De Europese regeringsleiders waren het al snel met elkaar eens, zegt demissionair premier Rutte: Wit-Rusland is veel te ver gegaan met het kapen van de Ryanair-vlucht. Na 2,5 uur overleg zeiden de lidstaten eenstemmig dat er sancties moeten komen tegen het land.
Eerder op de avond werd bekend dat Europese landen willen dat er sancties worden afgekondigd tegen Wit-Rusland. "Ik heb het zelf nog nooit meegemaakt dat wij als regeringsleiders er zo snel uit waren. Het laat zien hoe serieus we dit nemen", zei premier Rutte na afloop van de top in gesprek met journalisten.
"Iedereen was er echt helemaal klaar mee," zei Rutte:
'Regeringstop Wit-Rusland gaat sancties voelen'
De EU-top stond grotendeels in het teken van de arrestatie van activist en journalist Roman Protasevitsj in Wit-Rusland. Het Ryanair-vliegtuig waarin hij zat moest na een valse bommelding uitwijken naar Minsk, waar hij werd opgepakt.
Naast strafmaatregelen tegen Wit-Russische personen wil Rutte graag ook economische sancties. "Het is een land met veel staatsbedrijven. Je mag er dus van uitgaan dat de regeringstop van Wit-Rusland de sancties gaat voelen." Hoe de maatregelen er precies uit gaan zien is nog niet duidelijk.
De Amerikaanse president Biden spreekt van een "ongehoord incident" en een "belediging van de internationale waarden". VN-secretaris-generaal Guterres wil een internationaal onderzoek. Biden steunt hem daarin.
Ook Biden denkt dat de video waarin Protasevitsj een bekentenis aflegt en zegt dat hij correct wordt behandeld, onder dwang is opgenomen.
Om deze video gaat het. Op de beelden zijn vlekken in het gezicht van Protasevitsj te zien. Dit lijkt erop te wijzen dat de verklaring met geweld is afgedwongen:
Biden eist de onmiddellijke vrijlating van Protasevitsj en ook die van honderden politieke gevangenen die door het regime van president Loekasjenko zijn vastgezet. Twee senatoren willen dat Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen een verbod krijgen om door het Wit-Russische luchtruim te vliegen. Biden liet zich daar niet over uit.
Nationaal veiligheidsadviseur Jake Sullivan heeft een gesprek gehad met de Wit-Russische oppositieleider Svetlana Tichanovskaja. Hij zei tegen haar dat de VS "in samenspraak met de EU en andere bondgenoten het regime verantwoordelijk zal houden".
