Hoekstra wil niet in de oppositie, maar regeringsverantwoordelijkheid nemen

Het CDA wil doorgaan met de formatieonderhandelingen. Partijleider Hoekstra zei in een speech voor de leden dat, na een lastige periode voor zijn partij, de verleiding misschien groot is om in de oppositie te gaan om te "herbronnen", maar dat hij daar niet aan wil toegeven.

"Het is in Den Haag al niet makkelijk", constateerde hij, "door de versnippering en de verharding. En als wij als partij dan zeggen: wij doen per definitie niet mee, dan maken we het nog moeilijker." Daarom wil hij dat het CDA zich constructief blijft opstellen en verantwoordelijkheid neemt voor Nederland.

Hoekstra stond stil bij zijn "uitglijders" in de campagne, zoals het schaatsen in het Thialf toen dat vanwege corona niet mocht. Daar zei hij gisteren ook al iets over. Hij zei verder dat hij voor het congres stond om verantwoordelijkheid te nemen op "een van de moeilijkste momenten in de geschiedenis van onze partij", en dat hij er geen moment spijt van heeft gehad dat hij 'ja' heeft gezegd tegen het leiderschap.

'Onderling respect'

De CDA-leider zei dat hij weer vertrouwen heeft in de toekomst van zijn partij. Hij denkt dat er nog een lange weg te gaan is en dat de CDA'ers om te beginnen weer met elkaar moeten gaan praten in plaats van over elkaar. Het helpt ook niet als CDA'ers elkaars integriteit in twijfel blijven trekken, stelde hij. Volgens hem is er sinds de gedoogconstructie met de PVV, ruim tien jaar geleden, te weinig "mildheid en onderling respect".

Hoekstra vroeg ook aandacht voor "de meest onvermoeibare doorzetter" die Den Haag volgens hem rijk is: coronaminister Hugo de Jonge. Hij zei groot respect te hebben voor de man die aanvankelijk tot lijsttrekker werd gekozen. Daarop volgde een lang, luid en volgens Hoekstra zeer verdiend applaus vanuit de zaal.

Het congres begon vanmorgen en is bedoeld om een streep te zetten onder een lastig politiek jaar met een omstreden lijsttrekkersverkiezing, gevolgd door een lijsttrekkerswissel, een zwakke campagne en onlangs het vertrek van Kamerlid Pieter Omtzigt.

CDA-minister De Jonge wees er aan het begin van de middag op dat problemen in de beste families voorkomen en dat het goed is om die, zoals vandaag op het congres, uit te praten aan de 'keukentafel'.

Wel vindt hij dat er beter moet worden omgegaan met de partijleiders van het CDA, zei hij, terugblikkend op de korte tijd dat hij lijsttrekker was. "Met z'n allen op de bagagedragers en Wopke alleen op de trappers, dat gaat niet werken", zei hij. Hij vindt met andere woorden dat de partijvoorman wat minder kritiek en meer steun kan gebruiken.

'Toverstafje'

CDA-prominent Liesbeth Spies zei vanmorgen dat het een spannend congres zou worden., "We moeten niet denken dat vandaag met een toverstafje alles weer beter wordt."

Spies was eerder dit jaar voorzitter van de commissie die evalueerde waarom de verkiezingen voor het CDA zo slecht zijn verlopen. Zij trok harde conclusies en zei onder meer dat de partij het verlies van vier zetels aan zichzelf te wijten heeft. "We hebben van onszelf verloren", herhaalde ze vandaag.

'Pijnlijk vertrek Omtzigt'

Interim partijvoorzitter Marnix van Rij noemde het vertrek van Omtzigt "een zeer pijnlijk moment voor het CDA en voor hem". Zijn opmerking dat dit "niet de door ons gewenste uitkomst was" leidde tot een hard applaus van de leden in de zaal.

Van Rij zei dat er de afgelopen maanden sowieso "grote fouten zijn gemaakt, zelfs fout op fout". De staat van de partij was volgens hem "heel schokkend" te noemen.

Kritiek en complimenten

CDA-leden uitten op het partijcongres harde kritiek op de partijtop. Er werd onder meer gevraagd om "directe excuses van het partijbureau aan de geweldige man Pieter Omtzigt", terwijl anderen juist vinden dat het partijbelang "boven de persoon" gaat.

Een CDA'er in de zaal deed een oproep om niet in zee te gaan met "Rutte, de leugenaar des vaderlands". Partijvoorzitter Van Rij vroeg hem daarop om het netjes te houden. De meeste CDA-leden geven Hoekstra groen licht om door te gaan in het formatieproces. Zijn speech werd in de zaal positief ontvangen.