Johnson ziet geen crisis, maar 'de geboorte van een nieuwe economie'
Britse conservatieve ministers zijn bijeen op de jaarlijkse partijconferentie in de stad Manchester. Het is van oudsher een moment waarop de koers van de partij wordt aangekondigd, waar ambitieuze beleidsplannen worden onthuld en waar tot in de late uurtjes wordt geproost op politieke successen.
Maar tussen het applaudisseren door zijn er ook veel Tories die bezorgd de wenkbrauwen fronsen. Want de afgelopen weken kreeg het land de ene na de andere crisis voor de kiezen.
Zo waren er lege schappen in supermarkten, lange rijen voor lege benzinestations en noodkreten van talloze bedrijven in de voedselsector die de druk van het kerstseizoen niet aankunnen. Het onderliggende probleem: een tekort aan personeel in allerlei sectoren en vooral een schrijnend tekort aan vrachtwagenchauffeurs.
Nieuw soort economie
Premier Boris Johnson spreekt desondanks niet van een "crisis", maar noemt het onderdeel van de "geboorte van een nieuw soort economie". Het land is volgens de premier in "transitie" en dus op weg naar een beter economisch model, waarbij bedrijven hogere lonen betalen voor Britse werknemers in plaats van op laagbetaalde buitenlandse arbeiders te steunen. Dat zal volgens de premier op de lange termijn leiden tot betere arbeidsomstandigheden en een stijging van de productiviteit.
Om de acute benzinetekorten te verhelpen, bevoorraadt sinds maandag het Britse leger met tankwagens benzinestations. Ook zijn er tijdelijke visa uitgegeven voor een beperkt aantal arbeidsmigranten: 5000 voor vrachtwagenchauffeurs en 5500 voor werknemers in de pluimveesector.
Tot nu toe hebben slechts 27 Europese chauffeurs zich voor die regeling aangemeld. Dat lage aantal roept vragen op. Hoe bereidwillig zijn Europese arbeiders om het Britse kerstdiner te redden? Volgens de transportbranche is het niet aantrekkelijk genoeg voor Europese vrachtwagenchauffeurs om hun huidige baan op te geven voor een kortlopend contract in het Verenigd Koninkrijk.
De hulp van het leger bij de tankstations kan eventueel worden verlengd bij een gebrek aan aanmeldingen, maar dat geldt niet voor de openstaande vacatures in de voedselindustrie. Het is onwaarschijnlijk dat militairen ook worden ingezet om in slachthuizen of op kalkoenboerderijen bij te springen.
Stijgende kosten
Andrew Bailey, gouverneur van de Bank of England, waarschuwde dat er zware weken in het verschiet liggen voor de Britse economie, terwijl de inflatie oploopt en het herstel afzwakt.
Daar komt bij dat gasprijzen in heel Europa oplopen, waardoor de energierekening van Britse huishoudens deze winter fors zal stijgen. Sommige economen maken zich zorgen over de combinatie van de stijgende energierekeningen, hogere voedselprijzen en aangekondigde belastingverhoging; een driedubbele financiële klap die vooral armere gezinnen in het land hard kan raken.
Maar volgens Johnson zijn de zorgen over inflatie en stijgende prijzen te voorbarig. Wat we nu zien, zijn volgens de premier economische schokken die te verwachten waren van een "reus" die na de pandemie weer wakker wordt geschud.
