Oud-werkgeversvoorman Hans de Boer overleden: 'Nederland verliest een markante man'

Daadkrachtig. Ondernemend. Aimabel. Communicator. Bevlogen. Hart op de tong en geen blad voor de mond. Ongedurig en voortvarend. Plezier in zijn werk. Uitgesproken, niet schuw van of bang voor discussies. Hield van aan het front staan, pal voor zijn ondernemers.

Het zijn reacties op het overlijden van oud-werkgeversvoorman Hans de Boer, die vannacht plotseling stierf aan de gevolgen van een hersenbloeding. Gisteren werd hij 66 jaar.

De Boer marcheerde de afgelopen jaren dwars door dalen en over toppen. Van dividendbelasting tot pensioenakkoord, van de overnamegevechten rond Unilever en AkzoNobel, de stikstof en PFAS-perikelen tot de coronasteunpakketten voor ondernemers.

Premier Mark Rutte reageerde op Twitter op het overlijden van De Boer:

Ingrid Thijssen, De Boers opvolger bij VNO-NCW, reageert verslagen. "Met Hans verliezen we iemand die het hart zo ontzettend op de juiste plaats had zitten. Hij was sociaal betrokken, rechtdoorzee, creatief en hij heeft zich jarenlang met een groot gevoel voor humor en enorme overgave ingezet voor het ondernemerschap in Nederland."

Na zijn studie economie begon De Boer in de jaren 80 samen met zijn studievriend Hans Kamps met een eigen economisch adviesbureau, het Bureau voor Economische Argumentatie, dat hij begin jaren 90 weer verkocht. In 1997 werd hij voorzitter van MKB Nederland, het midden- en kleinbedrijf, een fusieorganisatie die twee jaar ervoor ontstond als uit het samengaan van het christelijke NCOV en het KNOV.

In 2003 ging hij daar weer weg, werd weer ondernemer en vervulde vele functies, allemaal publiek en als voorman. Zo was hij in 2006-2007 boegbeeld van de Taskforce Jeugdwerkloosheid, lid van van het Innovatieplatform en voorvechter van de Vakcolleges, de aloude ambachtsscholen. De Boer was ook meer dan tien jaar lid van de Sociaal-Economische Raad (SER), waarvan ruim 6 jaar als vice-voorzitter van het overlegorgaan bij uitstek van polderend Nederland.

In 2014 keerde hij terug naar de ondernemerslobbywereld en werd voorzitter van de werkgeversorganisatie VNO-NCW, als opvolger van Bernard Wientjes. Een taak die hij zes jaar lang met verve vervult. Hij zou eigenlijk al juni vorig jaar afscheid nemen, maar bleef vanwege de coronacrisis enkele maanden langer aan.

Labbekakken

Binnen een jaar na zijn aantreden doet hij veel stof opwaaien door in een interview met de Volkskrant het grootste deel van de mensen in de bijstand 'labbekakken' en slappelingen te noemen. "Zij kunnen ook gewoon asperges steken, in het zonnetje, met de radio aan. Wat is daar fout aan?"

Dat kwam hem op heel veel kritiek te staan. Volgens De Boer wilde hij in het interview vooral bespreken dat misbruik van sociale zekerheid het stelsel ondermijnt.

In een interview dat de werkgeversorganisatie op de eigen website plaatste bij zijn afscheid zei hij: "Ik werd weggezet als een hele asociale vent. Dat raakte aan mijn integriteit, daar baalde ik van. Ik dacht: ik heb jarenlang mijn best gedaan voor jongeren en voor allochtonen. Ik ben geen asociale pik. Ik ben van zelf de handen uit de mouwen steken, maar ook dingen durven benoemen."

Toch zou hij de uitspraak later bij zijn afscheid in 2020 als voorzitter van VNO-NCW een van zijn grootste fouten noemen. "Daar heb ik tegenwind voor mezelf georganiseerd, wat ik nooit had moeten doen", zei De Boer afgelopen september in het radioprogramma 1 op 1.

Waar hij juist trots op was, is zijn bijdrage aan het pensioenakkoord. Na tien jaar moeizame onderhandelingen tussen werkgevers, werknemers en de overheid lag er vorig jaar eindelijk een akkoord om het pensioenstelsel aan te passen.

Het oude systeem was niet meer houdbaar, vond ook De Boer. "Ouderen zeggen: ik heb mijn hele leven betaald, ik word de hele tijd gekort. Werkgevers en werknemers zeggen: we moeten een steeds groter stuk in die pot leggen. Anderhalve dag van de vijf dagen werken doe ik voor mijn oude dag. Dat kan zo niet langer. En dat is de verandering die we door willen voeren."

Ook steunde De Boer namens de werkgevers uiteindelijk de invoering van een vrouwenquotum, om bedrijven te dwingen meer vrouwen aan te nemen in de top. Eerder was hij daar nog tegen, en noemde hij een quotum een zwaktebod. Bedrijven zouden zelf actie moeten ondernemen om meer vrouwen te benoemen. Daar kwam hij dus op terug.

"Ik denk dat wij in Nederland toch nog te traditioneel en te elitair, mannelijk denken in dit soort benoemingen", zo lichtte hij zijn veranderde standpunt toe. "Ik ben zelf een man. Ik zie het om me heen: je zoekt toch in the old boys network."

Afscheid

Op Prinsjesdag 2020 legde hij na meer dan zes jaar de voorzittershamer neer. Vanwege de coronacrisis was dat iets later dan gepland. Hij werd opgevolgd door Ingrid Thijssen.