Kernwapenverbod VN treedt in werking, Nederland doet niet mee

Het VN-verdrag waarin kernwapens worden verboden, is door een vijftigste land geratificeerd. Dat betekent dat het verdrag over negentig dagen in werking treedt. Het geldt echter alleen voor de landen die het hebben ondertekend, dus niet voor Nederland en kernmachten als de Verenigde Staten, Rusland en China.

Het verdrag werd in 2017 aangenomen door de Algemene Vergadering van de VN, maar moest erna nog door vijftig regeringen worden geratificeerd. Honduras deed dat gisteren als vijftigste.

Het nieuwe verdrag gaat een stuk verder dan het Non-proliferatieverdrag uit 1968, dat wel door bijna alle VN-lidstaten is ondertekend. In het oude verdrag wordt het bezit van kernwapens beperkt, in het nieuwe is sprake van een wereldwijd verbod.

De grote kernmachten zijn altijd tegen het verbod geweest. Ook Nederland, dat in Volkel een vliegbasis heeft waar Amerikaanse kernkoppen liggen opgeslagen, stemde er in 2017 al tegen.

'Historische dag'

De inwerkingtreding is dus in hoge mate symbolisch, maar het Rode Kruis spreekt desondanks van een historische dag. "Vóór de goedkeuring van het verdrag waren kernwapens de enige massavernietigingswapens die niet onder een categorisch verbod vielen, zoals het verbod op biologische en chemische wapens, landmijnen en clustermunitie", stelt de organisatie. "Dit nieuwe verdrag vult daarmee een grote leemte in het internationale recht."

Ook tevreden is de Internationale Campagne voor Afschaffing van Nucleaire wapens (ICAN), die aan de wieg stond van het verdrag en daarvoor in 2017 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg. Directeur Beatrice Fihn spreekt van "een nieuw hoofdstuk voor nucleaire ontwapening".