Instroom van coronapatiënten in ziekenhuizen over piek heen
"De afgelopen dagen zien we dat de instroom van het aantal patiënten echt behoorlijk is gedaald. Dat is een uitstekende ontwikkeling." Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) liet zich vanmiddag optimistisch uit over het verloop van de ziekenhuisopnames. Anderen vinden het nog te vroeg voor optimisme.
Gemiddeld werden de afgelopen week minder nieuwe coronapatiënten opgenomen op de verpleegafdelingen van de ziekenhuizen dan in de week daarvoor. Vandaag ging het om 211 nieuwe opnames, het laagste aantal in ruim drie weken.
Op de IC's liggen nu in totaal 626 patiënten (611 in Nederland en 15 in Duitsland), het hoogste aantal sinds mei, maar Kuipers maakt zich daar niet zo'n zorgen over. "De IC-bezetting stijgt nog wat, maar dat is wat je altijd ziet in een dergelijke fase."
Ook de totale ziekenhuisbezetting daalt bijvoorbeeld nog niet, maar dat is volgens Kuipers een kwestie van tijd.
Eerst gaat de instroom naar beneden, daarna de bezetting, zei hij:
Een week geleden was het beeld nog heel anders. Op maandag 29 november lagen er 2845 coronapatiënten in het ziekenhuis en volgens Kuipers was de piek toen nog niet bereikt. Hij zei toen te verwachten dat het aantal opgenomen patiënten nog zeker een week zou blijven stijgen.
Sterker nog: volgens Kuipers zou de ziekenhuisbezetting in de eerste twee weken van december waarschijnlijk boven de 3200 patiënten uitkomen, met in het gunstigste 780 mensen met corona op de IC. Ter vergelijking: tijdens de piek van afgelopen winter lagen er 2890 patiënten met covid in het ziekenhuis.
Vandaag is de LNAZ-voorzitter dus veel positiever. "Ik kijk er een stuk gunstiger tegenaan dan een week geleden", zei hij vanmiddag. "Ik durf te zeggen dat we over een hoogtepunt heen zijn, ondanks dat de totale bezetting de komende dagen misschien nog wat kan fluctueren. Maar qua instroom zijn we over de piek heen."
Patiënten thuis met zuurstof
Epidemioloog Alma Tostmann van het Radboud UMC waakt voor te veel optimisme: "We hebben vaker gezien dat het aantal opnames fluctueert. Ik ben wat meer gerustgesteld als de daling doorzet tot aan het eind van deze week. Dan kunnen we met meer zekerheid zeggen of we over de piek heen zijn."
Daarbij komt nog dat er flinke aantallen patiënten die normaal gesproken in het ziekenhuis zouden worden opgenomen nu thuis verzorgd worden met zuurstof. Om hoeveel patiënten het precies gaat is onduidelijk. Hun situatie wordt op afstand door de ziekenhuizen of door de huisarts in de gaten gehouden en er is geen centrale registratie van de cijfers. In eerdere golven ging het om honderden patiënten, in april lagen er bijvoorbeeld 600 mensen thuis met zuurstof.
Een woordvoerder van het Regionaal Overleg Acute Zorgketen (ROAZ) van Zuidwest-Nederland noemt het "niet irreëel om aan te nemen dat het alleen in onze regio om tenminste 100 patiënten gaat". Er zijn in totaal tien ROAZ-regio's, waarvan Zuidwest-Nederland een van de grotere is. Tostmann: "De ziekenhuiscijfers kunnen deels vertekenen omdat de eerstelijnszorgverleners zoals huisartsen meer overnemen."
Omikron-effect nog ongewis
Kuipers spreekt van stabilisatie op een hoog niveau, maar dat betekent niet dat de druk op de zorg meteen afneemt en er weer voldoende capaciteit is voor bijvoorbeeld kritieke planbare zorg. "Voordat we weer meer kunnen doen, moet de coviddruk aanzienlijk naar beneden. Hoe lang dat duurt, hangt af van het beloop van de besmettingen, maar je moet dan al snel denken aan ten minste een aantal weken."
Het aantal geregistreerde coronabesmettingen is nu al weken onverminderd hoog. Het effect van de nieuwe omikronvariant is daarbij nog ongewis. Als die variant tot een (nieuwe) piek in het aantal coronabesmettingen leidt, gaat er tijd overheen voordat dat in de ziekenhuizen zichtbaar is.
Halverwege november ging een pakket nieuwe maatregelen in om de toename van het aantal coronabesmettingen te beteugelen. Toen het aantal besmettingen alleen maar bleef stijgen, haalde het demissionaire kabinet vanaf zondag 28 november de teugels nog strakker aan, met onder meer een 'avondlockdown'.
Gemiddeld duurt het ongeveer een à twee weken voordat nieuwe maatregelen invloed hebben op het aantal positieve tests. Daarna zie je pas een effect op de ziekenhuisopnames . Volgens het RIVM heeft een stabilisatie of afname van het aantal coronabesmettingen pas weer na een of twee weken consequenties voor het aantal opnames op verpleegafdelingen en nog later op de IC-opnames.
'Daling is gevolg maatregelen'
Volgens Kuipers is de daling van de instroom in de ziekenhuizen toch al het gevolg van de eerste aangescherpte coronamaatregelen van november. "Die maatregelen zijn ondertussen alweer enige tijd geleden. De afgelopen dagen zien we echt volledige stabilisatie in de ziekenhuisbezetting."
Als de daling inderdaad doorzet is dat volgens Tostmann een goed teken. Maar voordat de druk voor de zorg weer behapbaar is zal er nog heel wat moeten gebeuren: "In september en oktober trok de zorg al aan de bel dat er behandelingen uitgesteld moesten worden. Toen was het aantal besmettingen zo'n 4000 per dag. Als je daar naartoe wil, zal het aantal besmettingen nog flink moeten dalen." Mogelijk zorgt ook het aantal gezette boosterprikken bij 60-plussers dan voor minder ziekenhuisopnames bij eenzelfde aantal besmettingen.
