Nooit eerder betaalde je zoveel voor een liter brandstof

De literprijs voor benzine is zaterdag naar een nieuwe recordhoogte gestegen. Aan de pomp is de gemiddelde landelijke adviesprijs voor een liter euro 95 nu 2,146 euro. Daarmee is het record uit november (2,145 euro) gesneuveld.

De spanningen aan de grens tussen Rusland en Oekraïne drijven de toch al hoge olieprijzen verder op. De markten houden er rekening mee dat de Russische export van olie en gas op een lager pitje komt te staan bij escalatie van het conflict, bijvoorbeeld omdat er dan sprake is van economische sancties door het westen.

"Als de export vanuit Rusland wegvalt, moet dat worden opgevangen door producenten in de rest van de wereld. Dat is een lastig verhaal", zegt marktdeskundige Paul van Selms van consumentencollectief UnitedConsumers. Het collectief houdt de adviesprijzen bij van vijf grote oliemaatschappijen die in Nederland benzine verkopen.

Dollar duurder

Van Selms wijst naast de geopolitieke spanningen ook op andere oorzaken van de gestegen brandstofprijzen. Zo is de dollar duurder geworden ten opzichte van de euro. Olie wordt vrijwel altijd in dollars afgerekend, "dus voor Europa is olie nu kostbaarder dan voorheen". De olieprijzen zaten bovendien al in de lift door het sterke economisch herstel na periodes van lockdowns, waardoor bijvoorbeeld de industrie meer olie nodig heeft.

De adviesprijs voor een liter diesel tikte zaterdag met 1,84 euro ook een nieuw record aan. Tankstations zijn niet verplicht om de adviesprijs te hanteren, ze kunnen naar eigen inzicht lagere prijzen aanbieden. Veel pompstations doen dat ook.

OPEC

Het kartel van olieproducerende landen OPEC verhoogt de eigen productie vooralsnog geleidelijk en komt volgende week weer bij elkaar om te praten over een productiequotum voor maart. "Het is niet met zekerheid te zeggen wat OPEC gaat doen, maar waarschijnlijk gaat het door met het produceren van meer olie om de prijs omlaag te krijgen."

Het effect daarvan is echter beperkt, zegt Van Selms. "Bij OPEC zijn niet meer zoveel landen aangesloten. En als die meer gaan produceren, duurt het even voordat het zichtbaar is in de prijzen."