Minister Blok in Suriname voor viering 45 jaar onafhankelijkheid, bezoek niet onomstreden

• Lennard Swolfs

  redacteur Buitenland

Minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken is vandaag in Suriname aanwezig bij de viering van 45 jaar onafhankelijkheid. Het is voor het eerst in tien jaar dat een Nederlandse minister het land bezoekt. "Het is vooral een symbolisch bezoek, om de relatie tussen beide landen weer te beklinken", zegt correspondent Nina Jurna.

Bekoelde relatie

Dat er zo lang geen Nederlandse minister op bezoek is geweest in Suriname, komt door de vorige regering onder oud-president Desi Bouterse. Hij werd in Nederland schuldig bevonden aan drugssmokkel. Daarnaast werd hij eind vorig jaar in Suriname veroordeeld voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982. Andersom vond Suriname dat Nederland zich te veel bemoeide met binnenlandse aangelegenheden.

"Beide landen hebben een tijd lang geen ambassadeurs uitgewisseld, wat laat zien hoe bekoeld de relatie onder Bouterse was", vertelt Jurna. "Maar met de nieuwe regering onder president Santokhi is de samenwerking weer op gang gekomen." De VHP van Santokhi won afgelopen mei de verkiezingen en liet direct weten de banden met Nederland weer te willen herstellen en het tijdperk-Bouterse achter zich te laten.

Slechte economische situatie

Suriname staat er economisch slecht voor. Bouterse liet een overheidsschuld van 2,5 miljard euro achter, vooral aan buitenlandse leningen. Ook heeft hij de huidige regering opgescheept met extra salariskosten. Vlak voor de verkiezingen nam hij een paar duizend extra ambtenaren aan, wat het land bijna zeven miljoen euro per maand kost.

Minister Blok heeft eerder al toegezegd om Suriname financieel te helpen waar het kan, onder andere met een coronasteunpakket van 3,5 miljoen euro. Daarnaast zal er meer samenwerking komen op het gebied van justitie en veiligheid en de bestrijding van drugshandel en zijn er inmiddels ook weer ambassadeurs uitgewisseld.

Het is niet duidelijk of er tijdens het huidige bezoek van Blok aan Suriname nog nieuwe overeenkomsten worden gesloten. "Je moet het bezoek vooral zien in het kader van de hernieuwde relatie tussen de twee landen", vertelt Jurna. "Wel is het mogelijk dat een aantal gemaakte afspraken nog ondertekend zullen worden."

Niet onomstreden

Het bezoek van minister Blok is niet onomstreden.. Hij schreef vorige maand nog aan de Tweede Kamer dat Nederland geen contact zal onderhouden met de Surinaamse vicepresident Ronnie Brunswijk, tenzij het puur functioneel is. De reden hiervoor is dat hij in 1999 in Nederland veroordeeld werd tot acht jaar gevangenisstraf voor cocaïnehandel.

Toch hebben Blok en Brunswijk elkaar gisteren ontmoet tijdens een diner dat werd aangeboden door president Santokhi. Of de twee verder nog met elkaar in gesprek gaan, is niet bekend. Op het officiële programma komt de naam van de vicepresident niet voor, maar dat hoeft volgens Jurna niets te betekenen. "Daarnaast geeft Brunswijk aan dat de Nederlandse regering hem niet kan ontlopen, omdat alle gesprekken met hem puur functioneel zullen zijn."

Correspondent Nina Jurna sprak eerder met vicepresident Ronnie Brunswijk over de relatie met Nederland:

Behalve een eventuele ontmoeting met Brunswijk, hangen er nog meer spanningen in de lucht. Minister Blok is voor de Surinamers geen onbekende. Hij noemde Suriname twee jaar geleden tijdens een besloten bijeenkomst een 'failed state' en zei dat hij geen enkel multicultureel land kende waar een "vreedzaam samenlevingsverband" is. Beelden van de uitspraak lekten uit en het leverde Blok veel kritiek op, zowel in binnen- als buitenland.

Bekijk hier de uitspraken die Blok twee jaar geleden over Suriname deed:

Afgelopen maandag vond er een kleine demonstratie plaats tegen de komst van Blok op het Vlaggenplein in de hoofdstad Paramaribo, onder andere vanwege deze uitspraken. "Die opmerkingen hebben de Surinamers toen erg gekwetst. Ik kan me voorstellen dat Blok er op een diplomatieke manier iets over zal zeggen tijdens zijn bezoek, maar het zal niet de boventoon voeren. Er waren maar een handjevol mensen aanwezig bij de demonstratie." Minister Blok heeft destijds excuses aangeboden voor zijn uitspraken en die zijn geaccepteerd.

Bovendien hebben de Surinamers volgens Jurna hele andere dingen aan hun hoofd. "Ze houden zich veel meer bezig met de vraag of het wel zo verstandig is om allerlei festiviteiten te organiseren tijdens de coronapandemie. Bovendien maken veel Surinamers zich ook zorgen over de slechte economische toestand. Het land staat aan de afgrond."