Litouwen bereidt zich voor op meer asielzoekers, met name uit Pakistan en Afrika

• Kysia Hekster

  Correspondent Europese Unie

Litouwen neemt steeds strengere maatregelen om de toestroom van migranten tegen te gaan. De afgelopen maanden kwamen meer dan 4000 asielzoekers, voornamelijk Irakezen, het land binnen via buurland Wit-Rusland. De landen delen bijna 700 kilometer grens, grotendeels onbewaakt.

Volgens Litouwen nodigt de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko de Irakezen uit om naar zijn land te komen met de belofte dat ze kunnen doorreizen naar de Europese Unie. De Litouwse staatssecretaris van Binnenlandse Zaken, Arnoldas Abramavicius, zegt dat Loekasjenko uit wraak handelt. "Wij hebben de oppositie tegen Loekasjenko asiel gegeven en daar wil hij ons voor straffen."

'Overspoelen met migranten'

De vluchtelingenstroom kwam op gang nadat de Europese Unie vergaande sancties had afgekondigd tegen het regime van Loekasjenko. Die waren een vergelding voor de kaping van een passagiersvliegtuig dat onderweg was naar de Litouwse hoofdstad Vilnius. Aan boord zaten journalist Roman Protasevitsj en zijn vriendin Sofia Sapega. Zij werden na de gedwongen landing in Minsk van boord gehaald en gearresteerd.

"Loekasjenko zei toen dat hij de Europese Unie zou overspoelen met migranten en drugs", zegt Abramavicius. "Nou, hij heeft woord gehouden. De migranten zijn een vergelding voor de sancties van de EU. Wit-Rusland gebruikt de zwakke plek in de Europese politiek, het asielbeleid. Hij nodigt migranten uit met de belofte dat ze een toeristenvisum kunnen krijgen voor Wit-Rusland en dat ze daarna makkelijk de grens met de EU over kunnen."

Opgeschort

Na druk op de Iraakse autoriteiten zijn de vluchten met de nationale Iraakse luchtvaartmaatschappij naar Wit-Rusland tijdelijk opgeschort maar Abramavicius is er niet gerust op. "We maken ons grote zorgen. We horen verhalen dat Loekasjenko nu mensen uit Pakistan en Afrikaanse landen wil uitnodigen naar Wit-Rusland te komen om onze kant op te sturen. Het is een stilte voor de storm. We moeten ons voorbereiden op een situatie die nog veel verder kan verslechteren."

Het Litouwse parlement gaf gisteren toestemming voor het bouwen van een hek langs de grens met Wit-Rusland. Eerder al besloot Litouwen de migranten die de grens proberen over te steken onverbiddelijk terug te sturen. Het land heeft de Europese Unie om hulp gevraagd. Eurocommissaris Ylva Johansson heeft financiële steun toegezegd om de buitengrens van de EU te versterken.

De migranten die al in Litouwen zijn zitten in opvangkampen. De omstandigheden in die kampen zijn slecht, zegt de 22-jarige Tarik Sabah, die eerder asiel aanvroeg in Nederland:

Mensenrechtenorganisaties hebben kritiek op de slechte omstandigheden in de kampen. Maar Abramavicius voelt zich niet aangesproken. "Met die kritiek moeten ze naar Aleksandr Loekasjenko. Die nodigt deze mensen onder valse voorwendselen uit. Hij is verantwoordelijk."

Veel van de asielzoekers willen doorreizen naar Duitsland of Nederland, vertelt de staatssecretaris. Sinds een paar dagen biedt Litouwen de asielzoekers 300 euro als ze terugkeren naar hun land. "We leggen ze uit dat ze niet in aanmerking komen voor asiel. Dat ze niet in de Europese Unie kunnen blijven, zoals ze beloofd is. Dat ze bedonderd zijn door Loekasjenko."