Kabinet wil messenverbod voor minderjarigen

Het kabinet werkt aan een wet om de verkoop van messen aan minderjarigen, in winkels en online, te verbieden. Ook het voor handen hebben van een mes of steekwapen wordt voor minderjarigen nog duidelijker verboden. Dat zegt minister Grapperhaus van Justitie naar aanleiding van een actieplan tegen wapenbezit onder jongeren dat hij samen met zijn collega Dekker voor Rechtsbescherming heeft gepresenteerd. Vorige week vroeg ruim 70 procent van de burgemeesters al om een verbod.

Nu is het nog zo dat de verkoop van gebruiksmessen, zoals keukenmessen, is toegestaan aan jongeren onder de 18. De laatste tijd hebben veel winkels, zoals Ikea, Action en Xenos, al besloten dat ze geen messen meer verkopen aan jongeren. Het kabinet wil dat verder stimuleren, maar werkt dus ook aan een wetswijziging om een verbod mogelijk te maken. Internetwinkels moeten eerst, bijvoorbeeld via KopieID, vaststellen dat iemand meerderjarig is en dus een mes mag aanschaffen.

Onduidelijke wetgeving

Het dragen van messen, ook keukenmessen, is voor minderjarigen nu al in de meeste gevallen verboden, maar de wet daarover is niet erg duidelijk. Dat maakt het voor handhavers niet gemakkelijk om in te grijpen. Daarom wil het kabinet de wet verduidelijken en aanscherpen. Daardoor kan de politie sneller ingrijpen als een jongere over straat loopt met een mes of ander voorwerp dat gebruikt kan worden als steekwapen. Onder sommige omstandigheden kan zelfs een schroevendraaier een verboden bezit zijn, benadrukken de ministers.

De plannen vereisen nog wel wat doordenken, schrijven de ministers aan de Tweede Kamer. Jongeren moeten vanwege hun opleiding of werk soms toch een bepaald mes aanschaffen of bij zich hebben.

Veel jongeren in Rotterdam vinden het verbod 'goed', maar sommigen noemen het 'onzin':

Begin dit jaar zei Grapperhaus nog dat het verbieden van meer messen niet de oplossing was voor het toenemende aantal incidenten. Nu zegt hij: "We moeten die ontwikkeling helemaal terugdringen. Het hebben van een mes of steekwapen is voor jongeren totaal uit den boze." Wie toch een mes op zak heeft kan een flinke straf verwachten, tot gevangenisstraf aan toe.

Minister Grapperhaus is bezorgd over de cijfers:

Politie, scholen, burgemeesters en Tweede Kamerleden hebben de laatste tijd aangedrongen op strengere regels voor messen. Ze zien een flinke toename van het aantal steekincidenten waar jongeren bij betrokken zijn. Het aantal messen dat daarbij in beslag is genomen is opgelopen van 454 in 2017 tot 1286 vorig jaar.

Volgens het actieplan lijkt er in een aantal gevallen een verband te zijn met drillrap, een vorm van hiphopmuziek die is overgewaaid uit Chicago en waarin het bezit en gebruik van steekwapens verheerlijkt wordt.

Het actieplan dat vandaag gepresenteerd is, is tot stand gekomen na overleg met onder meer burgemeesters, scholen, het OM en de politie. Er staan verschillende maatregelen in, zowel preventief als repressief. Binnen twee jaar moeten alle plannen uitgevoerd worden.

Zo moet er meer gedaan worden aan voorlichting en het wegnemen van gevoelens van onveiligheid onder jongeren. Daarnaast stellen de opstellers voor om meer kluisjescontroles op scholen te houden. Gemeenten kunnen gebieden aanwijzen waar preventief gefouilleerd kan worden en volgend jaar moet er een grote wapeninzamelactie gehouden worden.

Ouders aansprakelijk

Verder gaat het ministerie van Justitie en Veiligheid bekijken of ouders meer aansprakelijk gehouden kunnen worden voor het gedrag van hun kinderen. In Engeland bestaat al de mogelijkheid dat ouders ook een straf of boete opgelegd krijgen als een kind in de fout gaat. Onderzocht wordt of zoiets ook in Nederland kan worden ingevoerd.

Filmpjes, waarin met wapens wordt gezwaaid en die jongeren met elkaar delen, moeten sneller van internet worden gehaald. Ook gaat de politie bekijken of er ingegrepen kan worden in besloten chatgroepen, waar berichten worden gedeeld die op zich niet strafbaar zijn, maar wel kunnen leiden tot confrontaties met wapens.

Scouting niet blij

Scouting Nederland is niet blij met het messenverbod, en gaat overleggen met de overheid. Het zou zonde zijn als de leden straks ook geen zakmessen meer mogen hebben, zegt de organisatie. Zakmessen worden gebruikt als gereedschap. Scouting Nederland zegt jeugdleden te leren hoe ze veilig met die messen om moeten gaan.