Gemeenten verrast door opvangdwang, hekelen aanpak kabinet

Alkmaar, Enschede, Gorinchem, Venray en de regio Rotterdam worden door het demissionaire kabinet gedwongen om tijdelijk asielzoekers op te vangen. Het beddentekort in de asielopvang is volgens staatssecretaris Broekers-Knol zo groot, dat er een acute noodsituatie dreigt. Dat zou onaanvaardbaar zijn, zei ze vorige week.

De gemeenten die nu (extra) asielzoekers moeten opvangen, reageren verrast op de aanwijzing van het Rijk en zijn boos over deze gang van zaken, hoewel ze er vaak meteen bij zeggen dat zij ook wel zien dat de nood hoog is.

De Rotterdamse burgemeester Aboutaleb hekelt de aanpak van het kabinet. "Alsof wij onwillig zijn. Integendeel." Hij zegt dat de regio de afgelopen tijd goed heeft meegewerkt aan het opvangen van asielzoekers. "Deze manier van doen voelt als een onterechte tik op de neus."

Venray benadrukt dat het graag bereid is om verantwoordelijkheid te nemen. "Maar", stelt locoburgemeester Vervoort, "we kunnen de opdracht pas aannemen, als we goed in beeld hebben wat deze aanwijzing voor onze gemeente betekent". De gemeente had daar graag overleg over willen hebben.

Twijfel over plek

De beoogde locatie in zijn gemeente is een evenementenhal in Oostrum, waar voor ongeveer vier maanden honderden mensen moeten worden opgevangen. Maar Oostrum is een klein kerkdorp, zegt Vervoort, en die hal ligt bovendien naast een GGD-priklocatie, een school en vlak bij het spoor. "Kan die plek 500 mensen huisvesten met alle bijkomende voorzieningen?"

Hij heeft van het kabinet te verstaan gekregen dat hij de hal zo snel mogelijk klaar moet maken, maar hij wil eerst antwoord op zijn vele vragen. "Zolang wij de gevolgen van deze opdracht niet kunnen overzien, kunnen wij ook niet de verantwoordelijkheid hiervoor nemen."

Alkmaar zegt dat hoewel die gemeente ook een brief van Broekers heeft gekregen, er nu nog geen sprake is van dwang. "Alkmaar staat niet op de lijst van gemeenten die direct actie moeten ondernemen." Wel wordt er door het COA een voormalig kantoor van de Belastingdienst verbouwd voor het geval dat.

Een meerderheid van de raad is overigens tegen het besluit. Volgens VVD-fractievoorzitter John van der Rhee wordt de lokale democratie "als een vodje van tafel geveegd", meldt NH Nieuws.

Eerder zei de burgemeester van Gorinchem al verbaasd te zijn door de opvangplicht.

Morgenavond komt de gemeenteraad van Enschede samen voor een spoeddebat. Er wordt dan gepraat over de noodopvang. Volgens RTV Oost zijn de meeste partijen not amused over de aanwijzing door demissionair staatssecretaris Ankie Broekers-Knol. "Grof en volstrekt onnodig", stelt VVD-fractievoorzitter René Kreeft. Overigens zijn er ook partijen die begrip hebben voor de situatie.

'Meer geld voor IND en COA'

Vluchtelingenwerk Nederland weet wel wat er moet gebeuren: structureel meer capaciteit bij de IND, die de asielaanvragen beoordeelt, en het COA, dat de opvang regelt. "Door een gebrek aan structurele financiering bij IND en COA heeft het kabinet deze opvangcrisis zelf veroorzaakt", stelt de hulporganisatie.

Vorige week trok Vluchtelingenwerk nog aan de bel over de volgens de organisatie ondermaatse noodopvang in tenten en hallen. "Hier verblijven de mensen vaak zonder enige vorm van rust en privacy, in grote onzekerheid." Daar moest zo snel mogelijk een eind aan komen.