RIVM ziet stabilisatie aantal nieuwe gevallen, 'eerste lichtpuntje'

De afgelopen week is het aantal positieve testen dat het RIVM registreerde niet of nauwelijks gestegen. Ruim 155.000 keer viel de uitslag van de PCR-test bij de GGD positief uit; minder dan 1 procent meer dan de bijna 154.000 van de zeven dagen daarvoor. Het RIVM spreekt van een stabilisatie, die vermoedelijk het gevolg is van het maatregelenpakket van half november, dus nog voor dat van afgelopen weekeinde.

Ter vergelijking: vorige week meldde het RIVM nog een stijging van 39 procent van het aantal besmettingen. Die stijging lijkt er inmiddels uit, althans waar het gaat om het aantal positieve tests. "Voor het eerst in weken zou je dit als een lichtpuntje kunnen bestempelen", zegt Aura Timen van het RIVM. "Maar we zijn nog niet uit de gevarenzone. Het aantal meldingen blijft heel hoog en dat geldt ook voor de druk op de zorg. Die druk is er niet alleen in de ziekenhuizen, maar overal in de keten, zoals bij huisartsen en in verpleeghuizen."

Het nieuwste overzicht van het RIVM geeft de indruk dat het reproductiegetal in de eerste helft van november al is gaan dalen. Op 15 november was de 'R' 1,05, dat betekent dat 100 mensen toen 105 besmetten en de epidemie nog slechts licht in kracht toenam. Op 8 november was het reproductiegetal nog 1,21. Dit cijfer is altijd pas na twee weken goed uit te rekenen.

De laatste dagen is de omikronvariant van het coronavirus in Nederland aangetroffen. Over het effect van die variant op de ontwikkeling van de epidemie is nog niets te zeggen omdat er nog weinig over bekend is.

Maar volgens Timen wordt de bestrijding van de epidemie er "weer ingewikkelder" door:

Een vaak gehoorde verklaring voor de stabilisatie van het aantal positieve testen is de grens aan de testcapaciteit bij de GGD, waardoor het langer duurde voordat mensen een afspraak konden maken. Maar volgens de GGD zat er afgelopen week gemiddeld 40 uur tussen het maken van de afspraak en het krijgen van de uitslag. Dat is niet veel langer dan een week eerder. Wel zijn er grote regionale verschillen.

Ook het RIVM denkt dat de testcapaciteit geen doorslaggevende rol speelt. Aura Timen verwijst onder meer naar de opnames op de verpleegafdelingen van de ziekenhuizen, waarin eveneens een afvlakking te zien is.

Verreweg de meeste besmettingen doen zich nog altijd voor bij kinderen. Zowel bij de 5- tot 9-jarigen als in de categorie 10-14 jaar waren er de voorbije week ruim 17.000 positieve tests, in beide gevallen 11,3 procent van het geheel. In de overige leeftijdsgroepen stabiliseerde het aantal meldingen per 100.000 inwoners.

Milde verkoudheidsklachten

Het RIVM benadrukt dat kinderen onder de 12 jaar nog niet zijn gevaccineerd en zonder beperkingen met elkaar contact hebben. Dat leidt tot meer meldingen. Ook worden kinderen van 7 tot 11 jaar vaker getest.

Sinds deze week mogen basisschoolleerlingen met milde verkoudheidsklachten niet meer naar school en moeten zij zich laten testen bij de GGD. Hierdoor zullen komende week waarschijnlijk ook weer extra besmettingen worden gevonden, denkt het RIVM.

De zwaarst getroffen GGD-regio is nog altijd Limburg Zuid met 1358 besmettingen per 100.000 inwoners. Dan volgt Zeeland met 1211. Limburg Noord zit ook in de top 3 met 1095. Het gemiddelde over heel Nederland is 866.

Ziekenhuizen

Omdat een afname van het aantal positieve tests pas na 1 of 2 weken effect heeft op het aantal opnames in de ziekenhuizen, verwacht het RIVM dat het nog even duurt voordat het effect van maatregelen van half november in de ziekenhuizen te zien is.

Ten opzichte van vorige week zijn er 7 procent meer ziekenhuisopnames en 16 procent meer IC-opnames. Er liggen nu 2845 mensen in het ziekenhuis, van wie 595 op de IC. Als de groei doorzet zal komende week de hoogste ziekenhuisbezetting van dit jaar worden bereikt. Het hoogste aantal dit jaar was op 4 januari: 2890.

Toch lijkt, net als bij de positieve tests, ook de stijging van het aantal ziekenhuisopnames minder geworden. De groei afgelopen week (7 procent) was minder dan vorige week (30 procent). Het zevendaagsgemiddelde (het gemiddeld aantal ziekenhuisopnames over de afgelopen zeven dagen) van het aantal ziekenhuisopnames is de afgelopen vier dagen zelfs licht afgenomen; een cijfer dat de afgelopen weken juist elk dag steeg.

In vergelijking met de vorige golven blijft de IC-bezetting door de werking van vaccins iets achter bij de ziekenhuisbezetting. Er liggen nu 595 coronapatiënten op de IC. Op 24 april, het hoogtepunt van de tweede golf, waren dat er 841.

Bij het RIVM werden afgelopen week 367 overleden covid-patiënten gemeld. Het aantal overledenen loopt snel op. Vorige week rapporteerde het RIVM 265 doden.