Pedojagers steeds zichtbaarder, 'Als mensen voor eigen rechter spelen, trekken we grens'
'Pedojagers': ze doen zich in chatprogramma's voor als minderjarig, spreken in die hoedanigheid af met een volwassene met pedofiele gevoelens en filmen de confrontatie. Gisteravond lokte een groep Tilburgse pedojagers op deze manier een man naar een parkeerplaats die dacht dat hij daar een date zou hebben met een 12-jarig meisje. En maandag pakte de politie in Arnhem vijf pedojagers op die geweld gebruikten.
Hoewel het fenomeen 'pedojagen' al langer bestaat, is het de laatste tijd zichtbaarder, zegt Arda Gerkens, directeur van het Expertisebureau Online Kindermisbruik en de hulplijn Stop it Now voor mensen met seksuele gevoelens voor minderjarigen. "Pedofilie is een enorm item aan het worden op sociale media", zegt zij. "Voor een deel is dat overgewaaid uit de Verenigde Staten, bijvoorbeeld vanuit de QAnon-beweging. Je ziet dat die ook in Nederland voet aan de grond krijgt."
Op Facebook trokken nieuwe groepen als 'pedohunterNL' en 'PedofielenJagersNederland' - allebei vorige maand aangemaakt - in korte tijd enkele duizenden leden. Op YouTube heeft het al langer bestaande pedojagers-account 'Betrapt' bijna 12.000 volgers.
Pedofilie is een thema dat mensen enorm raakt, zegt Gerkens. "Het gaat over onze kwetsbaarste groep: kinderen. Daar kijken mensen met veel woede en walging naar."
De aanpak van pedojagers is wel "tricky", zegt Gerkens. "Als je iemand uitlokt, is dat geen bewijs dat diegene daadwerkelijk kinderen misbruikt. Het maakt nogal wat uit of een gelokte man naar een afspraak komt omdat hij nieuwsgierig is of met het doel om daadwerkelijk seks te hebben. Het is niet zo obvious als het soms lijkt."
Geen geweld
De Tilburgse pedojagers die gisteravond in actie kwamen, zeggen wel degelijk bewijzen te hebben. De man die zij naar de parkeerplaats hadden gelokt zou in Breda al een keer zijn veroordeeld en mishandeld vanwege zijn pedoseksueel gedrag, zegt een van hen, Jori, tegen Omroep Brabant. Hij zegt screenshots te hebben "van gesprekken met een meisje van 14 waar hij het over seks heeft en haar foto's stuurt van zichzelf met zijn geslachtsdeel in zijn hand".
Volgens Jori was het de bedoeling om de man te confronteren, zonder geweld. Maar een voorbijganger gaf hem toch een trap tegen zijn hoofd. De passant werd aangehouden vanwege mishandeling, de gelokte man ging vrijuit omdat agenten geen reden zagen om hem aan te houden.
Fietsendiefstal
De politie kent meer voorbeelden waarbij vermeende daders van kindermisbruik aan de digitale schandpaal worden genageld of waarin sprake is van vernielingen, beroving en mishandeling. "Als mensen voor eigen rechter spelen, trekken we een grens", zegt een woordvoerder. "Er lopen daarom ook verschillende onderzoeken in het land naar mensen die deze grens zijn overgegaan en strafbare feiten hebben gepleegd."
Hoewel de politie zegt positief te staan tegenover burgers die zelf actie ondernemen om daders op te sporen, moet iedereen zich wel aan de regels houden. "Eigen onderzoek doen bij je fietsendiefstal en de dief op heterdaad aanhouden en overdragen aan de politie, helpt enorm. Maar bij een onderzoek naar online kindermisbruik door burgers ligt dat een stuk ingewikkelder. We raden het burgers sterk af om zich voor te doen als minderjarige om potentiële groomers op te sporen. We zien dat dit vaak tot eigenrichting leidt."
'Geen voorstander'
Het Openbaar Ministerie zegt geen enkel voorbeeld te kennen waarbij burgeropsporing heeft geleid tot een strafzaak tegen een pedoseksueel. "In het algemeen zijn we geen voorstander van dit soort particuliere initiatieven", zegt een woordvoerder.
Volgens Arda Gerkens van de hulplijn 'Stop it Now' kunnen de acties van pedojagers zelfs een averechts effect hebben. "Meer dan bij ander crimineel gedrag bestaat de kans dat mensen met seksuele gevoelens voor minderjarigen niet meer om hulp vragen en uit angst nog meer ondergronds gaan dan ze al deden."
