Roep om onafhankelijk onderzoek naar misbruik in de danswereld

• Eva Munnik

D66 pleit vanmiddag in de Tweede Kamer voor een onafhankelijk onderzoek naar misbruik in de danssport. Naar verwachting krijgt de motie steun van in elk geval SP, GroenLinks, PvdA en Bij1.

De Tweede Kamer praat over grensoverschrijdend gedrag in zowel het turnen als de dans, naar aanleiding van het rapport Ongelijke Leggers over misstanden in de turnsport. Twee derde van de oud-sporters die meewerkten aan het grootschalige gymsportonderzoek bleek te maken te hebben gehad met vormen van grensoverschrijdend gedrag. Dat ging van doortrainen met blessures tot aanzetten tot ongezond gewichtsverlies en van intimidatie tot manipulatie, chantage en isolatie.

Ook in de danswereld is veel mis, zeggen sporters die het meemaakten. Kim Koumans danste op topniveau in de latin dance. De 39-jarige werd naar eigen zeggen veelvuldig misbruikt door trainsters en trainers. Ook is volgens de Brabantse structureel sprake van het kleineren en mishandelen van (minderjarige) dansers.

Koumans werd voor het eerst misbruikt door haar dansdocente toen ze twaalf jaar was, vertelt ze. "Je bent kind, je bent bang, dus ik verlamde. Als volwassene werd ik nog steeds misbruikt. De trainers hebben macht. Ze zijn een soort goden in die wereld - en vaak ook jurylid - dus heel je carrière hangt van ze af."

Meldpunt

D66-Kamerlid Van der Laan wil nu dus onafhankelijk onderzoek. "In de turnsport is te lang weggekeken. Nu met de geluiden uit de danswereld moeten we meteen iets in gang zetten", zegt ze. "Dat begint met constateren wat er aan de hand is."

Koumans verwacht dat de motie voor onderzoek wordt aangenomen. "Het zal voor mij een ontlading zijn. Daarnaast hoop ik dat er in de tussentijd snel een overkoepelend meldpunt komt voor grensoverschrijdend gedrag in de hele danssector, met korte lijnen naar de politie, juristen en hulpverlening."

D66 zal ook pleiten voor zo'n meldpunt, samen met GroenLinks, SP, Bij1 en PvdA en met steun van de VVD. "Bij het Centrum Veilige Sport komen heel weinig meldingen binnen", constateert Kamerlid Van der Laan. "Dat is verbonden aan NOC*NSF en sportbonden. Het is een drempel voor sporters om daar te melden."

GroenLinks-Kamerlid Westerveld vindt dat de overheid een taak heeft. "We hebben de afgelopen jaren wel gezien dat de sport het niet zelf op kan lossen. De overheid moet ervoor zorgen dat kinderen veilig zijn en toch zijn zowel turners als dansers jarenlang mishandeld en vernederd. Bij deze individuele sporten ben je als kind soms urenlang met je trainer in een aparte zaal, de overheid moet ervoor zorgen dat er toezicht is en kan niet meer zeggen: het is aan de sport."

Kamerlid Kuiken van de PvdA wil dat demissionair staatssecretaris Blokhuis (ChristenUnie) verder kijkt dan de turn- en danssport. "Overal waar sprake is van een gesloten wereld, waar buitenstaanders geen weet van en weinig zicht op hebben, en sprake is van onderlinge afhankelijkheid, zie je dat er makkelijk een cultuur van misbruik en intimidatie kan ontstaan", zegt ze. "Ik wil van de staatssecretaris weten: wat voor een gesloten werelden zijn er nog meer? Hoe houden we vinger aan de pols en voorkomen we misbruik?"

Ook de VVD wil dat er breed onderzoek wordt gedaan naar grensoverschrijdend gedrag in de sport.

Excuses

Oud-danseres Koumans vindt dat de dansbonden en NOC*NSF publiekelijk excuus moeten aanbieden. De sportkoepel maakte onlangs excuus aan het adres van jonge turnsters die jarenlang geen gehoor kregen. Slachtoffers van het turnschandaal kunnen een financiële tegemoetkoming van 5000 euro krijgen.

Kamerlid Westerveld heeft daar moeite mee. "Het is een standaard bedrag, dat de overheid bijvoorbeeld ook gebruikt voor slachtoffers van geweld in de jeugdzorg. Geen enkel bedrag is genoeg voor dat leed, maar 5000 euro voor mensen die hun leven lang psychische schade houden is wel heel schamel."

Zowel de PvdA als GroenLinks vragen zich af of de misstanden in de turn- en danssport wel bij het tuchtrecht thuishoren. Westerveld: "Het gaat gewoon om kindermishandeling en -misbruik. Waarom niet het strafrecht?"

Koumans zal in elk geval niet rusten voor kinderen veilig kunnen dansen. Zelf stopte ze een paar jaar geleden met latin dance; ze worstelt nog altijd met de gevolgen van de jarenlange mishandelingen. "Ik heb last van nachtmerries en ben in traumabehandeling, maar ik vang tegelijkertijd ook andere 'overlevers' op." Volgens Koumans hebben zich inmiddels ruim zestig dansers bij haar gemeld met verhalen van misbruik of vernederingen.