Na zes jaar uitspraak in 'minder Marokkanen'-proces
Vanmiddag doet het hof uitspraak in het 'minder Marokkanen'-proces van Geert Wilders. Een zaak die al zes jaar duurt. Een ingewikkelde zaak ook, die gaat over principiële kwesties, over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. Wat is er in de zes jaar die het proces al duurt ook alweer gebeurd? Eerst even een terugblik.
Het begon in maart 2014 toen PVV-voorman Geert Wilders bij de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen aan zijn aanhangers vroeg of zij in Nederland meer of minder Marokkanen wilden. "Minder!", scandeerden zij. Daarop zei Wilders: "Dan gaan we dat regelen".
Dit is het moment waar het in de rechtszaak om draait:
Duizenden mensen deden aangifte van discriminatie bij het Openbaar Ministerie dat in december 2014 besloot om Wilders voor deze uitspraak te vervolgen. In 2016 werd Wilders door de rechtbank in Den Haag veroordeeld voor groepsbelediging en aanzetten tot discriminatie, maar hij kreeg daarvoor geen straf.
Zowel Wilders als het Openbaar Ministerie ging in beroep tegen de uitspraak. "Het OM omdat de rechters Wilders niet op alle punten in de aanklacht schuldig verklaarden", zegt verslaggever Mattijs van de Wiel die de zaak zes jaar lang volgde. "Hij werd namelijk niet veroordeeld voor haatzaaien en ook niet voor de uitspraken die hij een week voor die verkiezingsavond deed op een Haagse markt. Toen vroeg hij ook om minder Marokkanen."
Tijdens de eerste inhoudelijke zitting van het hoger beroep op 17 mei 2018 diende Wilders een wrakingsverzoek in. Hij deed dat nadat het hof een verzoek van Wilders had afgewezen om meer onderzoek te doen naar een besluit van het OM om politicus Alexander Pechtold niet te vervolgen. Die had, in de ogen van Wilders, een vergelijkbare uitspraak gedaan over Russen. Het verzoek werd toegewezen en 5 juni werd het proces met nieuwe rechters voortgezet.
Tijdens het proces kwam RTL Nieuws met stukken naar buiten waaruit zou blijken dat minister Opstelten van Justitie met het Openbaar Ministerie zou hebben gesproken over de vervolging. Volgens Wilders was er sprake van politieke beïnvloeding en hij wilde hier meer onderzoek naar. In afwachting van een Wob-verzoek van RTL naar meer documenten waaruit dit zou kunnen blijken, werd de zaak stilgelegd.
Weer uitstel door coronacrisis
Toen die documenten in februari van dit jaar openbaar werden gemaakt, laste de rechtbank extra tijd in om de nieuwe stukken te bestuderen. Het proces zou worden hervat op 23 maart, maar toen begon de coronacrisis en werden zittingen een aantal keer uitgesteld. Eind juni werd het proces pas hervat.
Vorige week kreeg Wilders als verdachte het laatste woord en vanmiddag doet het hof dus uitspraak in de extra beveiligde rechtbank op Schiphol.
"Wat Wilders hoopt, is dat het hof niet tot een oordeel komt", zegt Van de Wiel. "Wat zijn advocaat en hij hebben gedaan in met name de laatste fase van het hoger beroep, is proberen aan te tonen dat dit hele proces nooit had mogen plaatsvinden. Dat het een politiek gemotiveerde vervolging was, dat toenmalig minister Opstelten van Justitie en zijn ambtenaren zich ermee hebben bemoeid, dat ze erop hebben aangestuurd dat Wilders vervolgd werd en dat ze zich hebben bemoeid met de manier waarop."
Criminele Marokkanen
Als het hof toch tot een oordeel komt, vindt Wilders dat hij moet worden vrijgesproken. Hij zegt dat hij alleen problemen benoemd heeft en oplossingen aandroeg die ook in zijn verkiezingsprogramma stonden. Ook zegt hij dat hij kort na het 'minder, minder'-moment toelichtte dat hij niet alle Marokkanen bedoelde maar alleen criminele overlastgevende Marokkanen. En hij vindt dat hij zich daarvoor moet verantwoorden in de Tweede Kamer en niet voor de rechter.
"Omdat deze zaak raakt aan de grenzen van de vrijheid van meningsuiting is het ingewikkeld en zijn er weinig rechterlijke uitspraken waar het hof op terug kan vallen", zegt Van de Wiel. "Daarom is de kans groot dat er vanmiddag ook nog geen einde aan deze zaak komt. Ik sluit niet uit dat uiteindelijk de Hoge Raad, de hoogste rechter, zich over de zaak zal buigen om aan te geven waar die grenzen liggen."
