SCP: coronacrisis heeft nog weinig invloed op ons welbevinden
De impact van de coronacrisis op Nederland is groot, maar Nederlanders worden er niet minder tevreden van over hun eigen leven. Onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) uit juli wijst dat uit. Mensen geven gemiddeld een 7,9 voor hun leven, wat even hoog is als voor de coronapandemie.
Nederlanders maken zich wel zorgen, maar met name over anderen en over de toekomst. Zo zijn ze bezorgd over de gezondheid van kwetsbare groepen, over mensen die zich niet aan de coronamaatregelen houden en over de economie en werkgelegenheid.
Het is heel lastig om te zeggen 'ik voel me echt ongelukkig'.
Josje de Ridder van het SCP zegt in een toelichting in het NOS Radio 1 Journaal dat veel mensen de negatieve impact van de coronacrisis op hun gezondheid of financiën nog niet zo merken. "Op dit moment gaat het met mensen nog redelijk goed."
De Ridder voegt eraan toe dat er ook een psychologisch aspect meespeelt bij de waardering die mensen aan hun eigen leven geven. "Het is heel lastig om te zeggen 'ik voel me echt ongelukkig'. Dan lijkt het alsof je zelf iets fout doet. Mensen hebben de neiging om hun eigen leven beter te waarderen dan de politiek of de samenleving."
Sociale staat van Nederland
Het SCP doet elk jaar onderzoek naar de kwaliteit van leven in het rapport De sociale staat van Nederland. Daarin wordt gekeken naar het welbevinden van mensen, dus in hoeverre iemand zich lichamelijk, geestelijk en sociaal goed voelt. Ook kijkt het planbureau naar werkgelegenheid, het onderwijs en het vertrouwen in de politiek.
De onderzoekers denken dat de invloed van de pandemie op ons welbevinden groter zal worden, want ook bij mensen die het nu nog redden, kan de rek eruit gaan. "Nieuwe problemen stapelen zich op oude problemen, wat de veerkracht van de samenleving onder druk kan zetten", schrijven ze in het rapport.
75-plussers
Bij ouderen zijn al wel duidelijke effecten te zien van de afgelopen maanden. "We zien dat veel ouderen eenzamer zijn geworden", zegt onderzoeker Josje den Ridder.
Ze onderscheidt daarbij twee soorten: sociale en emotionele eenzaamheid. "De sociale eenzaamheid is in de crisis niet toegenomen", vertelt ze. "Dat is eenzaamheid door het gemis aan contacten. Kennelijk hebben we dat met z'n allen goed gedaan door bijvoorbeeld boodschappen te halen voor onze buren".
Wel zien de onderzoekers een grote stijging in de emotionele eenzaamheid van 75-plussers. "Dat is het missen van een betekenisvolle band. Denk aan ouderen in een verpleeghuis waar geen bezoek meer kwam. Familie die even komt zwaaien voor het raam is voor hen niet genoeg om die betekenisvolle connectie te maken."
Het percentage ouderen dat die emotionele eenzaamheid ervaart is tijdens de coronacrisis toegenomen van 16 naar 37. Sinds de versoepeling van de maatregelen is dat voor sommige ouderen weer verbeterd, maar lang niet voor alle.
Onzekerheid werk
Een tweede ontwikkeling die de onderzoekers van het SCP zien, is de onzekerheid die mensen hebben over hun werk, met name in sectoren die de afgelopen maanden hard zijn geraakt. Die onzekerheid doet zich vooral voor bij jongeren, lageropgeleiden, mensen met een arbeidsbeperking en mensen met een niet-westerse migratieachtergrond.
De onderzoekers denken dat de onvrede over het eigen leven verder zal oplopen de komende maanden, als de werkloosheid verder toeneemt of de overheidssteun soberder wordt. "Daarnaast weten we uit de vorige economische crisis dat een deel van de gevolgen voor de kwaliteit van leven met enige vertraging optreedt."
