Kamer steunt toegangstesten, maar onduidelijk hoelang ze nodig blijven

Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt het wetsvoorstel van het kabinet om mensen via testen toegang te geven tot bijvoorbeeld sportwedstrijden, musea en theaters. Wel blijven veel partijen vragen hebben over de noodzaak van het voorstel, de kosten en de tijdelijkheid van de wet.

De Tweede Kamer heeft de hele dag en avond gepraat over de wet, waarmee het kabinet de samenleving weer sneller wil openen. In principe is het een tijdelijke wet die drie maanden geldig is, maar demissionair minister De Jonge van VWS kon geen garantie geven dat er geen verlenging nodig is.

Hij hoopt dat het zo snel mogelijk weer kan om helemaal zonder voorwaarden naar het theater of restaurant te gaan, vooral omdat er voldoende mensen gevaccineerd zijn. Dan is de wet overbodig. Maar als de besmettingscijfers weer stijgen, of een nieuwe mutatie opduikt waar het vaccin geen vat op heeft, kan het zijn dat het langer nodig is om met testbewijzen te werken. De Jonge moet dan wel weer terug naar de Kamer voor toestemming.

Persoonlijke vrijheid

In de Kamer leven ook veel principiële bezwaren tegen de wet. Om aan het openbare leven deel te kunnen nemen, moeten gezonde mensen een test ondergaan; dat druist volgens verschillende Kamerleden in tegen de persoonlijke vrijheid van mensen en de onschendbaarheid van hun lichaam.

Maar volgens De Jonge is het beperken van vrijheid niet de kern van de wet. "Het gaat juist om het opheffen van beperkingen en het teruggeven van vrijheden", betoogde hij. De testverplichting gaat alleen gelden voor dingen die volgens hem niet-essentieel zijn, activiteiten waar je ook buiten kan.

'Kosten veel lager'

Veel vragen waren er ook over de kosten van de wet. Er is oorspronkelijk 1,1 miljard euro begroot, maar de minister denkt niet dat dat geld opgemaakt zal worden. Toen de begroting werd gemaakt, ging men nog uit van een prijs per test van ongeveer 30 euro. Inmiddels is die prijs gezakt naar 15-20 euro. En er zal minder getest worden dan eerder gedacht.

Daardoor gaat De Jonge ervan uit dat de wet in totaal 500 tot 700 miljoen euro gaat kosten. Daarbij is nog niet meegerekend dat ondernemers minder beroep zullen doen op steunregelingen als ze met de toegangstesten weer open kunnen, zo zei hij.

Gratis

De Tweede Kamer wil dat zo'n test gratis is voor mensen en dat ze geen eigen bijdrage hoeven te betalen. In de toelichting op de wet staat dat er over een paar maanden in sommige gevallen wel een eigen bijdrage van 7,50 euro zou moeten worden betaald, maar de Kamer haalt daar een streep door.

Toch wil De Jonge graag de mogelijkheid van een eigen bijdrage open houden, voor het moment dat er alleen nog voor hele grote evenementen, zoals popfestivals, testen nodig zijn. "Op een gegeven moment is zo'n profijtbeginsel wel logisch. Anders moeten wij allen bijdragen aan het vertier van een enkeling."

Het is de bedoeling dat de Tweede Kamer volgende week stemt over de wet. Daarna moet ook de Eerste Kamer nog akkoord gaan. Minister De Jonge zei te verwachten dat er dan vanaf begin juni gewerkt kan gaan worden met de toegangstests.