen hadden spandoeken bij zich met teksten als: "Het volk wil de rechterlijke macht zuiveren."

Grondwet

Saied, die voor zijn politieke carrière hoogleraar staatsrecht was en getrouwd is met een rechter, is sinds 2019 president van Tunesië. Hij maakt zich hard voor aanpassingen van de grondwet en wil een presidentieel stelsel invoeren. Hij beloofde daarover met de bevolking in gesprek te gaan en een referendum uit te schrijven, maar dat is vooralsnog niet gebeurd.

Ook wil Saied later dit jaar parlementsverkiezingen organiseren, die dan volgens de nieuwe wetten zouden moeten plaatsvinden. Dat zou betekenen dat het huidige parlement voorlopig nog geschorst blijft.