Opgeven of expres verliezen: nog altijd mijden sommige sporters tegenstanders uit Israël
Wie nog de illusie koestert dat sport en politiek niets met elkaar te maken hebben, hoeft niet verder te kijken dan het judotoernooi op de Olympische Spelen. In dit geval de gewichtsklasse tot 73 kilogram bij de mannen. In de eerste ronde had de Algerijn Fethi Nourine het op moeten nemen tegen de Sudanees Mohamed Abdalrasool, maar de wedstrijd ging niet door.
Nourine trok zich terug. Want als hij had gewonnen had hij in de tweede ronde moeten vechten tegen de Israëliër Tohar Butbul. Vervolgens kwam de Sudanees Abdalrasool niet opdagen voor de wedstrijd tegen Butbul.
De terugtrekkingen kunnen toegevoegd worden aan een lange lijst van boycots van sporters uit Arabische en islamitische landen van Israëlische sporters. Soms wordt expliciet aangegeven wat de reden is. "We hebben hard gewerkt om de Spelen te bereiken, maar de Palestijnse zaak is groter", was het commentaar van Nourine. Tijdens het WK 2019 deed Nourine al hetzelfde.
De Sudanees gaf nog geen officiële motivatie voor zijn besluit. Niet zelden komt het echter voor dat sporters uit landen die Israël niet erkennen bewust verliezen of bijvoorbeeld blessures voorwenden. In die zin is de no show van Abdalrasool opmerkelijk. Sudan en Israël gingen vorig jaar juist wél diplomatieke banden aan.
Twee kilo te zwaar
Zulke incidenten komen voor in allerlei sporten. Wel vaak in het judo, omdat het een sport is waar veel Israëliërs in uitblinken. De boycotters komen uit verschillende landen, van Libanon tot Koeweit, maar het vaakst uit Iran: de aartsvijand van Israël.
In 2004 had de Iraniër Arash Miresmaeili tijdens de Spelen in de eerste ronde moeten vechten tegen de Israëliër Ehud Vaks. Miresmaeili was wereldkampioen, vlaggendrager van Iran en favoriet voor goud. Tijdens de weging voor de wedstrijd lag zijn gewicht echter opeens twee kilo boven de grens van 66 kilo.
Een opvallende 'fout' van zo'n judoka, vond de judobond. Later gaven Iran en Miresmaeili toe dat het bewust was. Miresmaeili stond achter het besluit uit "sympathie met het onderdrukte Palestijnse volk". Inmiddels is hij voorzitter van de Iraanse judobond.
Iraniërs kunnen straffen tegemoet zien als ze wel uitkomen tegen Israëliërs. Toen AZ in 2016 in de Europa League tegen Maccabi Tel Aviv moest spelen, deed één speler niet mee: de Iraniër Alireza Jahanbakhsh, nu spelend voor Feyenoord. "AZ wil de Iraanse aanvaller niet in de situatie brengen dat hij in de toekomst eventueel niet meer uit kan komen voor het nationale team van zijn land", was het commentaar van AZ.
Dit zei AZ er destijds over:
Niet elke Iraniër gaat gedwee mee in die wensen. Wereldkampioen Saeid Mollaei werd in 2019 opgedragen om zijn halve finale tegen de Belg Matthias Casse expres te verliezen. Dat voorkwam dat hij in de finale tegen de Israëliër Sagi Muki moest vechten.
Hij verloor inderdaad, maar zei later dat hij dat deed omdat zijn familie werd bedreigd. Na het toernooi keerde Mollaei niet terug naar Iran. Hij vroeg asiel aan in Duitsland. Mollaei en Muki werden vrienden in de periode daarna en verschenen samen op foto's op sociale media. Begin dit jaar kwam Mollaei bovendien uit op een toernooi in Tel Aviv.
Dat is mogelijk omdat Mollaei inmiddels niet meer uitkomt voor Iran, maar voor Mongolië, dat hem een paspoort heeft verleend. Ironisch genoeg is hij op die manier de enige Iraanse judoka die meedoet aan de Olympische Spelen in Tokio. In april werd de Iraanse judobond met terugwerkende kracht voor vier jaar geschorst voor het opzettelijk laten verliezen van Mollaei.
De judobond is fel tegen boycots van Israël. De Algerijn Nourine en zijn coach werden afgelopen zaterdag gelijk geschorst. In 2017 weigerde de organisatie van een toernooi in Abu Dhabi in de Verenigde Arabische Emiraten het Israëlische volkslied te spelen en de Israëlische vlag te hijsen. Daarop dreigde de judobond het toernooi het jaar daarna te cancelen. De Emiraten bonden in: een jaar later klonk het volkslied wel toen Sagi Muki won. Inmiddels zijn de Emiraten en Israël officieel ook diplomatieke banden aangegaan.
Handen schudden
De aversie tegen Israël leidt soms ook tot subtieler protest. De Egyptische tegenstander Mohamed Abdelaal van diezelfde Sagi Muki weigerde zijn hand te schudden toen hij in de halve finale van het WK 2019 van Muki verloor. Drie jaar eerder deed zijn landgenoot Islam El Shehaby hetzelfde na een verliespartij op de Spelen in Rio tegen de Israëliër Or Sasson. El Shehaby werd luid uitgejouwd door het publiek.
Daarvan was gisteren in Tokio geen sprake bij de basketbalwedstrijd tussen de mannenploegen van Tsjechië en Iran. Na afloop feliciteerde de coach van Iran de coach van Tsjechië: de Israëliër Ronen Ginzburg. Mét een ferme handdruk.
