Grootste toename werkloosheid sinds 2003, flink meer uitkeringsaanvragen

De coronacrisis hakt erin op de arbeidsmarkt. Vorige maand vroegen tienduizenden mensen een nieuwe WW-uitkering aan en steeg de werkloosheid flink.

In april waren er in Nederland 314.000 werklozen geregistreerd, dat komt neer op 3,4 procent van de beroepsbevolking. Dat zijn er 41.000 meer dan in maart, toen ging het om 2,9 procent van de beroepsbevolking.

Dat is de hoogste stijging van het werkloosheidspercentage sinds 2003, toen het Centraal Bureau voor de Statistiek het cijfer per maand begon te meten. Onder de nieuwe werklozen zijn 25.000 jongeren.

Vorige maand kregen 74.000 mensen een nieuwe WW-uitkering. Dat is bijna twee keer zoveel als in maart. Toen kregen 38.000 mensen een nieuwe werkloosheidsuitkering en dat was ook al een forse stijging.

"We hadden wel verwacht dat de stijging in april forser zou zijn dan in maart", zegt Rob Witjes, hoofd arbeidsmarktinformatie bij het UWV, "maar zo fors als het nu heeft uitgepakt was wel het sombere scenario."

Abrupt

Niet alleen het aantal nieuwe uitkeringen steeg, ook het aantal mensen dat een WW-uitkering opzegde omdat ze een baan vonden daalde. "Er vinden nog steeds mensen werk, maar wel veel minder. Er zijn minder vacatures en daardoor stijgt het totale aantal mensen met een werkloosheidsuitkering ook fors."

In totaal kregen in april 292.000 mensen een werkloosheidsuitkering. In maart waren dat er nog ruim 250.000. Zo'n grote stijging van het totale aantal werkloosheidsuitkeringen heeft Witjes zelf nog niet meegemaakt, ook niet in de vorige economische crisis.

"Het gaat heel abrupt. Bij de vorige crisis steeg het totale aantal werkloosheidsuitkeringen over een langere periode, met elke maand 1000 of 10.000 mensen meer in de WW. Nu zien we in één maand een toename van 42.000."

Eline Weber krijgt door de coronacrisis een WW-uitkering. Bij het UWV kreeg zij zelfs te horen dat er zoveel werklozen zijn, en zo weinig werk, dat ze er begrip voor hadden als ze niet vier keer per maand solliciteert. "Ze zeiden: doet u maar rustig aan, neem je tijd om dit te verwerken."

Ze werkte via een uitzendbureau op Schiphol, waar ze passagiers hielp die begeleiding nodig hebben om naar en van vliegtuigen te komen. Ze stond op 26 maart met een passagier van een vlucht uit Suriname bij de bagageband toen ze hoorde dat ze ontslagen werd, per 28 maart.

"Het werd al wel steeds stiller op Schiphol, maar ik had niet verwacht dat ik ontslagen zou worden." Met haar collega's, die ook ontslagen waren, ging ze naar de kantine. "Iedereen was van slag, ook aan het huilen. Toen kregen we te horen dat we wel naar huis mochten omdat ze wel begrepen dat we het moeilijk vonden om verder te werken."

Eline is nog een keer terug geweest om haar pasje en uniform in te leveren. Dat was heel confronterend. "Ik heb nog een rondje gedaan op Schiphol als afscheid. Het was dramatisch uitgestorven, zo verdrietig."

Alle schakels in de keten

In maart steeg het aantal nieuwe WW-uitkeringen vooral in de horeca, cultuur en de uitzendbranche. Nu de coronacrisis langer aanhoudt, worden steeds meer branches geraakt: in april nam het aantal nieuwe WW-uitkeringen in alle sectoren toe. De sterkste procentuele stijging ten opzichte van vorige maand was in april in de schoonmaakbranche (+91%).

"Je ziet dat hoe langer het duurt, hoe meer schakels in de keten geraakt worden. Eerst was het heel abrupt de horeca omdat die dicht moest, en nu zien we ook dat de schoonmakers van die panden hun baan verliezen", zegt Witjes.

Wensdenken

Het kabinet betaalt via de de NOW-regeling op dit moment een deel van het salaris van 1,9 miljoen mensen uit. Een doel van die regeling is te voorkomen dat bedrijven hun personeel massaal ontslaan. "Die regeling heeft erger doen voorkomen", zegt Witjes. Vandaag wordt bekend hoe het steunpakket er vanaf juni uit gaat zien. Waarschijnlijk wordt de ontslagboete geschrapt, waardoor bedrijven toch mensen mogen ontslaan als ze gebruik maken van de NOW-regeling.

Hoe deze cijfers er in de nabije toekomst uit gaan zien, durft Witjes niet te voorspellen. "In mei is er natuurlijk wat versoepeling geweest en waren er weer meer mensen in de winkelstraten, dus je zou kunnen verwachten dat het aantal ontslagen daardoor minder hard is gestegen. Maar misschien is dat wensdenken, het is koffiedik kijken."