Omstreden Poolse mediawet verworpen door Senaat, maar nog niet van tafel

De Senaat in Polen heeft de nieuwe mediawet geblokkeerd, die het einde kan betekenen van een populaire, onafhankelijke tv-zender. De omstreden wet werd vorige maand wel goedgekeurd door het Poolse lagerhuis, de Sejm, en dat leidde tot forse internationale kritiek.

De Sejm, waar de rechts-nationalistische regeringspartij PiS de meerderheid heeft, gaat nu opnieuw stemmen over de wet. Het lagerhuis kan daarmee de beslissing van de Senaat overrulen. Daarna moet president Duda, ook lid van de PiS, de wet nog goedkeuren. Poolse media melden op basis van bronnen uit de omgeving van Duda dat dat mogelijk niet zal doen vanwege de internationale druk.

De president heeft al in het openbaar zijn bezwaren tegen de wet geuit, omdat hij vreest voor verslechterde verhoudingen met bondgenoten.

Kritische zender muilkorven

Als de wetswijzing er wel doorheen komt, wordt het voor niet-Europese bedrijven verboden om nog langer een meerderheidsbelang te hebben in Poolse mediaconcerns. Op die manier moet buitenlandse invloed op de Poolse pers worden tegengegaan.

Maar de wet wordt door critici gezien als een manier om de onafhankelijke en kritische zender TVN te muilkorven. Die is voor een groot deel in handen van het Amerikaanse bedrijf Discovery.

Verschillende prominente Amerikaanse politici, zowel Democraten als Republikeinen, hebben de Poolse regering gewaarschuwd dat de mediawet de Pools-Amerikaanse relatie zal schaden. Ook de Amerikaanse ambassadeur in Warschau heeft zich fel verzet tegen de plannen.

Overigens heeft TVN een Nederlandse uitzendlicentie gekregen, waardoor het kanaal kan blijven uitzenden in de Europese Unie, ook wanneer Polen besluit de lokale licentie niet te vernieuwen. Als het inderdaad de bedoeling van de nieuwe mediawet is om het station het zwijgen op te leggen, lijkt dat dus te mislukken. Daarnaast heeft TVN-eigenaar Discovery juridische stappen tegen de Poolse regering aangekondigd.

'Verpoolsen' van media

De regering is al langer bezig de pers te 'verpoolsen'. Zo wordt de overname van mediabedrijven door Poolse bedrijven aangemoedigd. Vorig jaar werd een grote uitgever van lokale kranten opgekocht door oliebedrijf PKN Orlen, dat grotendeels in handen is van de staat en wordt geleid door een PiS-vertrouweling. Na de overname werden meerdere kritische hoofdredacteuren vervangen.

Op de wereldranglijst van vrije pers van actiegroep Reporters Without Borders daalt Polen al enkele jaren. Het land zakte in zes jaar van plaats 18 naar de 64e plek.