7,50 euro betalen voor toegangstest, volgens kabinet is dat uit te leggen
Als het aan het demissionaire kabinet ligt, wordt testen een onderdeel van de heropening van de samenleving. Tot en met juni betaalt de overheid de kosten voor toegangstesten voor onder meer sportwedstrijden, musea en theaters en evenementen; daarna verandert dat.
Vanaf juli wordt een eigen bijdrage van maximaal 7,50 euro verwacht. Het kabinet verwacht dan de samenleving weer grotendeels geopend te hebben en denkt dat in de praktijk alleen (betaalde) testbewijzen voor grotere evenementen nodig zijn.
Stap 5 van het openingsplan dat vorige maand werd gepresenteerd - de laatste stap voordat alle coronamaatregelen kunnen worden losgelaten - zou inderdaad moeten ingaan op 7 juli. Maar nu al is er vertraging, omdat het kabinet de druk op de ziekenhuizen nog te groot vindt. De volgende stap wordt minimaal een week uitgesteld.
Het openingsplan is dus onzeker, zegt ook het demissionaire kabinet. Dat betekent dat, in een ongunstig scenario, je in de zomer misschien 7,50 euro zou moeten betalen voor bijvoorbeeld een restaurantreservering. Het wetsvoorstel waarin de eigen bijdrage is vastgelegd wordt binnenkort behandeld in de Tweede Kamer.
'Veel onzeker'
In het openingsplan is te zien dat locaties stap voor stap opengaan mét toegangstesten, en in de volgende stap zonder testen. Al die stappen zijn volgens het kabinet voor 7 juli gezet; dat zou betekenen dat na die tijd bezoekers alleen voor grotere evenementen testbewijzen hoeven te betalen.
Maar dat is dus onzeker, zegt epidemioloog Amrish Baidjoe. Demissionair premier Rutte en minister De Jonge zeggen zich bij ieder besluit te baseren op het epidemiologisch beeld en andere ontwikkelingen, zoals de vaccinatiestrategie. En als iets onzeker is, dan zijn dat deze factoren wel.
Baidjoe: "De eerste vraag: hoe effectief is een vaccin tegen besmetting? We weten dat vaccins heel goed werken tegen ernstige ziekte, dat is belangrijk voor de druk op de acute zorg, maar gaan ze besmettingen tegen? Dat moet nog blijken."
Die zekerheid dat het openingsplan gaat lopen zoals nu is gepland, kun je niet bieden.
Daarnaast is de vraag hoe goed de huidige vaccins gewapend zijn tegen nieuwe coronavarianten. "En de onzekerheid rondom de leveringen, tweede doses en hoelang iemand daadwerkelijk beschermd is na vaccineren." Ook blijft het aantal besmettingen erg belangrijk, zegt Baidjoe.
Dat zijn allemaal zaken die invloed kunnen hebben op besluiten over versoepelingen. "De zekerheid dat het openingsplan gaat lopen zoals nu is gepland, kan je niet bieden." De kans is dus aanwezig dat de stappen van het plan niet gehaald worden en dat straks niet alleen bij evenementen betaald moet worden.
7,50 euro, of toch minder?
Dan over de hoogte van de eigen bijdrage. In het wetsvoorstel wordt een bedrag genoemd van 7,50 euro, maar het bedrag staat nog niet vast. Het kan namelijk lager worden. De eigen bijdrage is gebaseerd op een inschatting van Stichting Open Nederland (SON), waarbij rekening is gehouden met kosten van 30 euro per test. Er wordt nu gekeken of dit goedkoper kan en het lijkt erop dat dat zo is. De eigen bijdrage wordt dan ook lager.
Het bedrag geldt voor de volledige duur van de geldigheid van een testbewijs; waarschijnlijk 40 uur.
Volgens het kabinet is het bedrag dusdanig dat het niet tot ongelijkheid leidt, is te lezen in een nota over het wetsvoorstel. Daar zijn meerdere partijen in de Tweede Kamer het niet mee eens. Forum voor Democratie en de BoerBurgerBeweging uitten vorige week hun zorgen. "Er zijn gezinnen die echt gespaard hebben voor één festival en dan moeten ze vier keer 7,50 euro boven op hun entreeticket betalen", aldus BBB-leider Caroline van der Plas.
Ook bleek eerder uit onderzoek van Hart van Nederland dat zeven op de tien Nederlanders niet bereid zijn zich te laten testen voor een uitje. En de meesten willen al helemaal geen bijdrage van 7,50 euro betalen.
Voor mensen die de test niet willen doen zijn er alternatieven, zegt het ministerie van Volksgezondheid. "Denk aan online activiteiten of afhalen bij de horeca." Ook ondernemers kunnen ervoor kiezen om niet te werken met toegangstesten. Maar wie wel hiermee werkt, kan eerder of voor meer mensen open.
Hoe ziet zo'n testdag nou ook alweer eruit?
Ook een negatieve testuitslag van de GGD kan in de zomer gebruikt worden als een testbewijs. Nu is dat nog niet zo. Een test bij de GGD is gratis, maar niet bedoeld voor iedereen. "GGD-testen zijn eigenlijk alleen beschikbaar voor mensen die in contact zijn geweest met iemand met corona of klachten hebben", zegt een woordvoerder van het ministerie. Misbruik van de testen wordt wel gemonitord, maar hoe precies is niet duidelijk.
Als is bewezen dat gevaccineerden en mensen die al een coronabesmetting hebben gehad niet of nauwelijks bijdragen aan de verspreiding van het virus, dan kan ook dat gelden als negatief testbewijs. Hoe burgers dat moeten aantonen, is nog niet duidelijk.
Tijdelijk?
Het kabinet noemt de testbewijzen een tijdelijke maatregel. Er wordt verwacht dat de inzet van de bewijzen na de zomer niet meer, of alleen in specifieke gevallen, nodig is. Toch staat een einddatum nog niet vast. Die hangt af van de epidemiologische situatie, de druk op de IC's en de zorg, de vaccinatiegraad en het effect hiervan.
Alleen als de basismaatregelen overal veilig kunnen worden losgelaten, hebben testbewijzen geen toegevoegde waarde meer, zegt het kabinet.
