Macron de redder van Libanon, of heeft hij een eigen agenda?

• Nasrah Habiballah

  redacteur Buitenland

De Franse president Emmanuel Macron bezoekt voor de tweede keer in korte tijd Libanon. Vlak na de explosie in de haven van Beiroet was hij er ook al snel bij. Maar waarom is de Franse president eigenlijk zo bij de situatie in Libanon betrokken?

Na de val van het Ottomaanse Rijk in de Eerste Wereldoorlog, verdeelden de Fransen en de Britten onderling het Midden-Oosten. Het gebied waar Libanon ligt werd toegewezen aan de Fransen die er uiteindelijk de Libanese staat creëerden. Het land kreeg een eigen grondwet en Frans werd de officiële taal.

Pas aan het einde van de Tweede Wereldoorlog werd Libanon onafhankelijk en werd Arabisch de officiële taal. Na de onafhankelijkheid bleven de twee landen - en vooral de elite - nauw met elkaar verbonden. Een deel van hen spreekt nog steeds Frans. Ook wonen er vandaag de dag in grote Franse steden tienduizenden Libanezen of mensen van Libanese afkomst. Omgekeerd wonen er ook duizenden Fransen in Beiroet.

Redder?

Dat de Franse president Macron twee dagen na de explosie in Beiroet het rampgebied bezocht, lijkt in die zin dan ook logisch te verklaren. Tussen de verwoeste gebouwen werd hij door een woedende, radeloze menigte aangeklampt die riep dat Macron 'hun enige hoop was'. Hij organiseerde een internationale donorconferentie en beloofde dat het land niet in corrupte handen zou vallen. De Franse president leek de redder in nood.

Bekijk hier het eerste bezoek van Macron aan het rampgebied:

Maar velen zetten ook vraagtekens bij Macrons intenties en geloven niet dat zijn betrokkenheid enkel te maken heeft met oude banden tussen Frankrijk en Libanon. Zo ook de 39-jarige Mohamad Najem uit Beiroet. Hij werkt voor een ngo die zich inzet voor digitale rechten in het Midden-Oosten. Zijn huis raakte door de explosie beschadigd en Najem is sceptisch over Macrons motief: "Toen hij vlak na de explosie langskwam, waren mensen getraumatiseerd. Ze zagen hem als hun redding van de corrupte politici. Maar dat is hij niet, hij heeft zijn eigen plannen."

"Macron is hier met een politiek motief", zegt ook de 34-jarige Ibrahim uit Beiroet. Hij wil liever alleen met zijn voornaam genoemd worden. Ook zijn huis raakte beschadigd door de explosie. "We wonen maar een kwartier van de explosie vandaan. Toen Macron kwam, waren mensen erg emotioneel. We hadden een schouder nodig om op uit te huilen. Dus in het begin waren we positief over zijn bezoek."

Misdadigers

Volgens Najem houdt Macron het huidige politieke systeem juist in stand: "Hij zegt dat hij ons gebroken politieke systeem wil repareren, maar het is niet meer te repareren. Daarom willen wij een hele nieuwe politieke norm zodat we vooruit kunnen. Maar Macron houdt dezelfde misdadigers die ons land al jaren runnen juist aan de macht."

Gisteren werd Mustapha Adib benoemd tot de nieuwe premier van Libanon. Adib was sinds 2013 de ambassadeur van Libanon in Duitsland. De oppositie is niet blij met hem en ziet hem als een handhaver van de bestaande orde.

"We weten dat Macron invloed heeft gehad op wie de nieuwe premier zal worden", vervolgt Najem. "Wij willen de gevestigde orde geen kansen meer geven, we willen dat ze vertrekken. Maar Macron zorgt er nu voor dat ze toch aan de macht blijven."

Najem gelooft dat Macron vooral in Libanon is voor zijn eigen land. "Hij wil macht houden in deze regio." Ook Ibrahim denkt dat Macron met een geopolitieke blik naar Libanon kijkt: "Ons land is altijd een speelbord geweest voor verschillende wereldmachten. Je hebt nu de VS aan de ene kant en Iran aan de andere. Macron wil ook invloed want het is altijd goed om een bondgenoot in de regio te hebben."

"Toch is Macron ook oprecht betrokken", zegt correspondent Frank Renout. "Natuurlijk spelen de machtsverhoudingen in het Midden-Oosten een grote rol. Maar hij vond het ook echt verschrikkelijk wat er daar gebeurde. En vanwege de oude banden had Macron ook het gevoel dat hij steun moest betuigen."

Bovendien heeft de Franse president volgens Renout de problemen in Libanon een wereldtoneel gegeven: "Hij heeft de onvrede van het Libanese volk aan de wereld verwoord en zo misschien ook wel geholpen. Het is de vraag of deze onvrede zo'n internationale weerklank had gehad als Macron niet was gekomen."

Daar is Ibrahim het wel mee eens: "De situatie in Libanon krijgt nu in ieder geval veel aandacht, dat is goed. Misschien helpt het de situatie te verbeteren."