'Noodopvang asielzoekers in tenten en hallen zo snel mogelijk stoppen'

Er moet zo snel mogelijk een einde komen aan de manier waarop nu asielzoekers worden opgevangen in noodlocaties. Dat zegt Vluchtelingenwerk Nederland na een inventarisatie van 21 van die tijdelijke opvanglocaties. De opvang in tenten en in hallen is ondermaats, zeker voor kinderen, stelt woordvoerder Martijn van der Linden op basis van de quickscan.

In de 21 onderzochte locaties wonen ruim 5000 mensen; op 16 locaties verblijven ook kinderen. Hoeveel mensen per locatie worden opgevangen verschilt; in de ene gaat het om 30 mensen, in de andere om 800. Onder meer hotels, schepen, zorgcentra, kazernes, hallen en tenten dienen als noodopvanglocaties. Waar Vluchtelingenwerk het over tenten heeft, spreekt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) overigens over tentpaviljoens.

Huilende kinderen

Uit de inventarisatie blijkt dat er in de grootschalige hallen en tenten geen rust is. De dunne wandjes rond de woonverblijven zijn gehorig en hebben geen plafond. "Je hoort iedere nacht kinderen huilen, het gesnurk van de buurman en de geluiden van veel andere bewoners", beschrijft Van der Linden de situatie in een aantal noodopvanglocaties, zoals die in Goes en Schinnen.

Het is niet alleen de geluidsoverlast en het gebrek aan privacy waar Vluchtelingenwerk kritiek op heeft; het ontbreekt volgens de organisatie soms ook aan basisbehoeften. Er is een gebrek aan psychosociale ondersteuning voor mensen die met trauma's kampen en het is maar in twee van de onderzochte opvanglocaties mogelijk om zelf te koken.

Op vijf locaties, met name die voor evacués uit Afghanistan, wordt leefgeld uitgekeerd (12,95 euro per week). Vluchtelingenwerk bekritiseert ook de verdeling van eetgeld. Niet op iedere locatie wordt dat verstrekt, zodat mensen afhankelijk zijn van de aangeboden maaltijden.

Bekijk hieronder foto's die door een bewoner van de noodopvang zijn gemaakt:

In een normale situatie gaan kinderen die aankomen in het aanmeldcentrum van het COA in Ter Apel binnen twee weken naar school. Aan alle asielzoekerscentra zijn ook scholen verbonden. In de opvanglocatie Heumensoord gingen kinderen na zes weken naar school, in Zeist na drie maanden. Van de 16 locaties waar kinderen verblijven gaan nu op vier locaties kinderen naar school. Maar door te verhuizen van de ene naar de andere noodopvang, zoals nu gebeurt, wordt de periode dat kinderen niet naar school gaan steeds langer.

Oplossingen

Vluchtelingenwerk stelt voor om gemeenten te vragen om op korte termijn specifieke noodopvang voor kinderen te regelen, met voldoende rust en veiligheid, waar ze snel naar school kunnen, met gelegenheid tot zelf koken en die ten minste een half jaar open blijft.

Daarnaast moeten provincies en gemeenten komend half jaar 13.000 structurele opvangplekken realiseren. Dat moeten kleine locaties zijn vooral in gebieden waar nu geen opvangplekken zijn. Ook het COA liet vorige week weten voor volgend jaar 12.000 extra opvangplekken nodig te hebben in asielzoekerscentra.

Ook kan er volgens Vluchtelingenwerk meer werk worden gemaakt van het wegwerken van de achterstanden in de huisvesting van erkende asielzoekers, zogeheten statushouders. Gemeenten kunnen alvast tijdelijke opvang bieden voor nareizigers, gezinsleden van erkende asielzoekers, in afwachting van definitieve huisvesting in die gemeente. Veel asielzoekers hebben al familie in Nederland. Geef hun ook de mogelijkheid, net als statushouders, om bij familie en vrienden te verblijven, bepleit Vluchtelingenwerk.

NOS op 3 legt in deze video uitgebreid uit waarom het asielsysteem is vastgelopen:

Rode Kruis: 'doorbreek impasse opvanglocaties vluchtelingen'

Ook het Rode Kruis komt vandaag met een oproep om de impasse in de opvang voor vluchtelingen te doorbreken, en te zorgen voor voldoende opvanglocaties. "Er moet nu een oplossing komen", zegt directeur Marieke van Schaik in een persbericht. "Alle partijen wijzen naar elkaar en het lukt niet een aantal grote locaties aan te wijzen om een menswaardige opvang te realiseren. We willen graag helpen, maar dan moet er wel duidelijkheid komen, anders wordt het een heel koude Kerst voor mensen die huis en haard hebben verlaten."

Vanmiddag debatteert de Tweede Kamer over het gebrek aan woonruimte voor asielzoekers. Gisteravond maakte het ministerie van Binnenlandse Zaken al bekend dat 13 gemeenten gebruikmaken van de bonusregeling van 15 miljoen euro, voor de versnelling van het creëren van woonruimte voor spoedzoekers, waaronder ook statushouders. Zij gaan tussen nu en eind 2023 800 extra woningen realiseren voor statushouders, om de azc's te ontlasten. Daar wachten nu 12.000 mensen op een woning.