'Eerdere booster had gescheeld, omikron lijkt niet wijdverspreid'
Als eerder was begonnen met de boosterprikcampagne dan hadden er nu minder gevaccineerde mensen in het ziekenhuis gelegen. "Ja ik denk dat we dan een deel daarvan hadden kunnen voorkomen", antwoordde Jaap van Dissel (RIVM) op een vraag hierover in de Tweede Kamer.
PVV-Kamerlid Fleur Agema vroeg Van Dissel of het eerder overgaan tot de derde prik het aantal ziekenhuisopnames zou hebben beperkt. Dat klopt volgens de RIVM-expert, maar hoeveel precies valt volgens hem niet te zeggen.
Van Dissel koppelde het hoge aantal besmettingen aan het feit dat bij "relatief veel" kwetsbare ouderen de effectiviteit van de vaccins iets is teruggelopen. "Die zullen we met boosters moeten verhogen."
Hij maakte daarbij de kanttekening dat 80-plussers sinds 19 november worden uitgenodigd voor een extra prik tegen het coronavirus. Ook medewerkers in de zorg krijgen inmiddels een extra prik. Het is zaak om niet te snel een extra inenting te geven, zei Van Dissel: die is pas effectief zo'n 6 maanden nadat iemand volledig was gevaccineerd.
Omikronvariant
In de technische briefing kwam ook de nieuwe omikronvariant van het coronavirus aan bod. Het aantal besmettingen dat in Nederlandse labs is vastgesteld, suggereert volgens Van Dissel dat de mutatie hier nog niet wijdverspreid is.
Gisteren werd wel duidelijk dat ruim een week geleden al twee mensen in Nederland positief zijn getest op omikron, wat het RIVM met terugwerkende kracht heeft achterhaald.
Meer kritieke zorg uitgesteld
Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ), vertelde in de Kamer over de stijgende druk in de ziekenhuizen. Momenteel zit bijna een op de tien ziekenhuismedewerkers ziek thuis. Bijna een kwart van alle ziekenhuizen in Nederland kan niet alle kritieke planbare zorg leveren binnen zes weken, zei Kuipers.
Er werd ook gewezen op de lichtpuntjes, zoals de stabilisering van de dagelijkse besmettingscijfers. Als dit het beginpunt is van een daling dan kan op termijn ook de zorg in rustiger vaarwater komen. Als daarentegen de cijfers ongeveer hetzelfde blijven, is dat scenario van de baan. "Dit niveau kunnen we niet volhouden", zei Van Dissel.
Ongekend snelle stijging
Nooit eerder in de pandemie zijn in een week tijd zo veel coronapatiënten opgenomen in Nederlandse ziekenhuizen als vorige week. De afgelopen dagen is gelukkig wel een lichte daling van deze cijfers te zien, zei Kuipers. Toch zal zelfs in het meest gunstige scenario volgens hem de huidige bezetting stijgen tot 3200 coronapatiënten.
Op de IC zouden er dan over twee weken 780 coronapatiënten liggen. Dat is nog altijd fors minder dan op het hoogtepunt van de eerste golf, maar het zou al wel betekenen dat er mogelijk opschaling nodig is omdat er inclusief niet-covidpatiënten in dit scenario meer bedden bezet zullen zijn dan de huidige bovengrens van 1150.
Het is wel mogelijk op te schalen tot 1300 IC-bedden volgens Kuipers. "Maar dat gaat wel ten koste van de urgente zorg", waarschuwde hij. Hij wees erop dat de "hypotheek" op de reguliere zorg door alle uitgestelde operaties de situatie nu veel nijpender maakt dan bij eerdere besmettingsgolven.
Kuipers noemde boosterprikken een belangrijk wapen om de druk op de zorg te verlichten:
Van Dissel legde uit dat het tegenwoordig lastiger is om informatie te halen uit het dagelijks aantal gemelde besmettingen. Bij eerdere besmettingsgolven was de relatie tussen het aantal positieve tests en het aantal ziekenhuisopnames veel directer, maar nu is dat volgens hem anders.
Dat komt onder meer omdat er nu veel meer jongeren en kinderen getest worden en een positieve test in die leeftijdsgroepen minder snel leidt tot een ziekenhuisopname. Ook wees Van Dissel op het veelvuldig gebruik van zelftesten, waarvan de resultaten niet bekend zijn bij het RIVM. "Dat maakt de invulling van deze cijfers meer dynamisch", zei hij in de briefing.
Ook erkende Van Dissel dat de cijfers over het aantal positieve tests mogelijk een onderschatting zijn van de werkelijke situatie door lange wachttijden voor een coronatest bij de GGD's. Overigens zit de testcapaciteit volgens Van Dissel nog niet aan het maximum, iets wat de GGD gisteren ook benadrukte tegenover de NOS.
