Rutte: verkeerde inschatting gemaakt bij vakantie koning

Premier Rutte zegt dat hij een verkeerde inschatting heeft gemaakt bij de vakantie van koning Willem-Alexander. In een Kamerbrief (.pdf) schrijft hij dat hij op de hoogte was van de vakantie van de koning naar Griekenland. Maar hij heeft naar eigen zeggen "te laat beseft" dat de vakantie niet te rijmen viel met de recente aanscherping van de coronamaatregelen.

"Dit had mij eerder aanleiding moeten geven tot heroverweging van de voorgenomen vakantie", zegt de premier.

Rutte stond voor het Catshuis-overleg over de coronacrisis de pers te woord:

Rutte benadrukt dat hij als minister-president verantwoordelijk is voor de koning. Voor privéreizen naar het buitenland geldt dat de premier moet beoordelen of "het openbaar belang in acht wordt genomen". Volgens Rutte heeft hij te laat doorgehad dat dat na de persconferentie van dinsdag over de aangescherpte coronamaatregelen, niet langer het geval was.

Vragen

Regeringspartij D66 vindt het goed dat de premier zijn verantwoordelijkheid neemt, maar houdt vragen. "Het blijft moeilijk te begrijpen en vragen oproepen dat hij met zijn ervaring en nauwe betrokkenheid bij de corona-aanpak zo'n inschattingsfout kon maken", aldus D66-Kamerlid Sneller.

De premier kan niet anders dan toegeven dat hij een verkeerde inschatting heeft gemaakt, zegt NOS-verslaggever Ron Fresen. "Hij heeft niet zien aankomen dat dit een grote kwestie zou worden." Het is niet aannemelijk dat Rutte de koning heeft ontraden om te gaan, denkt Fresen. "Maar we zullen nooit weten hoe zijn gesprek met de koning is gegaan." De gesprekken tussen de premier en het staatshoofd zijn en blijven geheim.

Persconferentie

In zijn brief gaat Rutte ook in op de persconferentie die vicepremier De Jonge vrijdag hield na de ministerraad. De Jonge kreeg daar een vraag over de vakantie van de koning, waarop hij antwoordde dat hij daar niet van op de hoogte was. Rutte schrijft dat hij De Jonge, "conform de bij dit onderwerp gebruikelijke werkwijze", niet had geïnformeerd over de Griekenlandreis van de koning.

Bij de voorbereiding van de persconferentie is de mogelijke vakantie naar aanleiding van een tweet weliswaar kort besproken, aldus Rutte, maar dat leverde volgens hem geen duidelijkheid op. "Deze tweet leidde tot navraag en nader beraad dat voor de persconferentie geen duidelijkheid had opgeleverd, waardoor toen niet duidelijk was of de koning op vakantie ging of niet."

Daardoor kon De Jonge vrijdag niets zeggen over de vakantie van de koning:

Minister Bijleveld van Defensie zei vanmorgen in het programma WNL op Zondag dat ze het verstandig vindt dat de koning en zijn gezin hun vakantie hebben afgebroken. Volgens haar is het belangrijk dat iedereen zich houdt aan de oproep van het kabinet om zo min mogelijk op pad te gaan. "We hebben als kabinet zelfs tips uitgegeven over wat je kan doen in de herfstvakantie." Ook "voor de sfeer van het land" is het belangrijk dat de koning er is, aldus Bijleveld.

Griekenland

Koning Willem-Alexander, koningin Máxima en hun dochters vlogen vrijdagmiddag in het regeringsvliegtuig naar Griekenland, waar ze een villa hebben. De vakantie leidde tot veel onbegrip in Nederland. Griekenland is weliswaar een geel gebied en dus zijn reizen ernaartoe toegestaan, maar het kabinet had mensen dinsdag juist aangeraden om de herfstvakantie zo veel mogelijk thuis door te brengen.

Naar aanleiding van de kritiek besloten de Oranjes vrijdagavond om hun vakantie voortijdig af te breken. "We zien de reacties van mensen op berichten in de media. En die zijn heftig, en die raken ons", schreven ze in een verklaring. Gisteravond kwam het koninklijk gezin, na een dag Griekenland, met een KLM-lijnvlucht terug naar Nederland.