Crisismaatregel verhuurderheffing weer ter discussie: 'De opgave is zo groot'

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen vandaag was er veel te doen over de verhuurderheffing. PvdA, GroenLinks en andere partijen willen die afschaffen. De VVD liet in het debat weten bereid zijn te praten over aanpassing van de heffing.

De verhuurderheffing werd tijdens de economische crisis in 2013 ingevoerd als crisismaatregel. De woningcorporaties maakten destijds veel winst en daarom werd het gezien als een goede manier om meer overheidsinkomsten te genereren.

Ook was het een manier om de woningcorporaties in toom te houden, zegt Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarkt aan de TU Delft. Bij de corporaties speelden in de jaren ervoor allerlei financiële kwesties, waaronder schulden, fraude en ophef over een directeur met een Maserati.

Voor wie geldt de heffing?

De verhuurderheffing wordt voor het leeuwendeel betaald door woningcorporaties en geldt alleen voor woningen met huren onder de huurtoeslaggrens van 752 euro per maand. De heffing is zo'n 0,5 procent over de gemiddelde WOZ-waarde van de woningen. Wel moet de verhuurder meer dan vijftig huurwoningen hebben. Ook particulieren moeten de heffing betalen als zij aan de voorwaarden voldoen.

Dit jaar levert de heffing bijna 1,9 miljard euro op, ruim 400 miljoen meer dan werd begroot, blijkt uit de Miljoenennota. Sinds 2013 heeft de heffing de schatkist meer dan 12 miljard euro opgeleverd. Een deel kunnen de corporaties terugkrijgen als ze investeren in duurzaamheid en nieuwbouw. Maar dat zien corporaties als een sigaar uit eigen doos.

Mohamed Baba, bestuursvoorzitter van corporatie Haag Wonen met ruim 21.000 woningen, zegt dat afschaffing van de heffing de corporatie direct ruimte oplevert om meer dan honderd woningen per jaar bij te bouwen. "Het geld gaat nu af van de middelen die een corporatie heeft om een rol te spelen in de wooncrisis. En de opgave is zo groot."

Aedes, de vereniging van woningcorporaties, wil dat de heffing gaat verdwijnen zodat er meer huizen kunnen worden gebouwd en worden verduurzaamd. "Deze belasting op sociale huurwoningen belemmert corporaties in hun kerntaak, namelijk volkshuisvesting." Aedes is al sinds de invoering tegen de heffing.

Tekort van 24 miljard

Uit onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken kwam vorig jaar naar voren dat woningcorporaties 24 miljard euro tekortkomen in 2035 als het huidige beleid wordt voortgezet. De komende jaren kunnen de corporaties interen op het eigen vermogen maar vanaf 2024 zouden de eerste corporaties financieel in de knel komen.

Hoogleraar Boelhouwer: "Het is duidelijk dat corporaties in de toekomst geld tekortkomen. Ze staan voor grote opgaves. Ze moeten de huren matigen, verduurzamen en nieuwe huizen bouwen. Dat moet allemaal gefinancierd worden."

In een debat deze zomer zei minister Ollongren, verantwoordelijk voor wonen, dat de verhuurderheffing voor woningcorporaties niet langer houdbaar is. "Hun investeringsruimte wordt uitgehold." Zij vond dat er op korte termijn iets moet veranderen.

Verandering?

Het argument voor de heffing is dat die een gat in de begroting voorkomt. Anders moeten de misgelopen inkomsten van elders worden gehaald. Bovendien hield de VVD als enige partij in het verkiezingsprogramma vast aan de heffing en werd die partij de grootst bij de verkiezingen.

Toch is de partij nu bereid te willen onderhandelen, al gaat het volledig schrappen van de verhuurderheffing de VVD nog te ver. Het lijkt er in elk geval op dat de heffing aangepast gaat worden. Hoe en in hoeverre dat zal gaan gebeuren, is nog ongewis.